Το τελευταίο διάστημα, ύστερα από σχετικά δημοσιεύματα, έχει ανακύψει ένα ζήτημα αναφορικά με τη χρήση εμβρυικών κυτταρικών σειρών από εκτρωθέντα έμβρυα, στις φάσεις της ανάπτυξης, παραγωγής ή δοκιμής των  εμβολίων για τον Covid-19, γεγονός που προκαλεί διλήμματα και προβληματισμούς ηθικής απόψεως που αφορούν όσους δεν αποδέχονται τις εκτρώσεις.

Δημήτριος Αν. Αποστολίδης, ιατρός παθολόγος – θεολόγος, μεταπτυχιακό δίπλωμα στην Ιατρική Ερευνητική Μεθοδολογία στην Ιατρική ΑΠΘ (διπλωματική εργασία με τίτλο: Βλαστοκύτταρα: Έρευνα και βιοηθική θεώρηση), μεταπτυχιακό δίπλωμα στις Σπουδές στην Ορθόδοξη Θεολογία ΕΑΠ (διπλωματική εργασία με τίτλο: Σύγχρονα ερωτήματα για το status του εμβρύου και ορθόδοξη προβληματική)

Στην όλη πορεία της προβληματικής συνέβαλε ουσιαστικά η επικοινωνία μου με τον ορθόδοξο βιοηθικολόγο που εμπιστεύομαι και ταυτίζομαι περισσότερο στην προσέγγιση, κ. Βασίλειο Φανάρα, επικ. καθηγητή Βιοηθικής στο ΕΚΠΑ.

Για λόγους κατανόησης και ευκολότερης ανάγνωσης, ακολουθούν ερωταπαντήσεις.

• Περιέχονται στα εμβόλια Covid-19 συστατικά εμβρύων;

Όχι, σε κανένα από τα εμβόλια που κυκλοφορούν ή πρόκειται να κυκλοφορήσουν δεν περιέχονται συστατικά εμβρύων (i).

• Χρησιμοποιούνται σε οποιοδήποτε στάδιο ανάπτυξης, επιβεβαίωσης/αποτελεσματικότητας και τελικής παραγωγής των εμβολίων εμβρυϊκά κύτταρα που προέρχονται από εκτρώσεις;

Η απάντηση είναι περίπλοκη. Όχι, δεν χρησιμοποιούνται σε κανένα από τα εμβόλια απευθείας εμβρυϊκά κύτταρα, αλλά ναι, σε αρκετά από αυτά χρησιμοποιούνται κυτταρικές σειρές που προέρχονται από έμβρυα που έχουν εκτρωθεί τις δεκαετίες του 1960 ως και 1980. Δηλαδή, νομίμως τότε, τα κύτταρα εμβρύων από εκτρώσεις καλλιεργούνταν συνεχώς σε εργαστηριακές συνθήκες και χρησιμοποιούνταν για να γίνουν τεστ σε φάρμακα και εμβόλια. Στα δύο εμβόλια που έχουν λάβει έγκριση και έχουν αρχίσει να χρησιμοποιούνται, στης Pfizer και της Moderna, η χρήση των εμβρυϊκών αυτών σειρών κυττάρων έγινε επιλεκτικά μόνο στη φάση ελέγχου της αποτελεσματικότητας των εμβολίων. Στο εμβόλιο της AstraZeneca, που πρόκειται να κυκλοφορήσει, έχουν χρησιμοποιηθεί και στις τρεις φάσεις. Υπάρχουν εμβόλια που βρίσκονται υπό ανάπτυξη ακόμα και δεν έχουν χρησιμοποιήσει σε οποιοδήποτε στάδιο σειρές εμβρυϊκών κυττάρων, αλλά είναι άγνωστο πότε θα εγκριθούν και θα κυκλοφορήσουν. Η αναλυτική λίστα των εμβολίων και η χρήση ή όχι σειρών εμβρυϊκών κυττάρων, εδώ (ii).

• Γιατί πρέπει να χρησιμοποιούνται κυτταρικές σειρές εμβρύων από εκτρώσεις στην ανάπτυξη των εμβολίων Covid;

Οι ιοί είναι οργανισμοί που χρειάζονται την παρουσία κυττάρου για να αναπτυχθούν/καλλιεργηθούν, το ίδιο και τα εμβόλιά τους. Για παράδειγμα, τα εμβόλια γρίπης παράγονται σε αυγά. Τα εμβρυϊκά κύτταρα είναι πιο αγνά (pured), καθώς δεν περιέχουν σίγουρα ενσωματωμένους ιούς (όπως της ανεμευλογιάς/έρπητα ζωστήρα, ηπατίτιδας B, C) ή ενεργοποιημένα ογκογονίδια, γι’ αυτό και προτιμώνται. Τα ανθρώπινα εμβρυϊκά κύτταρα είναι τα πλέον κατάλληλα για τη δημιουργία εμβολίων, αφού θα χρησιμοποιηθούν σε ανθρώπους.

• Τελικά, εγώ που διαφωνώ με τις εκτρώσεις, να κάνω το εμβόλιο ή όχι;

Η απάντηση δεν είναι απλή και αποτελεί βιοηθική προσέγγιση. Από τη μία πλευρά, έχουμε τη νόσο Covid-19 που προκαλεί πολλούς θανάτους καθημερινά. Η μόνη ορατή αναχαίτιση της νόσου για την ώρα είναι το εμβόλιο. Αν κάποιος δεν θέλει να το κάνει, μπορεί να νοσήσει και, το σημαντικότερο, να μεταδώσει και σε άλλους τη νόσο, κάποιοι από τους οποίους μπορεί να πεθάνουν. Η απόφαση επομένως κάποιου να μην κάνει το εμβόλιο δεν αφορά μόνο τον ίδιο, αλλά και τους συνανθρώπους του. Από την άλλη πλευρά, έχουμε έμβρυα που έχουν εκτρωθεί πριν από δεκαετίες με απόφαση των γονιών τους και την πραγματοποίηση της έκτρωσης από το ιατρονοσηλευτικό προσωπικό. Τα εμβόλια που έχουν ήδη κυκλοφορήσει ή πρόκειται άμεσα να κυκλοφορήσουν έχουν χρησιμοποιήσει σειρές κυττάρων από αυτά τα έμβρυα σε κάποιο/α στάδιο/α ανάπτυξής τους. Τα έμβρυα αυτά έχουν ήδη θανατωθεί, δεν υφίστανται περαιτέρω βλάβη με τη χρησιμοποίησή τους. Κάτι ανάλογο συμβαίνει με τη χρήση πτωμάτων ενηλίκων για ιατρικές έρευνες. Εφόσον ήδη έχουν πεθάνει, δεν μπορούν να υποστούν περαιτέρω βλάβη. Επομένως, στην ηθική ζυγαριά βαραίνει, κατά τη γνώμη μου, να κάνει κάποιος το ηθικά διαβλητό εμβόλιο, γιατί, αν δεν το κάνει, μπορεί να βάλει σε κίνδυνο τη ζωή άλλων (iii).

• Υπάρχουν εναλλακτικές λύσεις για τη χρήση κυτταρικών σειρών;

Όσοι είμαστε αντίθετοι με τις εκτρώσεις πρέπει να κινητοποιηθούμε για την πλήρη διακοπή χρησιμοποίησης κυτταρικών σειρών που προέρχονται από έμβρυα εκτρώσεων και την αναζήτηση εναλλακτικών λύσεων, όπως βλαστοκύτταρα ενηλίκων, αίμα από τον ομφάλιο λώρο, έμβρυα (ακούσιων) αποβολών. Σε περίπτωση που κυκλοφορήσουν ασφαλή και αποτελεσματικά εμβόλια που δεν χρησιμοποιούν σε κανένα στάδιο ανάπτυξής τους κύτταρα εμβρύων από εκτρώσεις, να απαιτήσουμε να εμβολιαστούμε με αυτά (iv).

Διαβάστε περισσότερα στο health4u.gr

• Covid-19: «Πράσινο φως» για την χορήγηση κολχικίνης – Ποιους αφορά
• Έρευνα: Πολύ συχνότερο το κώμα στους ασθενείς με Covid-19 στις ΜΕΘ
• Η «νοτιοαφρικανική» μετάλλαξη του κορονοϊού δεν καλύπτεται από τα υπάρχοντα εμβόλια

ΑΚΟΛΟΥΘΗΣΤΕ ΤΟ NEWS2U ΣΤΟ INSTAGRAM