Στην ευρύτερη περιοχή του Πειραιά, τον γνωρίζουν ως τον γιατρό που περιθάλπει τα αδέσποτα ζώα. Έχει πάντα ανοιχτή την πόρτα του ιατρείου του, είναι πάντα εκεί για κάθε παρατημένο ή κακοποιημένο ζώο. Ο κτηνίατρος Δημήτρης Τράκας μιλά αποκλειστικά στο NewsU2.gr  για την ελληνική νομοθεσία απέναντι στα ζώα και κατά πόσο αυτή προστατεύει επί της ουσίας αδέσποτα και οικόσιτα ζώα.

Στη Μαύρα Σαραντοπούλου

-Κύριε Τράκα θα ήθελα ξεκινώντας να σας ρωτήσω εάν η ελληνική νομοθεσία είναι επαρκής, για εκείνους που δεν λαμβάνουν σοβαρά υπόψη του τη ζωή ενός ζώου

Δ.Τράκας: Μία γαλλική παροιμία λέει ότι «ο δρόμος για την κόλαση ξεκινάει από καλές προθέσεις». Ο νόμος λοιπόν έχει καλές προθέσεις, αλλά η κόλαση των ζώων είναι ακόμη εδώ. Στους δρόμους. Ο νόμος έχει ελλείψεις παρά τις προσπάθειες που έγιναν να καλυφθούν. Δεν έχουν καλυφθεί στον βαθμό που θα πρεπε. Δηλαδή δεν έχουν υποχρεωθεί ακόμη οι κτηνίατροι, που εφαρμόζουν το μικροτσίπ, δηλαδή την ταυτότητα του ζώου να το εφαρμόζουν αμελλητί, σε κάθε πράξη και περίπτωση. Δηλαδή όταν ένα ζώο μπει ατσιπάριστο στο κτηνιατρείο, θα πρέπει να βγαίνει τσιπαρισμένο υποχρεωτικά. Αυτό δεν συμβαίνει. Διότι δεν προβλέπονται για αυτό το θέμα ποινικές ευθύνες στον γιατρό. Επίσης ούτε οι δήμοι έχουν πιεστεί όσο θα έπρεπε με εγκυκλίους από το νόμο, για να έχουν ένα τουλάχιστον δημοτικό κτηνιατρείο, το οποίο να σημειώσουμε πως είναι πολύ εύκολο για δημιουργηθεί. Επομένως, δεν έχουν πιεστεί τα πράγματα στα κρίσιμα σημεία για να εφαρμοστεί ο νόμος. Άρα ο νόμος μένει στις προθέσεις και έχουν δίκιο τελικά οι Γάλλοι.

-Ωστόσο ο νόμος προβλέπει πως οι δήμοι θα πρέπει να συνεργάζονται με κτηνίατρο για να στειρώνουν τα αδέσποτα ζώα,, πράγμα το οποίο δεν εφαρμόζεται καθολικά…

Δ.Τράκας: Κάποιοι δήμοι έφτιαξαν διαδημοτικούς συνδέσμους για τη φροντίδα των αδέσποτων ζώων. Άλλοι δήμοι στην Ελλάδα δεν έχουν κάνει απολύτως τίποτε. Ό,τι προσπάθειες έχουν γίνει έχουν γίνει προς τη μεριά του σκύλου και όχι της γάτας. Εν τω μεταξύ οι αδέσποτες γάτες είναι αναρίθμητες. Πολλοί ζωόφιλοι τις υιοθετούν απευθείας από τον δρόμο. Ωστόσο δεν υπάρχει κατεύθυνση για τα ζώα του δρόμου, έτσι ώστε μέσα σε ένα διάστημα ενός ή δύο ετών να μην υπάρχουν ζώα παρατημένα έξω. Δεν υπάρχει τέτοιο «κλείδωμα» της προσπάθειας. Ακόμη είμαστε στον αέρα ως χώρα στην προστασία των αδέσποτων. Είναι σαν να έχουμε ένα  τρύπιο βαρέλι και να προσπαθούμε να κλείσουμε τις τρύπες δεξιά και αριστερά.

-Άρα η νομοθεσία δεν υποχρεώνει ούτε τους δήμους προς αυτή την κατεύθυνση, αν και υπάρχουν από το κράτος οι κατευθύνσεις

Δ.Τράκας: Θα μπορούσε να τους υποχρεώσει πολύ πιο σφιχτά. Το ίδιο και τους κτηνίατρους. Γιατί οι κτηνίατροι υποστηρίζουν πως δεν είναι αστυνόμοι να ελέγχουν τα ζώα. Εντάξει, αστυνόμοι σίγουρα δεν είμαστε, ωστόσο θα πρέπει να εφαρμόσουμε το νόμο. Και όποιος δεν τον εφαρμόσει θα έχει κυρώσεις. Τόσο απλά. Ο νόμος αναφέρει πως πρεπει να ταυτοποιούμε ηλεκτρονικά το ζώο, σε ηλικία το αργότερο δύο μηνών. Και να το λέμε αυτό στον ιδιοκτήτη με κάθε πρόσφορο τρόπο. Αυτό είναι κάτι το αόριστο. Με υποχρεώνει μεν να το λέω, αλλά δεν με υποχρεώνει να το εφαρμόσω με την έννοια της ποινικής ευθύνης. Πρέπει να το εφαρμόσω όταν το ζητήσει ο πελάτης, αφού σας έχω πείσει. Εάν δεν το εφαρμόσει ο πελάτης, εγώ δεν έχω ευθύνη. Ευθύνη έχει μόνο ο ιδιοκτήτης εάν και εφόσον ελεγχθεί και βρεθεί με ατσιπάριστο ζώο.

-Εάν το ζώο είναι αδέσποτο; Και το φέρει κάποιος που το βρήκε χτυπημένο στο δρόμο; Εκεί τι ορίζει ο νόμος;

Δ.Τράκας: αυτό κανονικά απαγορεύεται. Ο νόμος μας απαγορεύει να περιθάλπτουμε αδέσποτα, διότι αυτό το κάνει ο δήμος. Γιατί ο δήμος είναι αυτός που θεωρείται παρένθετος ιδιοκτήτης. Ο δήμος είναι αυτός που από το νόμο πρέπει να κάνει πράξη περίθαλψης και αρωγής στα αδέσποτα ζώα, στην περιοχή ευθύνης του. Αυτό λέει ο νόμος. Αν το κάνω εγώ, κανονικά είμαι παράτυπος. Για ένα λόγο το κάνω, για να σώσω πρόσκαιρα το ζώο. Υπάρχουν πολλοί άνθρωποι που μαζεύουν ζώα πρόσκαιρα για να τα προστατέψουν. Το αναφέρει η νομοθεσία αυτό. Αλλά αυτό δεν μπορεί να είναι η λύση του προβλήματος. Εγώ και άλλοι συνάδελφοι που το κάνουν, το κάνουμε από ζωοφιλία. Και μόνο για τη διάσωση.

Ωστόσο πρέπει να επισημάνουμε πως πολλοί δήμοι δεν έχουν πρόγραμμα για γάτες. Έχουν μόνο για σκυλιά. Και σε πολλές περιπτώσεις εδώ έχουμε τη διαδικασία του σταγονόμετρου. Δηλαδή εάν έχουμε ένα διαδημοτικό κέντρο για 5 δήμους και περνά το φορτηγάκι ανά διήμερο να μαζέψει ζώα, το αδέσποτο που είναι σε μία πλατεία, δεν θα είναι εκεί μέχρι να έλθει το φορτηγάκι. Δηλαδή δεν υπάρχει πολλές φορές η αμεσότητα στο πρόγραμμα να λύσει το θέμα εκείνη τη στιγμή που δημιουργείται. Αν ένα σκυλί δαγκώσει κάποιον και φύγει, που θα το βρούμε μετά; Δεν είναι εύκολα τα πράγματα. Γι αυτό θα πρέπει σε κάθε δήμο να υπάρχει η αντίστοιχη υπηρεσία που θα παρεμβαίνει άμεσα με ένα τηλεφώνημα. Να υπάρχει ένα μίνι κτηνιατρείο και καταφύγιο και μετά ας υπάρχει και συνεργασία με μεγαλύτερα κέντρα, δευτεροβάθμιας περίθαλψης. Δεν έχουμε δηλαδή τα βασικά. Άρα η λύση είναι η άμεση ευθύνη των δήμων, με άμεση αντιμετώπιση. Και να συμμετέχουν και οι ιδιώτες κτηνίατροι των δήμων στα απρόβλεπτα περιστατικά. Με συνεργασία με το δήμο. Αυτό δεν συμβαίνει. Και να πάρει κάποιος το πρόγραμμα δεν μπορεί να το λειτουργήσει επί 24ωρου βάσεως. Άρα θέλει συνεργασία δήμου με κτηνιάτρους για την 24ωρη παροχή υπηρεσιών. Και για να φτάσουμε εκεί θα πρέπει το κράτος να πάρει πρωτοβουλίες και δεν «κλείνει παράθυρα».

Στους κεντρικούς δήμους ωστόσο έχει γίνει δουλειά για τα σκυλιά. Στους περιφερειακούς δήμους που έχουν προαστιακό περιβάλλον υπάρχει μεγάλο πρόβλημα. Συναντάμε μεγάλο αριθμό αδέσποτων. Γιατί τα εγκαταλείπουν εκεί δημότες από άλλες περιοχές. Για παράδειγμα βρήκαμε στο δήμο Ασπροπύργου ένα σκυλάκι που είχε κλαπεί από το δήμο Σαρωνίδας.

-Εάν κάποιος άθελα του χτυπήσει ένα ζώο στο δρόμο με το αυτοκίνητο και τον εντοπίσουμε, τι προβλέπει σε αυτή την περίπτωση ο νόμος;

Δ. Τράγκας: Ουσιαστικά πρόκειται για κακοποίηση ζώου. Έχει αρκετές ποινές. Εάν το χτυπήσει και το αφήσει πρόκειται για εγκληματική αμέλεια. Αλλά θα πρέπει να ενδιαφερθεί κάποιος για να κινηθούν οι διαδικασίες. Εάν γίνουμε μάρτυρες σε τέτοια περιστατικά, θα πρέπει να ειδοποιήσουμε και τον δήμο και την αστυνομία παράλληλα. Και τότε ο αστυνόμος εάν συντρέχουν οι προϋποθέσεις θα προχωρήσει σε αυτεπάγγελτη μήνυση.

Μια πολύ χρήσιμη πρωτοβουλία εφαρμόζει ο δήμος Γαλατσίου. Για τους ζωόφιλους δημότες υπάρχει μία φόρμα συνεργασίας με το δήμο. Άρα οι δήμοι θα πρέπει να οργανώσουν και τους ζωόφιλους δημότες σε μία θεσμική βάση αλληλοενημέρωσης και συνεργασίας.

-Εάν κάποιος ταΐζει αδέσποτα ζώα στη γειτονιά του, υπάρχει ζήτημα από το νόμο;

Δ. Τράκας: Όχι, μπορεί να το κάνει χωρίς όμως να ενοχλεί. Ωστόσο και αυτό θα πρέπει να το κάνει ο δήμος. Με ποτίστρες και ταϊστρες. Και εδώ έχει εντοπιστεί πρόβλημα, με κλοπές. Άρα θα πρέπει να υπάρχει μια πιο μόνιμη εγκατάσταση για την τροφή των ζώων.

-Στο εξωτερικό, η νομοθεσία διαφέρει από την ελληνική;

Υπάρχει η ποιοτική διαφορά της υποχρέωσης των πάντων να εφαρμόζουν το νόμο. Δεν αφήνουν τον ιδιοκτήτη να κάνει ό,τι θέλει. Ούτε τον κτηνίατρο. Υπάρχει επίσης ένα πολύ καλό σύστημα παρακολούθησης. Εδώ οι πενταμελείς επιτροπές των δήμων που είναι για την παρακολούθηση, είτε δεν λειτουργούν καθόλου, είτε έχουν συστηθεί για το θεαθήναι, υπολειτουργούν και δεν αναλαμβάνουν τις ευθύνες που πρέπει. Αντί λοιπόν να κυνηγάνε τα ζώα στο δρόμο, θα μπορούσαν με την κονκάρδα του δήμου και με ευγενικό τρόπο να κάνουν ελέγχους στα σπίτια, για να προτρέπουν τους ιδιοκτήτες να τσιπάρουν τα ζώα τους. Να παρακολουθούν επίσης τα θηλυκά ζώα για τις εγκυμοσύνες.

Δύο μεγάλες κατηγορίες θα πρέπει να ελεγχθούν: οι κυνηγοί και οι κτηνοτρόφοι. Γιατί πολλά ζώα που είναι ατσιπάριστα και παρατημένα είναι κυνηγόσκυλα. Ο νέος νόμος κάτι προβλέπει για το ζήτημα. Αλλά δυστυχώς στην Ελλάδα είμαστε ειδικοί στα «παραθυράκια» των νόμων. Ίσως να εφαρμοστεί το ηλεκτρονικό βιβλιάριο του σκύλου. Αυτό θα είναι καλό, γιατί ο νομοθέτης το κάνει αυτό για να μην εμβολιάζεται ατσιπάριστο το ζώο. Ενώ μέχρι σήμερα ανοίγαμε το βιβλιάριο και βάζαμε μετά το τσιπάκι. Αυτό δεν χρειάζεται να μας το πει ο νομοθέτης, έπρεπε από το Σύλλογο των Κτηνιάτρων να εφαρμόζονταν. Εμείς οι ίδιοι θα έπρεπε να αυστηροποιήσουμε το πλαίσιο, δεν υπάρχει όμως τέτοια διάθεση, αυτή είναι η αλήθεια.

Με το τσιπ λύνεται το 50% του προβλήματος των αδέσποτων ζώων. Το άλλο 50% θα λυθεί με την οργάνωση από τους δήμους. Με την καλύτερη επιμελητεία των επιτροπών των δήμων. Στους δήμους της περιφέρειας οι κυνηγοί θα πρέπει να προσκομίζουν τα βιβλιάρια των ζώων τους.

Ακόμη, υπάρχουν άνθρωποι που θέλουν να εκτρέφουν ζώα. Και σε αυτή την περίπτωση θα πρέπει να υπάρχει συνεργασία και έλεγχος από τον δήμο.

-Πιστοποιητικό trace και σφραγίδα της Χάγης. Τι συμβαίνει με αυτά τα σημεία;

Να ξεκαθαρίσουμε πως η υιοθεσία γίνεται μόνο μεταξύ δήμων και υποψήφιων ιδιοκτητών, είτε φυσικό είτε νομικό πρόσωπο. Από ιδιοκτήτη σε ιδιοκτήτη λέγεται μεταβίβαση. Για το εξωτερικό από πέντε ζώα και επάνω θεωρείται εμπορική πράξη και απαιτείται πιστοποιητικό trace και σφραγίδα της Χάγης. Όταν λέμε για trace θεωρείται εμπορική πράξη αν και το trace ορίζεται και για τα ζώα υιοθεσίας.

Εδώ υπάρχει μία πολύ μεγάλη ιστορία και ανοίγει μία μεγάλη κουβέντα περί υποκρυπτόμενης εμπορίας ζώων. Όλα αυτά λύνονται μόνο με έναν τρόπο που είναι και απλός κατά την άποψή μου: Μία –αρχικά πανευρωπαϊκή και αργότερα παγκόσμια- διαδικτυακή πλατφόρμα με όλα τα στοιχεία του ζώου, έτσι ώστε από το τσιπάκι του να μπορούμε ανά πάσα στιγμή να ελέγξουμε ότι όντως έχει πάει στα στοιχεία υιοθεσίας και όχι για εμπορικούς σκοπούς. Αυτό είναι το όνειρό μου ως κτηνίατρος. Να ξέρω το ζώο που έφυγε από τη Νίκαια, που είναι και πως είναι στη Ρωσία όπου έχει δοθεί για υιοθεσία. Αυτό πρέπει να γίνει από τις υπηρεσίες όλων των χωρών. Αν δεν γίνει αυτό συνολικά, δεν θα βρούμε άκρη. Γιατί ακόμη και η σφραγίδα της Χάγης δεν μπορούμε να είμαστε σίγουροι για τη γνησιότητά της κάθε φορά. Οι πιστοποιήσεις είναι δύσκολες εάν δεν υπάρχει ένα κλικ όμοιο για όλους.

Όπως το διαβατήριο του ανθρώπου είναι παγκόσμιο, μπορεί να γίνει και του ζώου, δεν είναι τόσο δύσκολο.

-Εδώ ο κόσμος του ευρύτερου Πειραιά, όταν αναφέρεται σε εσάς, κάνει λόγο για έναν κτηνίατρο που είναι διαθέσιμος κάθε στιγμή, να περιθάλψει, με ελάχιστα χρήματα ή πολλές φορές και καθόλου. Τι σημαίνει για εσάς και η δουλειά σας όσο και τα ζώα γενικότερα;

Δ. Τράκας: Εγώ μεγάλωσα στις αλάνες του Κορυδαλλού. Από τότε μάζευα και περίθαλπτα τα αδέσποτα γατάκια και σκυλάκια. Έκτοτε έγινα και κτηνίατρος. Έχω βαρεθεί να μαζεύω σκοτωμένα ζώα και ένα νόμο που εφαρμόζεται κάθε φορά κατά το δοκούν. Περιθάλπουμε τα αδέσποτα γιατί η ψυχή μας το επιβάλλει. Δεν είμαι μόνος. Το κάνουν πολλοί κτηνίατροι.

Στόχος και όνειρό μου να φτάσουμε σε ένα σημείο που να μην υπάρχει έξω στο δρόμο, ούτε ένα αδέσποτο ζώο.