Οι πολιτικές διεργασίες που οδήγησαν στη κατοχύρωση των πολιτικών δικαιωμάτων των γυναικών - Η Καλλιρόη Παρρέν, η εκδότρια της «Εφημερίς των Κυριών», που αποτέλεσε το ζυμωτήριο ιδεών και έργων για εκείνη την εποχή

Έναν αιώνα περίπου μετά την εγκαθίδρυση της καθολικής ψηφοφορίας στην Ελλάδα (ανδρικής) απέκτησαν και οι Ελληνίδες το 1952, το δικαίωμα του εκλέγειν και του εκλέγεσθαι. Ενώ ουσιαστικά σχεδόν όλος ο ανδρικός πληθυσμός, λόγω της ιδιαίτερης δομής της ελληνικής κοινωνίας, εμφανιζόταν ως «ανεξάρτητος» και είχε δικαίωμα να εγγραφεί στους εκλογικούς καταλόγους ήδη από το 1844, με το Σύνταγμα του 1864, να αναγνωρίζεται πλέον ως αδιαμφισβήτητη πολιτειακή αρχή το δικαίωμα της ψήφου όλων των ανδρών.

Η κατάκτηση της γυναικείας ψήφου, αντίθετα κεντρική διεκδίκηση και στρατηγικό στόχο του φεμινισμού στην Ελλάδα του μεσοπολέμου δεν χαρακτηρίζεται από αντίστοιχο πρώιμο χαρακτήρα.

Από το 1930, ορισμένες γυναίκες - οι εγγράμματες άνω των 30 ετών- είχαν δημοτική ψήφο, ενώ οι προσπάθειες των φεμινιστριών για την κατάκτηση δικαιώματος του εκλέγεσθαι απέτυχαν το 1933, αφού μόνο ένα Πρωτοδικείο αυτών των Σερρών ενέκρινε γυναικείες υποψηφιότητες στις δημοτικές εκλογές. Οι γυναίκες αποκτούν πλήρη εκλογικά δικαιώματα στην Τοπική Αυτοδιοίκηση το 1949.

Να σημειώσουμε πως η δημοτική ψήφος των γυναικών το 1930 είναι απόρροια των αγώνων των Ελληνίδων φεμινιστριών της εποχής. Η αναγνώριση πολιτικών δικαιωμάτων των γυναικών το 1952 είναι προϊόν διεθνών πιέσεων ή τουλάχιστον παρεπόμενο των διεθνών συμβάσεων τις οποίες συνάπτει μεταπολεμικά η Ελλάδα.

Στις εκλογές του 1952 δεν συμμετέχουν οι γυναίκες γιατί δεν έχει ολοκληρωθεί η εγγραφή τους στους εκλογικούς καταλόγους. Τον Ιανουάριο του 1953 σε αναπληρωματική εκλογή στη Θεσσαλονίκη συμμετέχουν για πρώτη φορά γυναίκες ψηφοφόροι σε βουλευτικές εκλογές και μάλιστα εκλέγεται η Ελένη Σκούρα, πρώτη Ελληνίδα βουλευτής. Οι γυναίκες ήταν τελικά σε θέση να συμμετάσχουν στις εκλογές του 1956.

Η πρώτη πρόταση να δοθεί στις γυναίκες δικαίωμα ψήφου έγινε στις 19 Μαΐου 1922, από βουλευτή υποστηριζόμενο από τον τότε πρωθυπουργό Δημήτριο Γούναρη, κατά τη διάρκεια συνταγματικής συνέλευσης. Η πρόταση συγκέντρωσε οριακή πλειοψηφία των παρόντων όταν προτάθηκε για πρώτη φορά, αλλά απέτυχε να πάρει την ευρεία υποστήριξη του 80% που απαιτούταν για να προστεθεί στο σύνταγμα.

Το 1925 ξεκίνησαν οι διαβουλεύσεις και εγκρίθηκε ένας νόμος που επιτρέπει στις γυναίκες να ψηφίζουν στις τοπικές εκλογές, εφόσον ήταν 30 ετών και είχαν παρακολουθήσει τουλάχιστον την πρωτοβάθμια εκπαίδευση. Ο νόμος παρέμεινε ανεφάρμοστος, μέχρις ότου τα φεμινιστικά κινήματα εντός της κρατικής λειτουργίας άσκησαν πίεση στην κυβέρνηση για την επιβολή του το Δεκέμβριο του 1927 και τον Μάρτιο του 1929.

Ο «Σύνδεσμος για τα Δικαιώματα της Γυναίκας», που ιδρύθηκε το 1920, αποτελεί την πλέον αντιπροσωπευτική φεμινιστική οργάνωση για την προώθηση των γυναικείων διεκδικήσεων.

Οι ηγετικές φυσιογνωμίες του Συνδέσμου είναι η Αύρα Θεοδωροπούλου, σύζυγος του νομικού και συνεργάτη του Ελ. Βενιζέλου, Σπύρου Θεοδωρόπουλου και η Μαρία Δεσύπρη, μετέπειτα σύζυγος του Αλέξανδρου Σβώλου, η οποία είναι μία από τις πρώτες επιθεωρήτριες Εργασίας.

Το έντυπο «Ο Αγώνας της Γυναίκας», που γράφεται στη δημοτική γλώσσα, αποτυπώνει τις θέσεις του Συνδέσμου για τα Δικαιώματα της Γυναίκας και τις διεκδικήσεις του.

Η πολιτική εξουσία, υπακούοντας στις πιέσεις του φεμινιστικού κινήματος, αναγκάστηκε να παραχωρήσει τον Φεβρουάριο του 1930 δικαίωμα ψήφου για τις δημοτικές εκλογές στις γυναίκες, με τις εξής προϋποθέσεις: να έχουν ηλικία άνω των 30 ετών και να είναι εγγράμματες. Οι γυναίκες θα ψηφίσουν στις επόμενες δημοτικές εκλογές το 1934.

Στις 8 Μαρτίου του 1887 εκδίδεται για πρώτη φορά στην Αθήνα το πρώτο γυναίκειο έντυπο, το οποίο συντάσσεται από γυναίκες και τα θέματά του αφορούν τις γυναίκες και την χειραφέτηση τους. Αυτό το έντυπο ήταν η Εφημερίς των Κυριών και από το πρώτο φύλλο έκδοσής του προκάλεσε αίσθηση και αμηχανία στο ευρύτερο αθηναϊκό κοινό.

Η εφημερίδα τυπώνονταν στην Αθήνα την χρονική περίοδο από το 1887-1917. Διευθύντρια του εντύπου ήταν η Καλλιρρόη Παρρέν, η οποία τόλμησε να δημιουργήσει ένα έντυπο μέσα από το οποίο θα ακούγονταν επιτέλους η φωνή της καταπιεσμένης γυναίκας που μέχρι πρότινος βρισκόταν στο περιθώριο.

Η «Εφημερίς των Κυριών» μπορούμε να πούμε ότι αποτέλεσε ζυμωτήριο ιδεών και έργων για εκείνη την εποχή. Η εκδότρια Καλλιρρόη Παρρέν γνωρίζοντας πολύ καλά την έννοια και την σημασία του φεμινιστικού κινήματος και παρακολουθώντας τις εξελίξεις που λάμβαναν χώρα την ίδια περίοδο στο εξωτερικό, θα φροντίσει να εισάγει με όσο το δυνατόν πιο ομαλό τρόπο την έννοια της χειραφετημένης νέας γυναίκας στην ελληνική πραγματικότητα.

Αυτό που χαρακτήριζε το έντυπο ήταν η δυναμικότητα, η σαφήνεια στις θέσεις και τις διεκδικήσεις του. Οι στόχοι του ήταν κοινωνικοί και ανθρωπολογικοί θα λέγαμε μιας και αφορούσαν την θέση της γυναίκας και την αξία της μέσα στην ελληνική κοινωνία. Στόχος της Εφημερίδας των Κυριών ήταν να ενταχθεί επιτέλους η γυναίκα στην έννοια άνθρωπος.

*Με πληροφορίες από:

- Φεμινισμός και Εκπαίδευση: Η περίπτωση της εφημερίδος των κυριών

-Οι Ελληνίδες και η ψήφος: το φύλο της ψήφου και η ψήφος του γυναικείου φύλου

-efsyn.gr

• Μελίνα Μερκούρη: Μία υπουργός Πολιτισμού αποδεκτή από όλο τον κόσμο
• Βάρκιζα 1945 : Η Συμφωνία που δε γιάτρεψε τις πληγές
• Βαθιά ριζωμένος ο σεξισμός στα σπλάχνα του ανδρός

ΑΚΟΛΟΥΘΗΣΤΕ ΤΟ NEWS2U ΣΤΟ INSTAGRAM