Το όνομα «Ζωζώ Νταλμάς» μπορεί να μην λέει και πολλά στις νεότερες γενιές. Η αφορμή, άλλωστε, για τούτο το σημείωμα μπορεί να χαρακτηριστεί, ακόμη και ισχνή.
Λανθασμένα όμως … Ένα γραφτό άλλωστε μπορεί να βρει αίτιο από χιλιάδες πράγματα φαινομενικά ασήμαντα – ακόμη και πιο ασήμαντα από την ψηλάφηση, ενός άδειου πακέτου τσιγάρων, μιας μάρκας που έχει από καιρό αποσυρθεί- αλλά κάποτε υπήρξε η μάρκα των νιάτων για πέντε γενιές. Κοιτάζοντας επίμονα ένα πακέτο santé λοιπόν γεννήθηκε η ιδέα αυτού του κομματιού. Ήταν το πανέμορφο γυναικείο πρόσωπο, που για χρόνια ήταν σήμα κατατεθέν, από το 1931, φιλοτεχνημένο στη μέση της κομψής, κόκκινης κασετίνας, το θεμέλιο της ιδέας .
Ποια ήταν η Ζωζώ Νταλμάς
«Ποια είναι αυτή;» , αναρωτήθηκα, σχεδόν παραδομένος στην ομορφιά του Μοντέλου. «Η Ζωζώ Νταλμάς» μου είπε ένας πολύ καλός συνάδελφος, που ήταν αυτή η μάρκα του. Τίποτα άλλο. Κι ύστερα άρχισα να ψάχνω. Και με μιαν ακατανόητη και ακατανίκητη τάση να γράψω για αυτήν. Μια ντίβα που κουβαλούσε αυτόν τον προσδιορισμό και τον υπερασπιζόταν συνειδητά , όπως λένε όσοι ξέρουν, πολύ πριν ο όρος αυτός γίνει «της μόδας» και χρησιμοποιηθεί από εκατοντάδες καλλιτέχνιδες του περασμένου αιώνα, βάσιμα ή μη … Ειδικά σ΄ αυτόν εδώ τον μαγικό ουρανό, της καθ΄ ημάς Ανατολής που πρωτοείδε το φως του ήλιου και τη χάση του φεγγαριού, η Ζωή Ιατρίδη, αυτά τα πράγματα ήταν πιο δύσκολα.
Έζησε σε ένα διαρκές τόλμημα κι όταν στο σούρουπο της ζωής της διηγήθηκε τη διαδρομή της στον ηθοποιό Βασίλη Κολοβό – άλλοτε πρόεδρο του Σ. Ε. Η. – εκείνος έφυγε μαγεμένος από το καφενεδάκι στην Κυψέλη, που έγινε τόπος καθημερινών συναντήσεων τους κι ύστερα βιβλίο μοναδική φωλιά μνήμης για μια μεγάλη Ελληνίδα αρτίστα, που την ερωτεύτηκε ως κι ο Μουσταφά Κεμάλ ( Ατατούρκ), βίωσε το πάθος, την αποθέωση, αλλά και την εγκατάλειψη του τέλους, όταν έφυγε από αυτόν εδώ τον κόσμο, μόνη και σχεδόν τυφλή σε έναν οίκο ευγηρίας, τον Αύγουστο του 1988… Την αποχαιρέτησαν μονάχα λίγοι φίλοι. Μεταξύ αυτών ο Βασίλης Κολοβός, ο Αρτέμης Μάτσας κι ο χοτογράφος Δημήτρης Ιβανόφ.
Γεννήθηκε το 1905 στην Κωνσταντινούπολη. Η ζωή της γεμάτη έρωτες, περιπέτειες, πριγκιπικά παλάτια, επιτυχίες, τραγούδι και χορό.
Έλεγε σ αυτές της συναντήσεις με τον Βασίλη Κολοβό: «Έζησα τα πάντα, έκανα τα πάντα, δεν είχα φραγμούς, ήμουν ελεύθερη. Βασιλάκο, έλα να σου δώσω ένα φιλί» και πρόσθετε «Να διηγηθώ το ρομάντζο της ζωής μου!
Μεγάλες λέξεις, πόζες, ξελιγώματα, ε; Αλλά ησυχάστε, δεν πρόκειται για τέτοιο πράγμα. Νομίζετε πως μία καλλιτέχνις της δικής μου ιδιοσυγκρασίας, μποέμισσα από κούνια και αδιόρθωτη αναρχική που δεν μπορεί να ανεχθεί ρέγουλες, ετικέτες και δεσμούς σκλαβιάς, δεν έχει καμία φιλοσοφική αρχή; Ε, λοιπόν εγώ έχω μία. Η ζωή δεν έχει καμία απολύτως αξία όταν δεν μοιάζει με ρομάντζο».
Ο σφοδρός έρωτας του Κεμάλ Ατατούρκ
Ο Κεμάλ Ατατούρκ την ερωτεύτηκε σε ένα καμπαρέ που εκείνη χόρευε. Ύστερα ήπιαν μαζί και πέρασαν τη νύχτα . Το χάραμα ο Κεμάλ έκανε το μοιραίο λάθος να της αφήσει ένα χαρτονόμισμα στο κομοδίνο της κάμαρας και να φύγει … Εκείνη οργίστηκε.
Η Ελληνίδα ντίβα ένιωσε προσβεβλημένη, πήρε το χαρτονόμισμα στα χέρια της για να το σκίσει, αλλά βλέποντας πάνω σε αυτό τυπωμένο το πρόσωπο του Κεμάλ αποφάσισε να... δράσει διαφορετικά. Πήρε λοιπόν ένα ψαλίδι και έκοψε προσεχτικά το κομμάτι που ήταν η εικόνα του. Το υπόλοιπο κομμάτι με την τρύπα στη μέση το άφησε στη θέση του μαζί με ένα σημείωμα που έγραφε: «Από αυτό που μου αφήσατε πήρα μόνο αυτό που μου χρειαζόταν. Το υπόλοιπο σας το επιστρέφω γιατί μου είναι εντελώς άχρηστο».
Ο Κεμάλ φάνηκε να συγκλονίζεται από την κίνηση αυτή. Το βράδυ της έστειλε στο θέατρο λουλούδια κι ένα πανάκριβο κόσμημα. Η Ζωζώ τα γύρισε πίσω. Το άλλο βράδυ τα ίδια, μέχρι που τελικά οι δυο τους ξεκίνησαν ένα δεσμό ο οποίος κράτησε πολλά χρόνια, εως και λίγο πριν από τον θάνατο του Κεμάλ Ατατούρκ.
Ο «πατέρας των Τούρκων» είχε ακούσει από την Ζωζώ που δε μάσαγε τα λόγια της κάτι που δεν θα τολμούσε να του πει κανείς πάνω στη γη: «το θες ή δεν το θες, είσαι Ρωμιός! Από πού ήταν η γιαγιά σου; Δεν ήταν η κυρα-Μαρία από τα Γιάννενα; Ύστερα τούρκεψες, «μπαμπά»!
Μια απο τις πιο σημαντικές -και σίγουρα ενδιαφέρουσες στιγμές τα νεότερα χρόνια πριν τον θάνατο της, ήταν η συνέντευξη που είχε δώσει στον δημοσιογράφο κ. Λιμπερόπουλο, όπου αναφέρθηκε αναλυτικά στην σχέση της με τον Κεμάλ Ατατούρκ, καθώς και το τι συνέβη την κατοχή, όταν αρνήθηκε να προδώσει συντρόφους της στην Γκεστάπο, και οι γερμανοί την τελευταία στιγμή μετά από βασανισμούς δεν την σκότωσαν.
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ
/afieroma/kitrinos-tipos-apokalipsis-pou-diapsefstikan/
