Το πώς αντιλαμβάνεται κανείς την Πρωτομαγιά, ως έναν εορτασμό για το τέλος του χειμώνα και την έκρηξη της ανθοφορίας ή ως μια ημέρα μνήμης της κατάκτησης των εργασιακών δικαιωμάτων, ίσως να βασίζεται εξατομικευμένα στην κοινωνικοπολιτική οπτική και τα εργασιακά βιώματα του κάθε πολίτη.
Το ερώτημα όμως γεννάται, πώς για κάποιους είναι αργία και για άλλους απεργία αυτή η μέρα, εφόσον η συντριπτική πλειοψηφία του πληθυσμού, ανήκει, υπήρξε ή σύντομα θα ανήκει, στη γενικότερη τάξη των εργαζόμενων.
Η Εργατική Πρωτομαγιά είναι μία ετήσια γιορτή με παγκόσμιο επίκεντρο τους ανθρώπους της μισθωτής εργασίας. Με πλαίσιο αναφοράς τα επιτεύγματα και τις διεκδικήσεις των εργαζομένων, είναι καθιερωμένη από τις 20 Ιουλίου του 1889, με απόφαση που εδραιώθηκε κατά τη διάρκεια της Δεύτερης Διεθνούς στο Παρίσι. Η επέτειος αποτελεί μια ζωτικής σημασίας υπενθύμιση, προς τον σύγχρονο εργάτη ή εργαζόμενο, για την 1η Μαΐου του 1886, το ξεσηκωμό και τη θυσία των εργατών του Σικάγου.
Χωρίς την αιματοχυσία των Αμερικανών εργατών των εργοστασίων, δεν θα υπήρχε το οκτάωρο. Και χωρίς οκτάωρο, δε θα γινόταν λόγος και διαμάχη σήμερα για τροποποίησή του, αφού δε θα υπήρχε μία γραμμή ως ένδειξη αναφοράς για το τι είναι λογικό και θεμιτό. Την εξέγερση του Σικάγου την προκάλεσε η έλλειψη ορίων στις ελευθερίες των εργοδοτών. Τις επετειακές πορείες της σύγχρονης εποχής, τις καθιέρωσαν τα σωματεία, οι ανεξάρτητες συλλογικότητες και οι πολιτικές παρατάξεις.
Ποιος όμως καθιέρωσε την επιλεκτική απραξία και μη συμμετοχή στην επέτειο, ενός μεγάλου ποσοστού του εργατικού δυναμικού;
Υπάρχει μία υποκειμενική αίσθηση της γράφοντος, πως η Πρωτομαγιά έχει πρόσημο, το οποίο και προσδιορίζει το σύνολο των θετικών ή αρνητικών προς αυτήν προσκείμενων ανθρώπων. Το πρόσημο αυτό δεν είναι απαραίτητα, και μόνο, ταξικό, αφού μέσα στις εργασιακές τάξεις παρατηρούνται ανομοιομορφίες συμπεριφοράς, οι οποίες είναι συχνά ορμώμενες από άλλες συνθήκες, όπως η ηλικία, ο τίτλος εργασίας, το ύψος των απολαβών, ακόμη και η κομματική προτίμηση.
Στην Ελλάδα, η Εργατική Πρωτομαγιά γιορτάστηκε πρώτη φορά το 1893, στην Αθήνα, με πρωτοβουλία του Κεντρικού Σοσιαλιστικού Συλλόγου του Σταύρου Καλλέργη. Το συλλαλητήριο αποδυναμώθηκε από τα έντυπα, μειώνοντας στις αναφορές το πλήθος των διαδηλωτών, από 2,000 σε 200 παρευρισκόμενους, ενώ η «Εφημερίς» σημείωσε σε άρθρο της, πως «Οι πλείστοι εξ αυτών ήσαν εργάται, ευπρεπώς ενδεδυμένοι...».
Η διεκδίκηση των εργασιακών δικαιωμάτων έχει εξαρχής και στερεοτυπικά συνδεθεί με την εργατική τάξη, χωρίς να υπάρχει καμία απολύτως απόδειξη πως οι white-collar υπάλληλοι γραφείων ή οι σύγχρονοι yuccies των πολυεθνικών ομίλων με τους «καλούς μισθούς» έχουν εξασφαλίσει την εργασιακή τους ευημερία.
Αντιθέτως, βάζοντας στο μικροσκόπιο την ελίτ των εργαζομένων, τους ανθρώπους με την υψηλή ακαδημαϊκή κατάρτιση, που τελικά μπόρεσαν να αναγράψουν έναν εντυπωσιακό τίτλο στην επαγγελματική τους κάρτα, παρατηρούμε πως η δική τους ανάγκη για διεκδίκηση εργασιακών δικαιωμάτων και θέσπιση ορίων είναι μεγαλύτερη από ποτέ. Παρόλα αυτά, αυτοί εθελοτυφλούν ή ακόμη χειρότερα, απαξιώνουν την όποια διεκδίκηση, σαν να είναι ένα δείγμα μικροπρέπειας ή λαϊκισμού.
Ίσως μια μεγάλη παρεξήγηση να αιωρείται πάνω από ένσημα και τις συμβάσεις των υπαλλήλων. Δεν καθορίζει ο μισθός ή η εταιρική ιεραρχία την ανάγκη για διεκδίκηση. Είναι ηθική υποχρέωση, για το κοινωνικό σύνολο και - όσο γραφικό και αν ακούγεται- για τα παιδιά μας, να μην πάψουμε να μαχόμαστε, ενωμένοι, για λιγότερη και ευκολότερη εργασία, και για περισσότερη ζωή.
Ο ελεύθερος χρόνος δεν ανταλλάσσεται με ένα bonus και η ζωή μας δεν μπορεί να συμπυκνωθεί αποκλειστικά σε Σαββατοκύριακα, τα οποία είναι γεμάτα notifications στα κινητά μας.
Η Εργατική Πρωτομαγιά και ο αγώνας που τη συνοδεύει, μπορεί να ξεκίνησε από εξουθενωμένους εργάτες αλλά «ταιριάζει» σε όλους. Η Εργατική Πρωτομαγιά, θα έπρεπε να φοράει φόρμα εργασίας αλλά και tailored κοστούμι με μανικετόκουμπα, εξίσου
Δεν θα έπρεπε να υπάρχει ταξική διάκριση στο ενδιαφέρον για διεκδίκηση καλύτερης εργασίας. Σε κάθε ατομική, εργασιακή διάσταση, όπου ο χώρος και ο χρόνος καθορίζουν το προσωπικό γράφημα ικανοποίησης του καθενός μας, πάντα υπάρχουν κάποιες αμετάβλητες σταθερές, που δεν επηρεάζονται από το μισθό και τον τίτλο.
Οι σταθερές αυτές είναι η ψυχική υγεία και ο ελεύθερος χρόνος που πρέπει όλοι, ανεξαιρέτως καριέρας ή επαγγελματικής δέσμευσης, να απολαμβάνουν. Όλοι εμείς που «είμαστε εξαρτημένοι από το μισθό μας», ανήκουμε στο μεγαλύτερο κοινωνικό σύνολο του πλανήτη, στους εργαζόμενους.
