Τα bitcoins είναι το αντικείμενο μιας νέου τύπου, άυλης συναλλαγής που τείνει να γίνει μόδα και το πεδίο στο οποίο ενυπάρχει, είναι ο «νέος κόσμος» του διαδικτύου…
Του ΓΙΑΝΝΗ ΒΑΣΙΛΑΚΟΠΟΥΛΟΥ
Ένας «νέος κόσμος» ευρύς όσο το χάσμα που χωρίζει τον παράδεισο από την κόλαση και που – όσο εξαπλώνεται – είναι, στ’ αλήθεια, δύσκολο να ξεδιαλύνεις σε ποιο από αυτά τα δυο σύμπαντα μπορεί να ενταχθεί. Αναφερόμαστε σε κρυπτονομίσματα. Κι όμως τούτο το κείμενο δεν μπορεί – και δεν φιλοδοξεί - να θεωρηθεί ούτε οικονομικό ρεπορτάζ, ούτε οικονομική ανάλυση κι ας γίνεται λόγος για μέσο συναλλαγής που φιλοδοξεί να υποκαταστήσει το χρήμα, τουλάχιστον στην κλασική του μορφή.
Κακός δυνάστης το χρήμα, ναι… Αλλά τούτη η νέα πατέντα δεν δείχνει, να μπορεί να μας απελευθερώσει από αυτά τα δεσμά, όπως τουλάχιστον λένε οι ειδικοί . Έχει υποστηρικτές και χρήστες, αλλά και πολέμιους και πολλούς δύσπιστους που απλά μιλούν για «κολύμπι» σε μια νέα μορφή ρίσκου. Σε θεσμικό επίπεδο η ενασχόληση με τα κρυπτονομίσματα περιγράφεται ως επισφαλής και αθωράκιστη. Αν διαβάσουμε το σημείωμα που έχει εκδώσει για το ζήτημα η Τράπεζα της Ελλάδος θα δούμε πως αναφέρει ότι «Το bitcoin δεν εκδίδεται από κάποια κεντρική δημόσια αρχή. Για παράδειγμα, όταν κρατάτε στα χέρια σας ένα τραπεζογραμμάτιο των 10 ευρώ, η ΕΚΤ εγγυάται το δικαίωμά σας να το χρησιμοποιείτε ως μέσο πληρωμής σε οποιοδήποτε μέρος της ζώνης του ευρώ. Κανείς δεν διασφαλίζει το δικαίωμά σας να χρησιμοποιείτε το bitcoin και κανείς δεν εργάζεται για να διατηρείται σταθερή η αξία του».
Μιλώντας δε με έμπειρα τραπεζικά στελέχη διαγιγνώσκεται μια δυσπιστία που ρέπει περισσότερο στην αποτροπή ως προς την ενασχόληση με αυτόν τον νέο – μη αναγνωρισμένο – τρόπο συναλλαγής, παρά στη στάση … αναμονής για τα αποτελέσματα της.
«Ένα νόμισμα θα πρέπει να αποτελεί αξιόπιστο μέσο αποθήκευσης της αξίας, ώστε να μπορείτε με σιγουριά να αγοράζετε σήμερα, αλλά και του χρόνου, περίπου την ίδια ποσότητα αγαθών. Το bitcoin δεν είναι σταθερό. Η αξία του ανέβηκε στα ύψη και μειώθηκε ραγδαία σε διάστημα λίγων ημερών», προσθέτει η τράπεζα της Ελλάδος, σημειώνοντας όμως πως «Δεν αποτελεί αρμοδιότητα της ΕΚΤ η απαγόρευση ή η κανονιστική ρύθμιση του bitcoin ή άλλου κρυπτονομίσματος. Όμως, επειδή δεν εξασφαλίζεται η προστασία του καταναλωτή, καλό θα ήταν να είστε προσεκτικοί».
Από την άλλη, οι θιασώτες του λένε πως ‘’Το Bitcoin είναι πιθανώς η μεγαλύτερη αλλαγή στο διεθνές χρηματοοικονομικό σύστημα εδώ και έναν αιώνα. Θα μπορούσαμε να το παραλληλήσουμε με τη δημιουργία των πιστωτικών και χρεωστικών καρτών: από το πλαστικό χρήμα, στο ψηφιακό’’.
Σαν ορισμός, το Bitcoin είναι ένα peer to peer σύστημα πληρωμών και ένα ψηφιακό συνάλλαγμα ανοιχτού κώδικα, για τη διαχείριση του οποίου χρησιμοποιούνται μέθοδοι κρυπτογραφίας.
Τα πρώτα Bitcoin δημιουργήθηκαν στις αρχές του 2009. Όμως η αρχική ιδέα για τα κρυπτονομίσματα έκανε την εμφάνισή της αρκετές δεκαετίες νωρίτερα.
Το 1985, ο κρυπτογράφος David Chaum έκανε μια δημοσίευση με τίτλο “Security without identification: Transaction Systems to Make Big Brother Obsolete” (Ασφάλεια χωρίς ταυτοποίηση: συστήματα συναλλαγών που θα κάνουν τον Μεγάλο Αδερφό παρωχημένο).
Στις 18 Μαΐου 2010, ο προγραμματιστής Laszlo Hanyecs, από την πολιτεία Florida των Ηνωμένων Πολιτειών, έκανε μια δημοσίευση στο Forum BitcoinTalk.org, προσφέροντας 10.000 bitcoins σε όποιον του παρήγγελνε δυο πίτσες.
Τέσσερις ημέρες αργότερα, στις 22 Μαΐου, ο αγρότης David Forster από την πολιτεία Massachusetts, με το ψευδώνυμο Jarcos στο forum, δέχτηκε τη συναλλαγή. Ο Laszlo πήρε δύο πίτσες "The Works" από την αλυσίδα Papa John's.
Όταν έγινε αυτό, η αξία του ενός Bitcoin παρέμενε κάτω από το ένα cent του δολαρίου, οπότε δεν ήταν παράλογη η ανταλλαγή.
Σε όλη αυτήν την διαδικασία φαίνεται να ήταν απούσα η κλασική οικονομική λογική όπως την ξέρουμε … Δεν μπορούσε να προβλεφθεί εύκολα ότι την άνοιξη του 2011, τα 10.000 εκείνα bitcoin θα έφταναν να αξίζουν 272.329 δολάρια. Κάποιοι μίλησαν από τότε για την εμφάνιση ενός «νέου τζόγου». Κάποιοι λένε «μπορεί όμως μια τέτοια ‘’επένδυση’’ να σε κάνει ζάμπλουτο σε σύντομο χρόνο».
Μπορεί να ναι απλώς σημεία των καιρών. Ίσως ο νέος κόσμος που χτίζεται, σε μεγάλο βαθμό ερήμην των κοινωνιών , να χρειάζεται και έναν νέο τρόπο συναλλαγής που θα επικυρώνει την αποξένωση . Δεν περιγράφουμε ένα θρίλερ αργού ρυθμού … Αναζητούμε όμως τα ανθρώπινα αντανακλαστικά σε μια «Νέα σελίδα» που δεν μπορούμε καλά – καλά να διαβάσουμε …
