Ποιες είναι οι πραγματικές, οι ουσιαστικές σχέσεις ανάμεσα στην Αθήνα, το Βερολίνο και την Άγκυρα; Καλό είναι να μη στρουθοκαμηλίζουμε. Να μη χρησιμοποιούμε παράλληλα ακραίες εκφράσεις του τύπου «φιλότουρκοι» «φιλογερμαναράδες».
Ξεκινάμε, λοιπόν, απ' τον κεντρικό άξονα του θέματος με σκοπό να αναλύσουμε την τριπλέτα Αθήνα-Άγκυρα-Βερολίνο (ή με όποια άλλη σειρά θέλετε). Ποιος είναι αυτός; Το ΑΕΠ της κάθε χώρας. Γιατί, θα μου πείτε, μας ενδιαφέρει το ακαθάριστο εθνικό προϊόν. Διότι πολύ απλά και η πολιτική κάθε χώρας και τα όποια ντιλ υπογράφει ο «άρχων» της και τα πάντα όλα στην τελική είναι άρρηκτα δεμένα μαζί του.
Στο διά ταύτα και περνάω στην παραδοσιακά αγαστή σχέση Άγκυρας-Βερολίνου ή αλλιώς Τουρκίας- Γερμανίας. Έχω διαβάσει τεράστιες ανοησίες, του στυλ «η Μέρκελ συμπαθούσε πιο πολύ τον Τσίπρα απ' τον Μητσοτάκη, γι' αυτό τώρα αβαντάρει περισσότερο την Τουρκία. Γι' αυτό δεν προσεκλήθη στις Διασκέψεις». Λοιπόν, η καγκελάριος, έξυπνη γαρ, ευφυής, ποτέ δεν θα λειτουργούσε και ειδικά στο νευραλγικό και καίριο πόστο όπου βρίσκεται βάσει συμπάθειας ή μη.
Γερμανία-Τουρκία
Η φράου Μέρκελ πολύ απλά συμπεριφέρεται (είτε γελάει απέναντι σε... καθρέφτες, όπως στην περίπτωση του δώρου του Ταγίπ Ερντογάν κατά την επίσκεψή της στην Πόλη) σκεπτόμενη το συμφέρον της χώρας της. Αυτός είναι ο σκοπός της. Επομένως, όταν η Τουρκία, η κάθε Τουρκία επηρεάζει «ανεβαστικά» το ΑΕΠ της Γερμανίας, δίνοντας εκατομμύρια για τα όπλα της, είναι πολύ λογικό να την πριμοδοτεί σε σχέση με την Ελλάδα.
Εδώ, μάλιστα, διότι το πρώτο επιχείρημα σαφώς και είναι κομμάτι της αλυσίδας, της τριπλέτας των σχέσεων Βερολίνου-Άγκυρας, χρειάζεται να επισημάνω το δεύτερο. Έναν key-factor. Ίσως δεν είναι ο σημαντικότερος, μη φανταστείτε όμως πως δεν παίζει ρόλο-καταλύτη στις σχέσεις Γερμανίας-Τουρκίας. Έχει να κάνει λοιπόν με την κοινωνία της Γερμανίας και για να ακριβολογήσω, του Βερολίνου. Το μισό ανατολικό Βερολίνο, το οποίο είναι δε και πιο όμορφο για πολλούς τουρίστες και «γηγενείς» είναι γεμάτο Τούρκους. Υπάρχει και τούρκικη συνοικία, ενώ τα κλασικά πολίτικα ντονέρ θα τα βρεις σε κάθε του γωνιά. Τι σημαίνει αυτό; Ότι οι Τούρκοι, ως λαός, «τονώνουν» το ΑΕΠ της Γερμανίας.
Τα προαναφερθέντα είναι απλώς ένα κομμάτι του «άξονα», ένα μέρος της τριπλέτας διότι επιβάλλεται να αναλύσουμε και άλλες παραμέτρους-κλειδιά.
Γερμανία-Ελλάδα
Πάμε, λοιπόν, στις σχέσεις Ελλάδας-Γερμανίας. Μπορεί να φαίνεται πως η Γαλλία «μπουστάρει» περισσότερο τις επιδιώξεις της χώρας μας, ωστόσο και στην προκειμένη δεν είναι τυχαία η αγορά δύο γαλλικών φρεγατών. Σαφώς, ο Εμανουέλ Μακρόν δεν έχει τα ίδια συμφέροντα γέρνοντας την πλάστιγγα προς την πλευρά της Τουρκίας, στο κάτω-κάτω έχει προηγηθεί... μακράν η Γερμανία. Και βέβαια κόντρα στη Γερμανία -ευθέως τουλάχιστον- δεν τον συμφέρει να πάει. Από την άλλη, το κλισέ Ελλάς-Γαλλία, συμμαχία ισχύει και για έναν ακόμα λόγο. Η Ελλάδα είναι το λίκνο της δημοκρατίας και η «Μασσαλιώτισσα» ασορτί με το «liberte, egalite, fraternite» (ελευθερία, ισότητα, αλληλεγγύη/αδελφοσύνη) έρχεται σαν συνέχεια της δημοκρατίας με την έννοια που την προσδι(όρισαν) οι αρχαίοι ημών πρόγονοι. Παρένθεση, ωστόσο, στο case study η Γαλλία και συνεχίζω με τις γερμανο-ελληνικές σχέσεις. Η Ελλάδα εξάγει τον μεγαλύτερο όγκο των προϊόντων της στη Γερμανία, ενώ μαζί με τους Βρετανούς -ίσως και να προηγούνται, τα δεδομένα αλλάζουν- ο μεγαλύτερος όγκος τουριστών που προσελκύει κάθε χρόνο είναι Γερμανοί.
Ρεζουμέ: Την τονωτική «ένεση» που χρειάζεται η χώρα μας, καθώς δεν διαθέτει βαριά βιομηχανία, επί της ουσίας τουρισμό/πολιτισμό εξάγει, λάδι, βαμβάκι, ελαφρώς τυροκομικά και μερικά άλλα προϊόντα, τη δίνει σε ένα μεγάλο βαθμό η Γερμανία. Οποιοσδήποτε πρωθυπουργός δεν θα γινόταν να παραμερίσει αυτό το αδιαμφισβήτητο γεγονός, να σηκώσει το λάβαρο της επανάστασης του 2021 π.χ. και ν' ασχοληθεί πιο «δραματικά» με τα της Τουρκίας και τις παραβιάσεις στο Αιγαίο, που προφανώς γίνονται διότι ο Ταγίπ Ερντογάν, μέσω των... τρυπανιών του, θέλει πετρέλαιο και υδρογονάνθρακες. Γνωστό αυτό, τοις πάσι.
Μια ακόμα παράμετρος που έχει να κάνει με τη σχέση Γερμανίας-Ελλάδας είναι βεβαίως και το ότι πολλοί Γερμανοί όχι μόνο λατρεύουν την Ελλάδα, αλλά έχουν επιλέξει να χτίσουν και τα εξοχικά τους εδώ. Μάλιστα, σε περιπτώσεις όπως σε αυτήν του Χλωμού Κερκύρας, ειδικά το καλοκαίρι νομίζεις πως βρίσκεσαι στο Βερολίνο, όχι στην Κέρκυρα. Ο λόγος; Πολλοί Γερμανοί έχουν εξοχικά στην περιοχή και μάλιστα εδώ και πολλά χρόνια προσφέρουν γη και ύδωρ για ν' αγοράσουν κομμάτια και -γιατί όχι- όλη την παραλία του Ίσσου: Ένα κομμάτι της νότιας Κέρκυρας με αμμόλοφους και υδροβιότοπο (αναφέρομαι στη λίμνη Κορισσαίων), που θυμίζει Ελλάδα και Αφρική συγχρόνως. Έναν παράδεισο του Ιονίου, που λατρεύουν εδώ και δεκαετίες.
Σε αυτό το σημείο, δε, αξίζει να σημειώσουμε ότι στον Χλωμό Κερκύρας, με το που ανεβαίνεις με το αμάξι σου -είναι απ' τα πιο ορεινά κομμάτια του νησιού- αφήνεις το ΙΧ σου στην έξοδο. Θεωρείται τόπος πολιτιστικής κληρονομιάς απ' την UNESCO και στην είσοδο βλέπεις έξι κάδους: για πλαστικό, μέταλλο κλπ. Όπως συμβαίνει δηλαδή σε όλες τις προηγμένες χώρες και πόλεις του εξωτερικού.
Ελλάδα-Τουρκία
Αυτή ίσως είναι είναι η πιο ενδιαφέρουσα παράγραφος -για προφανείς λόγους- της τριπλέτας. Αφενός υπάρχουν οι εθνικιστές (μουσουλμάνοι ή/και χριστιανοί ή όλα μαζί), αφετέρου υπάρχει ο απλός λαός. Και η λέξη-κλειδί: Η αλληλεξάρτηση Ελλάδας-Τουρκίας, που σε πρώτο χρόνο μπορεί να σας φαίνεται απίθανη, είναι υπαρκτή. Και για όσους τη ζουν, αυταπόδεικτη. Έχουμε και λέμε λοιπόν και περνάω στις «δύσκολες» περιοχές της Ελλάδας και γι' αρχή στη Λέσβο. Οι Μυτιληνιοί μία φορά την εβδομάδα, τουλάχιστον ένα μεγάλο μέρος τους, περνάνε απέναντι, στο Αϊβαλί. «Γιατί», θα αναρωτηθείτε - εύλογα. Ένα το κρατούμενο: Γιατί όλα στην Τουρκία είναι πολύ φτηνότερα σε σχέση με την Ελλάδα. Από φαγητά και ρούχα μέχρι... βενζίνη. Καλώς ήλθατε στην πραγματικότητα! Οι κάτοικοι της Λέσβου περνάνε απέναντι για να εξασφαλίσουν τη βενζίνη της εβδομάδας πληρώνοντας πολύ λιγότερα. Τα μόνα ακριβότερα στην Τουρκία συγκριτικά με την Ελλάδα είναι τα ποτά. Ποσώς όμως αυτό ενδιαφέρει τους Μυτιληνιούς, απ' τη στιγμή κιόλας που έχουν ντόπιο ούζο, ρακές, τσίπουρα, κρασιά. Συνεχίζω: Το Αϊβαλί αποτελεί ένα απ' τα μεγαλύτερα τουριστικά θέρετρα της γείτονος. Εννοείται, ο «πυλώνας» είναι η Κωνσταντινούπολη, που κάθε χρόνο συγκεντρώνει εκατομμύρια τουρίστες, πολλοί εκ των οποίων και Έλληνες.
Για να δούμε, όμως, το νόμισμα και από την άλλη πλευρά, χιλιάδες Τούρκοι κάθε χρόνο, είτε για διακοπές, είτε για μπίζνες, είτε για οποιονδήποτε λόγο επισκέπτονται την Ελλάδα. Από τα νησιά του Βορειοανατολικού Αιγαίου μέχρι την Κρήτη, τη Ρόδο, το Καστελλόριζο, τη Σύμη - το καλύτερό τους το τελευταίο και ιδίως των Τούρκων μεγιστάνων. Υφίσταται μια σχέση αλληλεξάρτησης ως εκ τούτου ανάμεσα στις δύο χώρες, ανεξάρτητα απ' την κονκισταδόρικη τάση του Ταγίπ Ερντογάν, που και να του χάριζες όλη την Ε.Ε. μια χαρά θα του έπεφτε και, όπως τα σκέφτεται, θα μπορούσε κιόλας να την κουμαντάρει και να την καταστήσει ακόμα πιο πλούσια. Κατά το δοκούν - εννοείται. Όπως και να 'χει, Τουρκία-Ελλάδα αλληλεπηρεάζονται οικονομικά και αν η Κύπρος, ως «κλειδί της Μεσογείου» συνδέει την Ευρώπη με την Ασία και την Αφρική, ο ρόλος και της Κρήτης και κατ' επέκταση όλης της Ελλάδας είναι εξίσου δυνατός. Γεωστρατηγικά, πάντα, ομιλώντας. Δεν θα πρέπει να κάνει εντύπωση ότι ο «Σουλτάνος» ζητάει «κι άλλα», «κι άλλα» (νησιά, παραμεθόριες ορεινές περιοχές, ο,τιδήποτε). Ό,τι μπορεί να «εισπράξει», θα το διεκδικήσει.
Επίσης, στο «παιχνίδι», εμπλέκονται και κάποτε ελληνικές περιοχές: Οι πλέον τουριστικές περιοχές της Τουρκίας, μετά την Πόλη, είναι η Αλικαρνασσός, η Σμύρνη, η Έφεσος, η Μίλητος. Είναι, δε, τόσο έξυπνοι οι Τούρκοι που έχουν φροντίσει να περάσουν τα ελληνικά στοιχεία αυτών των θέρετρων ως τουρκικά. Ένα μεγάλο μέρος των Ελλήνων τουριστών ή/και ομογενών, πάλι, κάθε χρόνο κατευθύνεται προς αυτές τις περιοχές και βέβαια λειτουργούν προς όφελος του ΑΕΠ της Τουρκίας.
Συμπέρασμα: Η πολιτική είναι παιχνίδι - και εντυπώσεων. Κανείς σε αυτόν τον κόσμο δεν είναι μόνος του, τα πάντα είναι κομμάτι μιας αλυσίδας, οπότε είναι κουτό να υποστηρίζει ο οποιοσδήποτε ότι ο εκάστοτε πρωθυπουργός είναι «ανθέλληνας» ή ότι «να ήμασταν όπως παλιά, να 'δείξουμε' εμείς στους Τούρκους». Στο τέλος της ημέρας, δέκα εκατομμύρια Έλληνες συγκριτικά με μια αχανή Τουρκία εκατό εκατομμυρίων ανθρώπων - με τεράστια στρατιωτική δύναμη και φυσικά δεν αναφέρομαι στην... θάλασσα, εννοείται πως οι εφοπλιστές μας είναι οι ισχυρότεροι στον πλανήτη- τι μπορούν να κάνουν; Ζερό, τίποτα, μια τρύπα στο νερό. Από την άλλη και κλείνω γιατί φιρί-φιρί το πάω για διατριβή, πάλι, οι Τούρκοι, ως λαός, κανένα πρόβλημα δεν έχουν με τους Έλληνες. Και φιλόξενοι είναι και τη γλώσσα μας μιλάνε ορισμένοι και δεν κλέβουν. Αν έχετε πέσει σε «ειδικές περιπτώσεις», αλλάζει. Να ξέρετε, ωστόσο, πως ανήκετε στη μειονότητα.
Αυτά, για να μη στρουθοκαμηλίζουμε και γιατί, χωρίς να εμβαθύνουμε σε περίπλοκα σενάρια, τα πράγματα είναι -τελικά- απλά.
