Σήμερα, 4 Ιουνίου, αναμένεται να κατατεθεί στη Βουλή το εργασιακό νομοσχέδιο, το οποίο έχει προκαλέσει τις έντονες αντιδράσεις των κομμάτων της αντιπολίτευσης και των συνδικάτων. Σημειώνεται πως στις 17 Ιουνίου αναμένεται να ψηφιστεί στην Ολομέλεια της Βουλής.
Σύμφωνα με το υπουργείο Εργασίας, με βάση τις προβλέψεις του νέου νομοσχεδίου:
• Ο χρόνος απασχόλησης του εργαζομένου παραμένει 8 ώρες την ημέρα και 40 ώρες συνολικά την εβδομάδα.
• Δίνεται δυνατότητα μέσα από την αύξηση του ορίου υπερωριών στις 150 ώρες ετησίως (στον μέσο ευρωπαϊκό όρο) να αυξηθεί το εισόδημα του εργαζομένου που απασχολείται υπερωριακά.
• Δίνεται η δυνατότητα στον εργαζόμενο, εφόσον το επιθυμεί, να υποβάλλει αίτημα για διευθέτηση του χρόνου εργασίας, ώστε να έχει καλύτερη ισορροπία μεταξύ οικογενειακής και επαγγελματικής ζωής.
• Καταγράφεται μέσω της νέας ψηφιακής κάρτας εργασίας κάθε ώρα απασχόλησης των εργαζομένων, ώστε να προστατεύονται από κάθε μορφή αυθαιρεσίας.
• Μετατρέπει το ΣΕΠΕ σε Ανεξάρτητη Αρχή, ώστε να λειτουργεί χωρίς πολιτικές παρεμβάσεις και σκοπιμότητες.
Οι βασικότερες διατάξεις του νομοσχεδίου
1. Ψηφιακή κάρτα εργασίας - Πώς θα λειτουργεί στην πράξη
Ο εργαζόμενος θα «χτυπά» την κάρτα του ξεκινώντας και τελειώνοντας την εργασία του. Η κάρτα θα συνδέεται απευθείας με online σύστημα του «ΕΡΓΑΝΗ ΙΙ» και με τον τρόπο αυτό θα καταγράφονται αμέσως και σε πραγματικό χρόνο η υπέρβαση του νόμιμου ωραρίου, η υπερεργασία και οι υπερωρίες του, οπότε θα επέρχονται άμεσα οι σχετικές συνέπειες (αξιώσεις για επιπλέον αμοιβή από τον εργαζόμενο και κυρώσεις στον εργοδότη). Μάλιστα, η εφαρμογή της ψηφιακής κάρτας θα είναι διαθέσιμη και μέσω του κινητού τηλεφώνου, ώστε να μπορεί να ελέγχει και ο εργαζόμενος την καταγραφή των υπερωριών του.
Η ψηφιακή κάρτα θα έχει καθοριστικό ρόλο στην προστασία του 8ώρου, στη μείωση της μαύρης εργασίας, στην τήρηση του ωραρίου του τηλεργαζόμενου (δικαίωμα στην αποσύνδεση) αλλά και στη λεγόμενη διευθέτηση του χρόνου εργασίας, καθώς θα μπορούν να καταγράφονται online οι «κλειδωμένες» υπερωρίες, τις οποίες ο εργοδότης οφείλει ή να πληρώσει ή να συμψηφίσει.
Πώς ωφελούνται οι επιχειρήσεις: Δεν νοθεύεται ο ανταγωνισμός από εργοδότες που χρησιμοποιούν αθέμιτες πρακτικές. Επιπλέον, για τις επιχειρήσεις που θα υιοθετήσουν το μέτρο θα καταργηθεί η υποχρέωση υποβολής ΑΠΔ και τήρησης βιβλίου υπερωριών. Η εφαρμογή του μέτρου θα είναι σταδιακή, αρχής γενομένης από μεγάλες επιχειρήσεις (π.χ. τράπεζες, ΟTΕ, σούπερ μάρκετ). Στις επιχειρήσεις που θα εντοπίζεται ότι δεν εφαρμόζουν την ψηφιακή κάρτα θα επιβάλλεται πρόστιμο 10.500 ευρώ ανά εργαζόμενο και «λουκέτο» 15 ημερών για υποτροπή (έπειτα από τρεις ελέγχους).
2. Διευθέτηση του χρόνου εργασίας
Ο εργαζόμενος μόνο με δικό του αίτημα και κατόπιν έγγραφης συμφωνίας με τον εργοδότη μπορεί να εργαστεί με ελαστικό ωράριο για οικογενειακούς, εκπαιδευτικούς ή άλλους λόγους. Αυτό σημαίνει ότι μπορεί να εργάζεται έως και 10 ώρες την ημέρα κατά μέγιστο αριθμό χωρίς πρόσθετη αμοιβή, ανάλογα με τις ανάγκες της επιχείρησης. Οι επιπλέον ώρες θα αποθηκεύονται σε «τράπεζα χρόνου» και θα του «επιστρέφονται» εντός έξι μηνών, με τη μορφή μειωμένου ωραρίου ή ρεπό ή ημερών άδειας. Το κέρδος για τον εργαζόμενο είναι ότι με τη διευθέτηση μπορεί να εξασφαλίσει, αν το επιθυμεί, τετραήμερη εργασία την εβδομάδα χωρίς μείωση αποδοχών. Επιπλέον, υπάρχει η δικλίδα ασφαλείας ότι δεν θα απολυθεί αν αρνηθεί πρόταση του εργοδότη για συμφωνία διευθέτησης. Σε κάθε περίπτωση, η απόλυση θα θεωρείται άκυρη. Στην περίπτωση που λυθεί η σύμβαση εργασίας πριν από τη λήψη, εν όλω ή εν μέρει, του χρονικού αντισταθμίσματος που προβλέπεται κατά την περίοδο της μειωμένης απασχόλησης, ο εργαζόμενος μπορεί να λάβει αποζημίωση για τις υπερβάλλουσες ώρες που έχει απασχοληθεί.
Η διευθέτηση του χρόνου εργασίας εφαρμοζόταν και τα προηγούμενα χρόνια στην Ελλάδα με συλλογικές συμβάσεις π.χ. σε ξενοδοχοϋπαλλήλους, σε ΟTΕ, στον Παπαστράτο, σε HBH PEPSICO.
3. Αύξηση του πλαφόν των υπερωριών
Με την αύξηση του πλαφόν των υπερωριών στις 150 ώρες ετησίως, από 96 ώρες που είναι σήμερα στη βιομηχανία και 120 ώρες στους λοιπούς κλάδους, δίνεται η ευκαιρία στους εργαζόμενους να αυξήσουν το εισόδημά τους. Παράλληλα, με την εφαρμογή της ψηφιακής κάρτας εργασίας διασφαλίζεται η αμοιβή των υπερωριών και εντοπίζονται οι υπερωρίες που ως τώρα έμεναν απλήρωτες.
Από την πλευρά των επιχειρήσεων εξυπηρετούνται οι ανάγκες τους. Ωστόσο επιβαρύνονται οι εργοδότες που δεν τηρούν τις προβλεπόμενες διαδικασίες έγκρισης των υπερωριών, καθώς με το νομοσχέδιο αυξάνεται το κόστος για τις μη νόμιμες υπερωρίες. Δηλαδή, η αμοιβή ορίζεται στο καταβαλλόμενο ωρομίσθιο προσαυξημένο κατά 120% (από 80% που ισχύει σήμερα.)
4. Αλλαγές στο δίκαιο των απολύσεων
Το νομοσχέδιο προβλέπει έξτρα αποζημίωση ως εναλλακτική λύση αντί της υποχρεωτικής επαναπρόσληψης για τους μισθωτούς σε περίπτωση που η απόλυσή τους κρίνεται άκυρη από τα δικαστήρια, κυρίως για οικονομοτεχνικούς λόγους, όπως είναι οι περικοπές ή το κλείσιμο της επιχείρησης. Οι εργατολόγοι εξηγούν ότι σε αρκετές περιπτώσεις ο ίδιος ο εργαζόμενος δεν επιθυμεί να επιστρέψει στη δουλειά του και προτιμά την αυξημένη αποζημίωση, ενώ και ο εργοδότης επιλέγει να πληρώσει κάτι παραπάνω για να μειώσει στο μέλλον το εργατικό κόστος.
5. Περιπτώσεις όπου απαγορεύεται η απόλυση
Το εργασιακό νομοσχέδιο διευρύνει τη λίστα των περιπτώσεων της άκυρης απόλυσης, που σημαίνει επιστροφή του εργαζομένου στην εργασία του και καταβολή των μισθών για την περίοδο μέχρι την επαναπασχόληση.
Άκυρες θα θεωρούνται στο εξής οι απολύσεις για άσκηση των δικαιωμάτων σε περίπτωση βίας και παρενόχλησης, του πατέρα νεογεννηθέντος τέκνου, εργαζομένων που έλαβαν ή ζήτησαν οποιαδήποτε άδεια, εργαζομένων που αρνήθηκαν να συμφωνήσουν διευθέτηση του χρόνου εργασίας, τηλεργαζομένων που άσκησαν το δικαίωμα αποσύνδεσης.
6. Αλλαγές στον συνδικαλιστικό νόμο
Προβλέπεται προσωπικό ασφαλείας που να διασφαλίζει την παροχή ενός μίνιμουμ (33%) επιπέδου υπηρεσιών σε κρίσιμους κλάδους (υγεία, συγκοινωνίες, αποκομιδή) κατά τη διάρκεια των απεργιακών κινητοποιήσεων στις ΔΕΚΟ. Για παράδειγμα, στο μετρό κατά τις ημέρες της απεργίας θα πρέπει να κυκλοφορεί το ένα τρίτο των συρμών.
Η συνδικαλιστική οργάνωση που κηρύσσει απεργία υποχρεούται να προστατεύει το δικαίωμα των εργαζομένων που δεν συμμετέχουν στην απεργία να προσέρχονται και να αποχωρούν ελεύθερα και ανεμπόδιστα από την εργασία τους, χωρίς την άσκηση σωματικής ή ψυχολογικής βίας σε βάρος τους από οιονδήποτε. Σε αντίθετη περίπτωση, η απεργία μπορεί να διακοπεί.
Προϋπόθεση για τη συλλογική διαπραγμάτευση και την κήρυξη απεργίας αποτελεί η εγγραφή των συνδικαλιστικών και εργοδοτικών οργανώσεων σε ηλεκτρονικό μητρώο για λόγους αξιοπιστίας. Καθιερώνεται σύστημα ηλεκτρονικής ψηφοφορίας. Η απόλυση των συνδικαλιστών θα επιτρέπεται στο εξής για βιαιοπραγίες σε βάρος συναδέλφου ή σεξουαλική παρενόχληση.
