«Σπούδασα marketing σκεπτόμενος πώς θα προωθήσω το δικό μου προϊόν. Είχα εξαρχής στο μυαλό μου ότι θα συνέχιζα τη μελισσοκομία, είχα αποφασίσει πολύ καιρό πριν τι θα κάνω στη ζωή μου. Μετά την κρίση στην Ελλάδα, πολλοί νέοι έχουν γυρίσει στην επαρχία και στα αγροτικά επαγγέλματα και, ειλικρινά, χαίρομαι γι' αυτό. Δεν θα πεθάνει ο πρωτογενής τομέας στην Ελλάδα» δηλώνει στο news2u.gr ο 29χρονος Δημήτρης Κουτλής, νομάς μελισσοκόμος, με βάση της οικογενειακής επιχείρησής του το «σμαράγδι του Βορρά», την καταπράσινη Θάσο.
«Όλη η διαδικασία στη μελισσοκομία είναι ξεχωριστή και μοναδική»
Ο Δημήτρης κληρονόμησε την αγάπη και τις γνώσεις του για τη μελισσοκομία από τον πατέρα και τον παππού του. Με μια οικογενειακή παράδοση που ξεκινά το 1950, όταν φτιάχτηκε το πρώτο βάζο με μέλι Κουτλής, ο Δημήτρης συνεχίζει να ασκεί σήμερα το επάγγελμα με ικανοποίηση και σύγχρονες πλέον μεθόδους παραγωγής, αντιμετωπίζοντας κάθε προϊόν σαν παιδί του. «Δεν μπορώ να ξεχωρίσω ποιο μέρος της διαδικασίας αγαπώ περισσότερο. Όλη η διαδικασία στη μελισσοκομία είναι ξεχωριστή και μοναδική, από το πρώτο στάδιο του μικρού μελισσιού μέχρι το μεγάλωμά του και τον τρύγο. Είναι σαν να μεγαλώνεις το παιδί σου και να σε ρωτάει κάποιος πότε το αγαπούσες περισσότερο».
Πολύ πριν έρθει η τουριστική ανάπτυξη στο νησί της Θάσου, οι κάτοικοι είχαν τρεις κύριες επαγγελματικές δραστηριότητες: ψαράδες, ελαιοπαραγωγοί και μελισσοκόμοι. Οι πευκόφυτες δασικές εκτάσεις της Θάσου αποτελούν ένα δυναμικό κέντρο μελισσοκομίας και προσφέρουν έναν μοναδικό βιότοπο για τα σμήνη δεκάδων μελισσοκόμων. Αν και οι μεγάλες πυρκαγιές κατέστρεψαν μεγάλη έκταση του πευκοδάσους στο παρελθόν, η φύση, με δενδροφυτεύσεις από μελισσοτρόφους και κατοίκους, βρήκε ξανά την αίγλη της. Σήμερα, η Θάσος παράγει χιλιάδες κιλά μέλι ετησίως και φημίζεται παγκοσμίως για το ποιοτικό πευκόμελό της. Ο Δημήτρης μάς εξηγεί πως «βάσει επιστημονικών ερευνών, το μοναδικό είδος πεύκου που έχουμε στο νησί μας παράγει ένα ιδιαίτερα ποιοτικό και σπάνιο πευκόμελο».
Η νομαδική μελισσοκομία
Η στροφή των Ελλήνων νέων προς την αγροτική παραγωγή και τη μελισσοκομία είναι έντονη την τελευταία δεκαετία, είτε ως επακόλουθο της ανεργίας στα αστικά κέντρα είτε ως συνειδητή επιλογή ενός εναλλακτικού τρόπου ζωής. Βέβαια, η επιλογή της νομαδικής μελισσοκομίας ως επάγγελμα δεν είναι εύκολη δουλειά και ίσως να μην ταιριάζει στον καθένα. Όπως τονίζει ο Δημήτρης, «από τη στιγμή που επιλέγεις αυτό το επάγγελμα, επιλέγεις και έναν τρόπο ζωής ταυτόχρονα. Ίσως πλέον να χάνεις τον χρόνο στο σπίτι σου και την προσωπική σου ζωή, αλλά η αγάπη σου γι' αυτό θα σε γεμίζει ψυχικά και θα ανταμείβονται με τον καιρό οι κόποι σου».
Η μελισσοκομία εξασκείται με δύο τρόπους, στατικά και νομαδικά. Η Koutlis Honey επιλέγει τη νομαδική μελισσοκομία, για να μπορεί να παράγει περισσότερες ποικιλίες μελιού, πέρα από το πευκόμελο, όπως θυμαρίσιο μέλι, μέλι ερείκης, μέλι καστανιάς, μέλι βελανιδιάς, μέλι πορτοκαλιάς κ.λπ. Αυτό σημαίνει βέβαια πως ο νομάς μελισσοκόμος σπάνια κοιμάται σπίτι του. Φορτώνοντας συνεχώς τα μελίσσια του σε φορτηγά και ξεφορτώνοντάς τα σε εύφορες γωνιές της Ελλάδας, ταξιδεύει διαρκώς, ακολουθώντας την εποχική ανθοφορία. Αν και το μελισσοκομείο της οικογένειας Κουτλή βρίσκεται στην Ποταμιά της Θάσου, ο Δημήτρης και τα 1.000 μελίσσια της επιχείρησης είναι σε ένα διαρκές roadtrip!
Xωρίς παράπονο, μας αναφέρει πως «από τις 365 μέρες του χρόνου, ζήτημα να κάτσουμε έναν μήνα συνολικά στο σπίτι μας. Γυρνάμε από τη μια άκρη της Ελλάδας στην άλλη και βγάζουμε επτά διαφορετικές ποικιλίες μελιού».
Το καλύτερο μέλι είναι το ελληνικό!
Το ελληνικό μέλι έχει κατακτήσει τις αγορές του εξωτερικού, ενώ ιδιαίτερα ευνοϊκή φαίνεται να είναι και η ανάπτυξη του μελισσοτουρισμού, μιας εναλλακτικής μορφής τουρισμού που συνδέεται άρρηκτα με την τέχνη της μελισσοκομίας, την παράδοση και τη γαστρονομία. Ο μελισσοτουρισμός χαρίζει στους τουρίστες άμεση επαφή με τη φύση και μοναδικές εμπειρίες που προσφέρονται μέσα από την παρατήρηση των μελισσοσμηνών στο φυσικό τους περιβάλλον. Η τουριστική περίοδος είναι έντονη για το μελισσοκομείο του Δημήτρη. «Ένας τουρίστας μπορεί να πάρει το μέλι από ένα ταξίδι που έκανε στην Ελλάδα, ως σουβενίρ. Από εκεί και πέρα, όμως, θα θέλει να τρώει μόνο ελληνικό μέλι, γιατί σίγουρα δεν μπορείς να βρεις σαν το ελληνικό μέλι πουθενά στον κόσμο... Οι έμποροι, στα καλύτερα ντελικατέσεν μαγαζιά του εξωτερικού, αναζητούν να εμπορευτούν το μέλι της Θάσου» λέει.
Ο σύγχρονος νομάς μελισσοκόμος, λόγω της άμεσης επαφής και εξάρτησης της παραγωγικότητάς του από τη φύση, φυσικά έρχεται αντιμέτωπος με απροσδόκητους κινδύνους. Η ανεξέλεγκτη κλιματική αλλαγή, τα άγρια ζώα της υπαίθρου, οι πυρκαγιές και πολλά ακόμη μπορούν ανά πάσα στιγμή να καταστρέψουν κόπους ετών. Ο Δημήτρης εξιστορεί: «Μια μέρα, ήμασταν στα μελίσσια και κάτσαμε να φάμε το μεσημέρι, λίγο παραπέρα από το μελισσοκομείο μας. Καθώς τρώγαμε, είδαμε ένα μεγάλο σύννεφο καπνού πάνω από τα μελίσσια. Τρέξαμε προς τα εκεί και αντικρίσαμε να καίγονται όλα τα πυκνά και ξερά χόρτα γύρω από το μελισσοκομείο μας. Δεν μπορούσες να προλάβεις τη φωτιά για να μην έρθει στα μελίσσια, προσπαθούσαμε να τα σώσουμε μην καούν. Ένας καλός φίλος κάλεσε την Πυροσβεστική όσο παλεύαμε, αλλά ώσπου να σβήσει η φωτιά, είχαμε χάσει ήδη έναν μεγάλο αριθμό μελισσιών».
«Ο μελισσοκόμος πρέπει να μαθητεύσει στο πλάι ενός έμπειρου επαγγελματία για να γνωρίσει τα μυστικά»
Πλέον στην Ελλάδα υπάρχουν ΙΕΚ Μελισσοκομίας για να αποκτήσει κανείς το αντίστοιχο πτυχίο. Παρ' όλα αυτά, είναι βέβαιο πως ο μελισσοκόμος πρέπει να μαθητεύσει στο πλάι ενός έμπειρου επαγγελματία για να γνωρίσει τα μυστικά και τις σωστές πρακτικές της παραγωγής μελιού. Όπως συμπληρώνει ο Δημήτρης Κουτλής, «...υπάρχουν σχολές και σεμινάρια, ναι, αλλά όπως θα μάθεις δίπλα σε έναν παλιό μελισσοκόμο, δεν θα μάθεις πουθενά».
Όσο για απλούς καταναλωτές, που αρκούνται στην κατανάλωση του γλυκού προϊόντος και δεν αναζητούν να βρεθούν ανάμεσα σε ένα σμήνος εργατικών μελισσών, το καλό, αυθεντικό μέλι λέγεται πως είναι αυτό που παράγεται με τη μικρότερη δυνατή ανθρώπινη παρέμβαση. «Η καλύτερη συμβουλή που θα μπορούσα να δώσω στους καταναλωτές είναι να προτιμούν τους Έλληνες παραγωγούς για να αγοράσουν το μέλι τους. Όχι από σούπερ μάρκετ και άγνωστης προέλευσης. Μόνο μέλι δεν είναι εκείνα τα προϊόντα» λέει ο Δημήτρης.
Αν θέλουμε να πάρουμε μια γεύση από τη νομαδική ζωή του μελισσοκόμου και να βρούμε τα προϊόντα της Koutlis Honey, μπορούμε να την ακολουθήσουμε μαζί με τον στρατό των 1.000 μελισσιών της στα social media (Facebook, Instagram) ή να επισκεφθούμε την ιστοσελίδα τους εδώ, όπου η οικογένεια μοιράζεται με το κοινό εικόνες και ιστορίες από το ταξίδι του μελιού.
