«Το δικαίωμα στη ζωή και την ελευθερία είναι αδιαπραγμάτευτο». Πώς ένα ζώο έχει δικαίωμα στη ζωή αν υπάρχει και εξουσιάζεται για να ικανοποιεί τις εμπορικές και καταναλωτικές απαιτήσεις των ανθρώπων;
Το pet2u.gr θέλησε να κατανοήσει σε βάθος την ιδεολογία του αντισπισιστικού κινήματος και να εξερευνήσει τα όρια και τις αξίες του. Στις ερωτήσεις μας απάντησε αναλυτικά η Ε.*, μέλος του «αντισπέ» κινήματος από παιδί, αποσαφηνίζοντας όλα όσα πρεσβεύουν τον αγώνα κατά του σπισισμού.
Της ΑΜΑΝΤΑΣ ΠΑΤΣΟΠΟΥΛΟΥ
Ο σπισισμός, όρος που πρωτοεμφανίστηκε το 1970 [1], διαχωρίζει το ανθρώπινο είδος, θεωρώντας το ανώτερο από τα άλλα είδη, εκφράζοντας παράλληλα μια υπεροψία και νομιμοποιώντας την εκμετάλλευση ζωικών ειδών, όπως πχ. τα εκτρεφόμενα είδη.
Όλα όσα χρειάζεται να ξέρετε για να κατανοήσετε τον αντισπισισμό θα τα βρείτε στις επόμενες ερωτοαπαντήσεις της συνέντευξης:Πώς ευαισθητοποιήθηκες και ενστερνίστηκες τις θέσεις του αντισπισισμού; Ως διατροφικό τρόπο ζωής, είσαι παράλληλα χορτοφάγος ή vegan; Σε τι ηλικία ξεκίνησαν όλα αυτά και με ποια αφορμή;«ΤΑ ΖΩΑ ΥΠΑΡΧΟΥΝ ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΔΙΚΟΥΣ ΤΟΥΣ ΛΟΓΟΥΣ. ΔΕ ΦΤΙΑΧΤΗΚΑΝ ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΑΝΘΡΩΠΟΥΣ, ΟΠΩΣ ΟΙ ΜΑΥΡΟΙ ΔΕ ΦΤΙΑΧΤΗΚΑΝ ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΛΕΥΚΟΥΣ ΚΑΙ ΟΙ ΓΥΝΑΙΚΕΣ ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΑΝΤΡΕΣ.» ALICE WALKER
Από μικρή είχα μεγάλη αγάπη για τα ζώα και πάντα με ξένιζε η αντίφαση με το φαγητό. Είχα άρνηση στην κατανάλωση οποιασδήποτε μορφής κρέατος και επειδή αποτέλεσε πεδίο σύγκρουσης με τους γονείς μου, κάναμε μια συμφωνία. Αυτή ήταν να τρέφομαι όπως θεωρούσαν εκείνοι σωστό μέχρι να δώσω πανελλήνιες και μετά με άφησαν στην ησυχία μου. Ήμουν χορτοφάγος για 10 χρόνια και την τελευταία πενταετία είμαι βίγκαν.
Τι συμβαίνει με τον αντισπισισμό στην Ελλάδα σε σχέση με άλλες χώρες; Είναι αισθητό το κίνημα, υπάρχει οργανωμένη δράση ή κατά κύριο λόγο περιορίζεται σε απόψεις;
Στην Ελλάδα το δυναμικό μας είναι αρκετά μικρό και η επίκριση αντιστρόφως ανάλογη από άλλους θεωρητικά αδερφικούς κινηματικούς χώρους. Για να γίνει μια οργανωμένη δράση απελευθέρωσης ζώων χρειάζονται αρκετά άτομα και εργαλεία που δεν έχουμε στην κατοχή μας.
Να ανοίξεις μερικά κλουβιά είναι σχετικά εύκολο παρά την επικινδυνότητα που ενέχει. Το θέμα είναι να το κάνεις με τέτοιο τρόπο ώστε πραγματικά να εξασφαλίσεις τη ζωή και την ελευθερία τους. Χρειαζόμαστε δηλαδή είτε οργανωμένες φάρμες για rescue μη ανθρώπινα ζώα, όπου μετά θα αφεθούν ομαλά ελεύθερα όποια κριθούν ότι μπορούν να επιβιώσουν μόνα τους και φυσικά πρέπει να γίνει έρευνα για το πού θα αφεθούν.
Αυτό σημαίνει ότι χρειαζόμαστε και τα ανάλογα μεταφορικά μέσα και κατά την απελευθέρωση και μετά για την μεταφορά τους σε κατάλληλα γι αυτά βιότοπους. Από την άλλη, έχουν γίνει «σπασιματικές» σε κάποια κρεοπωλεία συμβολικά και έχει ακουστεί σφοδρή κριτική και από αναρχικά και αριστερόστροφα υποκείμενα που υποτίθεται παλεύουν στον αγώνα ενάντια στην εκμετάλλευση και τον καπιταλισμό. Αν δεν είμαστε ενωμένα ο αγώνας είναι πιο επικίνδυνος, πιο δύσκολος και αποθαρρυντικός, γιατί ξέρεις ότι δεν θα έχεις μαζική στήριξη από τα κινηματικά άτομα.
Καμία βιομηχανία δεν δουλεύει για το κοινό καλό παρά μόνο για το δικό της με κεντρική στοχοθεσία το κέρδος. Από όσο γνωρίζω ωστόσο σε κάποιες χώρες υπάρχουν προστατευόμενα πάρκα για είδη προς εξαφάνιση, όπως στην Κίνα που ασχολούνται με τα αρκουδάκια πάντα, όπως και ο Αρκτούρος στην Ελλάδα όπου προστατεύει την άγρια ζωή.
Πώς τοποθετούνται οι αντισπισιστές στη σχέση ανθρώπου – δεσποζόμενων ζώων; Η φροντίδα οικόσιτων ζώων (πχ. σκύλος, γάτα, κλπ.) – η οποία θεωρητικά δεν εμπεριέχει εμπορική εκμετάλλευση ώς προς το ζώο – είναι αποδεκτή από το κίνημα; Είναι το ίδιο αποδεκτό το να «έχει» ένας άνθρωπος ως κατοικίδιο έναν σκύλο με το να έχει πτηνά, τρωκτικά, ερπετά ή και άλλα πιο σπάνια «κατοικίδια»;Φυσικά και είναι αποδεκτή η συντροφιά μη ανθρώπινων ζώων, πάντα στο πλαίσιο που δεν περιορίζει τις ατομικές τους ελευθερίες. Αυτό σημαίνει ότι αν έχεις πτηνά, δεν τα περιορίζεις σε κλουβιά, αν έχεις σκύλο ή γάτα φροντίζεις ανάλογα ώστε να ζουν ελεύθερα παρέα σου. Τα «σπάνια κατοικίδια» είναι πιο δύσκολο να τα βρεις σε σπίτια αντισπε υποκειμένων γιατί συνήθως προυποθέτουν την αγορά τους από κάποιο πετ σοπ. Τα κατοικίδια που έχουμε στα σπίτια μας είναι συνήθως ζωάκια που βρίσκουμε στο δρόμο και τους προσφέρουμε τροφή και στέγη.
Η IN VITRO ΤΕΧΝΙΚΗ ΚΑΙ ΤΑ ΤΕΣΤ ΤΟΞΙΚΟΤΗΤΑΣ ΜΕ ΤΗ ΧΡΗΣΗ ΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΑΣ ΑΝΘΡΩΠΙΝΩΝ ΚΥΤΤΑΡΩΝ ΕΙΝΑΙ ΔΥΟ Ή ΤΡΕΙΣ ΦΟΡΕΣ ΠΙΟ ΑΚΡΙΒΗ ΑΠΟ ΤΗ ΔΟΚΙΜΗ ΣΕ ΠΟΝΤΙΚΙΑ
Ο βασανισμός δε μπορεί να αποκαλείται ούτε επιστήμη ούτε έρευνα. Ο περισσότερος κόσμος πιστεύει ότι τα πειράματα σε ζώα είναι απαραίτητα για την εξέλιξη της ιατρικής επιστήμης. Η ιστορία όμως έχει αποδείξει ότι πολλές φορές τα αποτελέσματα από πειράματα σε μη ανθρώπινα ζώα έχουν οδηγήσει σε τραγικά λάθη, ακόμα κ σε απώλειες ανθρωπινων ζωών. Πλέον υπάρχουν πιο αξιόπιστες μέθοδοι δοκιμών και έρευνας.
Η in vitro τεχνική και τα τεστ τοξικότητας με τη χρήση καλλιέργειας ανθρώπινων κυττάρων είναι δύο ή τρεις φορές πιο ακριβή από τη δοκιμή σε ποντίκια. Η πλειοψηφία των τοξικολογικών μελετών φαίνεται ότι αποσκοπεί μόνο να μεταβιβάσει την ιατρική και νομική προστασία στις φαρμακευτικές εταιρίες και πολιτική προστασία στους επίσημους οργανισμούς. Είναι δηλαδή και λίγο επικοινωνιακό το θέμα σε συνδυασμό με το μάρκετινγκ των πολυεθνικών.
Η χορτοφαγία και ο βιγκανισμός είναι τρόπος ζωής. Ο αντισπισισμός είναι ένα κίνημα που επιζητά την απελευθέρωση των ζώων από την καταπίεση και την εκμετάλλευση. Πώς συνδέονται ή εξαρτώνται αυτά τα δύο; Μπορεί ένας αντισπισιστής να μην είναι vegan;Ο αντισπισισμός είναι πολιτική επιλογή ενώ ο βιγκανισμός είναι διατροφική επιλογή. Ενα βιγκαν άτομο δεν είναι απαραίτητα αντισπέ, ενώ ένα άτομο που στηρίζει τον αντισπέ αγώνα ή και συμμετέχει χωρίς να είναι παράλληλα βίγκαν συχνά οδηγείται στη βιγκαν διατροφή. Οι εκκινήσεις ολονών μας είναι διαφορετικές.
Άλλα άτομα ξεκινάνε από τη θεωρία και ριζοσπαστικοποιούνται στην πορεία ενώ άλλα ξεκινάνε με την πράξη. Προσωπικά δεν θα απορρίψω ένα συντροφάκι που θα θέλει να πάμε παρέα σε ένα πετ σοπ για απελευθέρωση ζώων , αν δεν είναι βίγκαν. Κάποια άτομα πρώτα πράττουν επαναστατικά σε συλλογικό επίπεδο και ύστερα σε προσωπικό.
Αντιρατσισμός, αντιφασισμός και φεμινισμός; Εφάπτονται στην θεωρία του αντισπισισμού;TΑ ΘΗΛΥΚΑ ΜΗ ΑΝΘΡΩΠΙΝΑ ΖΩΑ ΕΙΝΑΙ ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΑ ΧΩΡΙΣ ΔΙΚΑΙΩΜΑ ΣΤΟ ΣΩΜΑ ΤΟΥΣ
Ακριβώς. Είναι κομμάτι των πολλαπλών καταπιέσεων και του κοινού αγώνα ενάντια σε κάθε μορφή καταπίεσης/εκμετάλλευσης που ασκείται στα κορμιά μας , ανθρώπινα και μη. Η βιομηχανοποίηση ως γεγονός που συμβαίνει παράλληλα με την αστικοποίηση και την γενικευμένη εμπορευματοποίηση, είναι βασικός παράγοντας για το εξουσιαστικό σύμπλεγμα θεσμών και σχέσεων εις βάρος των μη ανθρώπινων ζώων.
Αυτό που ορίζει το κράτος σαν ελευθερία, ξεκινά και τελειώνει με την κατανάλωση. Αυτή η ανενδοίαστη αποδοχή των όρων της κυριαρχίας και η ιδεολογική υποστήριξη, σημαίνει υποστήριξη της συστηματοποιημένης εκμετάλλευσης μη ανθρώπινων και ανθρώπινων ζώων. Φαίνεται πως κατασκευάζουμε έναν κόσμο μέσα στον οποίο κάποιες ζωές θεωρούνται αξιόλογες ενώ άλλες αξίζουν λιγότερο, φέρουν μικρή εγγενή αξία , ή και καθόλου.
Παράλληλα, ενώ τα ανθρώπινα άτομα γίνονται αντιληπτά ως έμφυλα όντα μεγάλης πολυπλοκότητας, τα μη ανθρώπινα άτομα, με την εξαίρεση των ζώων συντροφιάς, θεωρούνται ως αδιαφοροποίητα αντικείμενα, καθένα από τα οποία αναγνωρίζεται φυσικά όχι ως αυτή ή αυτός, αλλά ως *αυτό*.
Μέσα στο ίδιο πλαίσιο ανάγνωσης, την ίδια αντιμετώπιση έχουν και τα non binary υποκείμενα που χρησιμοποιούν τις ίδιες αντωνυμίες για να αυτοπροσδιοσριστούν. Αναγνωρίζοντας τον σύνδεσμο μεταξύ σπισισμού και σεξισμού ισχυριζόμαστε ότι οι ανθρώπινες θηλυκότητες και οι μη ανθρώπινες γίνονται αντιληπτές ως αντικείμενα προς έλεγχο, χειρισμό και εκμετάλλευση.
Μέσα στην πατριαρχική εκμετάλλευση και τον καπιταλισμό, τα θηλυκά ανθρώπινα και μη ανθρώπινα άτομα χάνουν το δικαίωμα της αυτοδιάθεσης των ζωών τους μέσα από τη συνεχή εργαλειοποίηση και υποβάθμισή τους.Tα θηλυκά μη ανθρώπινα ζώα είναι αντικείμενα χωρίς δικαίωμα στο σώμα τους, όπως και τα θηλυκά ανθρώπινα ζώα που υποβάλλονται στη συνεχή καταπάτηση του στοιχειώδους δικαιώματος της αυτοδιάθεσής τους. Όπως οι αγελάδες βιάζονται συστηματικά από τις γαλακτοβιομηχανίες ώστε να τους αρπάζουν το γάλα και τα μοσχαράκια τους , έτσι και για τα θηλυκά ανθρώπινα ζώα ο βιασμός τα απειλεί σε όλο το φάσμα της ζωής τους.
Τα ανθρώπινα και μη ανθρώπινα ζώα αντιμετωπίζονται ως εργαλεία του κεφαλαίου, της πλουτοκρατίας και της βιομηχανίας. Σε ανθρώπινα και μη ανθρώπινα ζώα η μητρότητα θεωρείται υποχρέωση και όχι επιλογή.
Οι αμβλώσεις σε ανθρώπινα ζώα «λόγω επιθυμίας διακοπής κύησης της μητέρας» δεν περιλαμβάνεται στον ΕΟΠΥΥ με αποτέλεσμα afab [3] υποκείμενα που δεν έχουν την οικονομική δυνατότητα να απευθυνθούν σε ιδιωτικά νοσοκομεία, να καταφεύγουν σε πρακτικές επικίνδυνες για την σωματική τους ακεραιότητα αποδεικνύοντας ότι τα υποκείμενα με μήτρα θεωρούνται πολίτες δεύτερης κατηγορίας που δεν έχουν ουσιαστικό δικαίωμα στο τί θα μπει και τί θα βγεί από το σώμα τους.
Η αυτοδιάθεση δεν είναι αυτονόητο δικαίωμα για τις ανθρώπινες θηλυκότητες, ούτε για τα μη ανθρώπινα ζώα. Τυπική ήταν και η καταδίωξη γυναικών που στοχοποιήθηκαν ως μάγισσες τον 16ο και 17ο αιώνα. Γυναίκες που διεκδίκησαν την αυτοδιάθεση του σώματός τους και εκτελέστηκαν.
Ένα ακόμα σαφές παράδειγμα της συσχέτισης των καταπιέσεών μας ως θηλυκότητες είναι οι γυναίκες θύματα trafficking για σεξουαλική εκμετάλλευση και το pet trafficking. Δυο παρεμφερή φαινόμενα στα οποία υπάρχουν διακινητές με οικονομικό συμφέρον και μεταχειρίζονται ανθρώπινα και μη ανθρώπινα ζώα ως αντικείμενα.
Θα ήταν παράλογο να θεωρήσουμε ότι ο αντισπισισμός θέλει να «ζήσουν όλοι ως vegan» ή να ορίσει μια ομοιόμορφη ηθική απαίτηση για όλους τους πολίτες. Ποιος είναι ο πραγματικός και ρεαλιστικός στόχος των αντισπισιστικών κινημάτων;Δεν είναι εφικτό να γίνουμε όλα τα υποκείμενα του κόσμου βίγκαν δεδομένου ότι υπάρχουν και κάποιες μορφές νοσημάτων που δεν το επιτρέπουν. Όπως η σπαστική κολλίτιδα που αφαιρεί από το διαιτολόγιο των ατόμων αρκετές πηγές φυτικών ινών και όσπρια. Ταυτόχρονα για παράδειγμα οι Εσκιμώοι τρέφονται κυρίως με ζωικά προιόντα για την επιβίωσή τους.
Στόχος μας δεν είναι η επιβολή μιας άλλης ηθικής ομοιομορφίας σαν ένα καινούριο ισοπεδωτικο μέτρο. Ρεαλιστικός στόχος είναι η παύση της εκμετάλλευσης των μη ανθρώπινων ζώων. Όσο αυτό είναι εφικτό ατομικά και συλλογικά, συμπεριφερόμενα ισότιμα με σεβασμό και αγάπη στα υπόλοιπα πλάσματα αυτού του κόσμου, ανάλογα με τις επιλογές που δίνονται για την επιβίωση του είδους μας.
Είναι προϋπόθεση να έχεις αναρχική ιδεολογία για να είσαι αντισπισιστής; Θα μπορούσε ένα άτομο άλλης πολιτικής θεωρίας να ασπαστεί το κίνημα ή θα έβρισκε «εμπόδια» στην προσπάθεια του;Δεν είναι προϋπόθεση, ωστόσο μια διαθεματική ανάλυση απορρίπτει την ιδέα της κεντρικής ή πρωταρχικής καταπίεσης και υποστηρίζει ότι όλες οι μορφές καταπίεσης αλληλοεπικαλύπτονται και συχνά συγκροτούν αμοιβαία η μία την άλλη.
Σε δομικό και θεσμικό επίπεδο αυτό σημαίνει ότι ο αγώνας ενάντια στον σπισισμό , είναι ταυτόχρονα αγώνας και ενάντια στον καπιταλισμό, την πατριαρχία, τον ετεροσεξισμό, την τρανσφοβία, την ανωτερότητα των λευκών κ.ο.κ. Η διαθεματική ανάλυση δεν επικεντρώνεται σε κάποια δομή ή θεσμό σε βάρος των άλλων. Αντιθέτως, αυτές οι δομές και οι θεσμοί λειτουργούν έτσι ώστε να (ανα)παράγονται αμοιβαία και να αλληλοεπικαλύπτονται.
*Η Ε. επιθυμεί να διατηρήσει την ανωνυμία της. Τα στοιχεία της βρίσκονται στη διάθεσή του pet2u.gr.
Αναφορές:[1] O σπισισμός χρησιμοποιήθηκε πρώτη φορά το 1970 από τον Richard Ryder, Άγγλο συγγραφέας, ψυχολόγο και υπερασπιστή των δικαιωμάτων των ζώων.
[2] Covid-19 and animal tests, Cruelty Free Europe
[3] afab= assigned female at birth
Πηγή: pet2u.gr
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ- Κουνέλι ως κατοικίδιο για τα παιδιά: Ποιες είναι οι κατάλληλες ράτσες;
- Π. Μήλας: Απαραίτητη η «Αστυνομία Ζώων» σε κάθε δήμο
