Η 21η Νοεμβρίου αποτελεί για την Ορθόδοξη Εκκλησία, όχι μόνον μια από τις μεγαλύτερες γιορτές, αλλά κι έναν από τους πιο φωτεινούς σταθμούς του Ορθόδοξου Εορτολογίου, τόσο ως προς τον συμβολισμό, όσο και σε ότι αφορά την ιστορική – θρησκειολογική του αξία.
Του Γιάννη Βασιλακόπουλου
Στις γιορτές αυτές τιμάται η Παναγιά
Αποτελεί δε προανάκρουσμα της εορτής των Χριστουγέννων. Τα «Εισόδια» της Θεοτόκου τιμώνται ως η μια από τις τέσσερις εορτές, στη διάρκεια του χρόνου, κατά τις οποίες τιμάται η Παναγιά.
Τι γιορτάζουμε;
Στις 8 Σεπτεμβρίου γιορτάζουμε τη γέννησή της, στις 21 Νοεμβρίου τα «Εισόδια της Θεοτόκου» στον ναό, στις 25 Μαρτίου είναι η γιορτή του Ευαγγελισμού, δηλαδή η χαρμόσυνη είδηση της επικείμενης γέννησης του Χριστού, και στις 15 Αυγούστου γιορτάζουμε την Κοίμηση της.
Η σημερινή ημέρα
Την σημερινή ημέρα κατά την οποία τιμάται η Θεομήτωρ είναι ίσως η πιο κομβική θρησκειολογικά στην εξιστόρηση του βίου της Παρθένου Μαρίας.
Και τούτο διότι αυτήν την ημέρα θεωρείται ότι έλαβε το Θεϊκό σήμα για μια ξεχωριστή ζωή που την οδήγησε στο να γίνει η Μητέρα του Ιησού. Αυτήν την ημέρα θεωρείται ότι εορτάζουν οι Παρθένες και οι ανύπαντρες Μαρίες και το «γιατί» συνάγεται από την ιστορική τεκμηρίωση της Εορτής.
Δεν αναφέρεται στην κανονική Αγία Γραφή
Αξίζει εδώ να σημειώσουμε πως το εορταζόμενο γεγονός δεν αναφέρεται στην κανονική Αγία Γραφή. Η πρώτη γνωστή αναφορά σε αυτό βρίσκεται στο Πρωτοευαγγέλιο του Ιακώβου, ένα απόκρυφο κείμενο του τέλους του Β' αιώνα.
Σύμφωνα με αυτό, οι μετέπειτα γονείς της Παναγίας, ο Ιωακείμ και η Άννα, που βρίσκονταν ήδη σε μεγάλη ηλικία ήταν βαθιά στενοχωρημένοι από το ότι δεν είχαν παιδιά.
Για τον λόγο αυτό, προσευχήθηκαν και είχαν συμφωνήσει να αφιερώσουν το τέκνο τους στον Θεό. Αποκτώντας τη Μαρία λοιπόν, την πήγαν όταν ακόμη αυτή ήταν παιδί, στον Ναό της Ιερουσαλήμ προκειμένου να την αφιερώσουν στον Θεό. Αυτά είναι τα Εισόδια της Θεοτόκου.
Άλλες εκδοχές της ιστορίας
Μεταγενέστερες εκδοχές της ιστορίας (όπως το Ευαγγέλιο του Ψευδο-Ματθαίου και το Βιβλίο της Γεννήσεως της Μαρίας) προσθέτουν ότι η Μαρία αφιερώθηκε στον Ναό σε ηλικία περίπου τριών ετών, σε εκπλήρωση ενός όρκου.
Κατά την παράδοση παρέμεινε εκεί προς μόρφωση για να προετοιμασθεί για τον ρόλο της ως Θεομήτωρ. Το ότι η Παρθένος Μαρία αφιερώθηκε σε τόσο νεαρή ηλικία στο Θεό και εχρίσθη αμόλυντος και άσπιλος αποτελεί το αιτιατό της εορτής των Παρθένων.
Ο εορτασμός των Εισοδίων της Θεοτόκου άρχισε με τα θυρανοίξια της Νέας Βασιλικής της Αγίας Μαρίας, που ανεγέρθηκε κοντά στην τοποθεσία του κατεστραμμένου Ναό της Ιερουσαλήμ.
Η πρώτη καταγεγραμμένη αναφορά
Η παλαιά βυζαντινή βασιλική, έργο του 543, είχε καταστραφεί από τους Πέρσες του Χοσρόη Β' μετά την Πολιορκία της Ιερουσαλήμ το 614. Η πρώτη καταγεγραμμένη αναφορά στην εορτή είναι η μνεία «Εἴσοδος τῆς Παναγίας Θεοτόκου» στο Μηνολόγιον του Βασιλείου Β΄, ένα Αυτοκρατορικό Μηνολόγιο του 11ου αιώνα.
Τα Εισόδια συνέχισαν να εορτάζονται σε όλη την Ανατολή, με καταγεγραμμένο τον εορτασμό τους στα μοναστήρια της νότιας Ιταλίας τον 9ο αιώνα, και μεταφέρθηκαν στη Δύση εορταζόμενα στο Παπικό Παρεκκλήσιο της Αβινιόν το 1372 με διάταγμα του Πάπα Γρηγορίου ΙΑ΄.
Ωστόσο, στο Ρωμαϊκό Λειτουργικό η εορτή εντάχθηκε μόλις το 1472, και καταργήθηκε από τον Πάπας Πίος Ε΄ το 1568. Ως αποτέλεσμα, δεν εμφανίζεται στο Τριδεντινό Αγιολόγιο. Ο Πάπας Σίξτος Ε΄ την επανεισήγαγε στο Ρωμαϊκό Αγιολόγιο το 1585.
Η γιορτή σήμερα
Σήμερα η Ορθόδοξη Εκκλησία εορτάζει τα Εισόδια ως μία από τις 12 Μεγάλες Εορτές της. Επειδή η ημερομηνία της (21 Νοεμβρίου) βρίσκεται μέσα στη Νηστεία των Χριστουγέννων («Σαρανταρά»), κατά την ημέρα αυτή οι κανόνες της νηστείας ελαφρώνουν κάπως και επιτρέπεται η κατανάλωση ψαριού, κρασιού και λαδιού.
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ
- Η μάχη του Αρχιεπισκόπου κόντρα στον κορονοϊό και στα… σενάρια
- Τηλεδιάσκεψη Μητσοτάκη με νοσηλευτές: «Ο ιός δεν κάνει διακρίσεις»
- Στο «κόκκινο» η Εκκλησία της Ελλάδος – Φήμες για έξι μητροπολίτες με κορονοϊό – Σε καραντίνα και ο Αρχιεπίσκοπος!
