Σαν σήμερα το 1957, ο Νίκος Καζαντζάκης πεθαίνει σε ηλικία 74 ετών και η εκκλησία αρνείται να τον κηδέψει.
Μυθιστοριογράφος, θεατρικός συγγραφέας, δημοσιογράφος, φιλόσοφος και πολιτικός. Ένα από τα μεγάλα κεφάλαια της νεοελληνικής λογοτεχνίας, που κέρδισε παγκόσμια φήμη. Ο Νίκος Καζαντζάκης είναι ο πιο μεταφρασμένος σύγχρονος Έλληνας συγγραφέας.
Στις 26 Οκτωβρίου 1957, ο Νίκος Καζαντζάκης άφησε την πνοή του στην Πανεπιστημιακή Κλινική του Φράιμπουργκ στη Γερμανία, όπου διαγνώστηκε με λευχαιμία.
Δέκα ημέρες η σωρός του ταξίδεψε στην Ευρώπη μέχρι να καταλήξει στο Ηράκλειο. Ανεπιθύμητος νεκρός. Η επίσημη εκκλησία αρνείται να τον κηδέψει και θα το κάνει ένας νεαρός στρατιωτικός ιερέας, ο παπά Σταύρος Καρπαθιωτάκης .
Τη δεκαετία του ’50 ο Νίκος Καζαντζάκης ήταν ήδη καταξιωμένος συγγραφέας με παγκόσμια αναγνώριση. Το 1955 όμως, πολεμήθηκε σκληρά από την εκκλησία, η οποία έφτασε στο σημείο να ζητήσει ακόμα και τον αφορισμό του.
Η σύζυγός του, Ελένη Καζαντζάκη ζήτησε από την Εκκλησία της Ελλάδος να τεθεί η σορός του σε λαϊκό προσκύνημα, αλλά ο αρχιεπίσκοπος Αθηνών και πάσης Ελλάδος, Θεόκλητος αρνήθηκε, αφού κατηγορήθηκε ως ιερόσυλος και αριστερός .
Έτσι, η σορός του συγγραφέα μεταφέρθηκε στο Ηράκλειο. Συνοδευόταν από την σύζυγό του, τον Γεώργιο Παπανδρέου και τον Κακριδή.
Το αεροσκάφος για τη μεταφορά διέθεσε ο Αριστοτέλης Ωνάσης. Έπειτα από μεγάλη λειτουργία στον Ναό του Αγίου Μηνά, η οποία εψάλη στις 11 το πρωί παρουσία του Αρχιεπισκόπου Κρήτης Ευγενίου και 17 ακόμη ιερέων, έγινε η ταφή του Νίκου Καζαντζάκη, στην οποία όμως εκείνοι δεν συμμετείχαν κατόπιν απαγόρευσης του Αρχιεπισκόπου.
Η ταφή έγινε στην Τάπια Μαρτινέγκο, πάνω στα βενετσιάνικα τείχη του Ηρακλείου, διότι η ταφή του σε νεκροταφείο απαγορεύτηκε από την Ορθόδοξη Εκκλησία της Ελλάδος.
Τον τάφο του έχει σφραγίσει κατά τρόπο επιγραμματικό και απλό, ένα επιτύμβιο με φράσεις από την «Ασκητική».
«Δεν ελπίζω τίποτα, δε φοβούμαι τίποτα, είμαι λεύτερος», δηλαδή όλες οι μορφές ελευθερίας με τη μεταφυσική έννοια του όρου ανάγονται σε μια, στην απουσία φόβου και ελπίδας. Η ελευθερία ήταν το κεντρικό φιλοσοφικό πρόβλημα και το υψηλότερο αγώνισμα της ψυχής του.
"Φτάσε όπου δεν μπορείς"
Ο Καζαντζάκης επέστρεφε πάντοτε μέσα από τα έργα του σε προβληματισμούς γύρω από τη ζωή και τις βασικές ανθρωπιστικές αξίες. "Ο καπετάν Μιχάλης", "Ο Χριστός ξανασταυρώνεται", "Ο Τελευταίος Πειρασμός", "Ο Βραχόκηπος" είναι μερικά από τα έργα του που διακρίθηκαν.
Το καζαντζακικό έργο δεν είναι πάντα εύκολο στην κατανόηση, είναι πολλές φορές, σκοτεινό και δυσνόητο. Ακολουθώντας τον Σοπενχάουερ, ο Νίκος Καζαντζάκης αναφέρει ότι ο κόσμος είναι μια παράσταση που δίνουν οι πέντε αισθήσεις του σώματος μας. Η ίδια η ζωή είναι "μιας ζυγαριάς παιχνίδι" και "μετεώρισμα του παιχνιδιάρη νου".
"Μια αστραπή η ζωή μας... μα προλαβαίνουμε"
Πάντα επίκαιρος, ο "ιδεολόγος της Ελευθερίας" και "ταξιδιώτης του Πνεύματος", Νίκος Καζαντζάκης ενσαρκώνει πρωτίστως, την ελευθερία, την αγάπη, δίνοντας μέσα από τα έργα του, προτεραιότητα σε αντιθέσεις, ανθρωπιστικές αξίες και άλλους πολιτισμούς.
Αποκαλείται συχνά, "πολίτης του κόσμου"
Έψαχνε, αναζητούσε, δεν ησύχαζε ποτέ. Σε όποιο μέρος και αν ταξίδευε, λέγεται πως κρατούσε πάντα μια χούφτα χώμα από τη γη που τον γέννησε. "Όπου κι αν πάω, κρατώ πάντα ανάμεσα στα δόντια μου σα φύλλο δάφνης την Ελλάδα", έλεγε με πατριωτικό πνεύμα και υπερηφάνεια.
"Η ευτυχία είναι πράγμα απλό και λιτοδίαιτο -ένα ποτήρι κρασί, ένα κάστανο, ένα φτωχικό μαγκαλάκι, η βουή της θάλασσας. Τίποτα άλλο"
Με "ρηξικέλευθο και φιλοπρόοδο πνεύμα", πραγματοποιεί πολλά ταξίδια όσο ζει. Από τη Νάξο και την Αθήνα μέχρι την Παλαιστίνη και την Αίγυπτο, επιστρέφει με ιδέες - σταθμούς για την αρχή ή την ολοκλήρωση πολλών έργων του. Το κυριότερο σώμα του έργου του αποτελείται από την Ασκητική, η οποία είναι ο σπόρος απ' όπου βλάστησε όλο του το έργο.
"Όσο θα υπάρχουν στον κόσμο παιδιά, ζώα και λουλούδια... Μη φοβάστε! Όλα θα πάνε καλά..."
Στο βιβλίο του, "Βραχόκηπος", γράφει: "Ποιος είναι ο δρόμος για την εκπλήρωση του δικού μου του νόμου; Να διαταράξω την τάξη, να συντρίψω το πρωτόκολλο, να ξεστρατίσω από τους προγόνους. Να αλητεύσω στ' απαγορευμένα, στις αγέρωχες κι επικίντυνες περιοχές του αβέβαιου. Να δέχουμαι ατάραχος ακόμη περισσότερο: σαν ευλογία την κατάρα του πατέρα και της μάνας. Να έχω το θάρρος να είμαι μόνος".
"Έχεις τα πινέλα, έχεις τα χρώματα, ζωγράφισε τον παράδεισο και μπες μέσα"
Κατηγορήθηκε ως ιερόσυλος, με βάση αποσπάσματα του "Καπετάν Μιχάλη" και ολόκληρου του "Τελευταίου Πειρασμού" (1953), που ακόμη δεν είχε κυκλοφορήσει στην Ελλάδα. Λόγω των αντιρρήσεων του Οικουμενικού Πατριάρχη, Αθηναγόρα, δεν αφορίστηκε. Η Ιεραρχία της Εκκλησίας της Ελλάδας ωστόσο, τον καταράστηκε.
Σε επιστολή του, προς τους εκπροσώπους της εκκλησίας, γράφει: "Μου δώσατε μια κατάρα, Άγιοι Πατέρες, σας δίνω μια ευχή: Σας εύχομαι να' ναι η συνείδησή σας τόσο καθαρή όσο η δική μου και να είστε τόσο ηθικοί και θρήσκοι όσο είμαι εγώ".
"Ό, τι δεν συνέβη ποτέ, είναι ό,τι δεν ποθήσαμε αρκετά"
Μέχρι το τέλος της ζωής του, στις 26 Οκτωβρίου 1957, ο Νίκος Καζαντζάκης δεν σταμάτησε να θεωρείται ένα σεβαστό πρόσωπο στα μάτια του λαού και ένας συγγραφέας από τους πλέον αναγνωρισμένους του εξωτερικού. Παρά τις κατηγορίες που δέχτηκε στη ζωή του κυρίως για τον αθεϊσμό, η πορεία του συγγραφικού του έργου παραμένει μέχρι σήμερα κομμάτι, διαφυλαγμένο στην κοιτίδα του πολιτισμού.
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ
- Μελίνα Μερκούρη: Η Ελληνίδα «Σύμβολο» (pics)
- Εντίθ Πιάφ: Η ζωή και το διαχρονικό της έργο (pics-vids)
- Γώγου: Η ασυμβίβαστη ποιήτρια των Εξαρχείων (pics-vids)
- Κέρδισε αυθεντικό πίνακα του Πικάσο από έναν λαχνό των 100 ευρώ (pics)
