Σήμερα, όμως, ο πραγματικός του εαυτός, Άχμεντ αλ-Σαράα, έρχεται στο προσκήνιο, δίνοντας συνεντεύξεις σε διεθνή μέσα και υιοθετώντας αποφάσεις που σηματοδοτούν την προσπάθεια μετασχηματισμού του. Με εντολές όπως η απαγόρευση πυροβολισμών στον αέρα, επιχειρεί να επιβάλει δημόσια τάξη, ενώ παράλληλα διαγράφει τα ίχνη του τζιχαντιστικού παρελθόντος του.
Ο αλ Τζολάνι, ηγέτης της ισλαμιστικής ομάδας Χάγιατ Ταχρίρ αλ Σαμ (HTS), η οποία πρόσφατα κατέλαβε τη Δαμασκό, γεννήθηκε το 1982 στο Ριάντ της Σαουδικής Αραβίας. Η μεταμόρφωσή του δεν είναι νέα. Μέσα από χρόνια προσεκτικής προετοιμασίας, έχει εξελιχθεί τόσο ως δημόσια φιγούρα όσο και ως στρατηγικός ηγέτης. Παλαιότερα φορούσε παραδοσιακή τζιχαντιστική ενδυμασία, ενώ τα τελευταία χρόνια εμφανίζεται με πιο δυτικότροπη εικόνα, αντανακλώντας τη νέα του ταυτότητα.
Η διαδρομή προς την ηγεσία
Μετά την επιστροφή της οικογένειάς του στη Συρία το 1989, ο αλ Τζολάνι μεγάλωσε στη Δαμασκό. Η επαφή του με ισλαμιστικές οργανώσεις ξεκίνησε στο Ιράκ, όπου συνδέθηκε με την Αλ Κάιντα και αργότερα με το Ισλαμικό Κράτος του Ιράκ. Συνελήφθη το 2005 και κατά τη φυλάκισή του δημιούργησε σχέσεις με άλλους τζιχαντιστές, μεταξύ αυτών και τον Αμπού Μπακρ αλ Μπαγκντάντι. Το 2011, έπειτα από εντολή του Μπαγκντάντι, ίδρυσε το Μέτωπο Αλ Νούσρα στη Συρία, το οποίο σύντομα έγινε εξέχουσα δύναμη στη σύγκρουση.
Το 2013, όταν το Ισλαμικό Κράτος προσπάθησε να συγχωνεύσει τις δυνάμεις του με αυτές του Τζολάνι, εκείνος αρνήθηκε, οδηγώντας στη διάσπαση. Από τότε, επικεντρώθηκε στη διαφοροποίηση της ομάδας του από τις βίαιες πρακτικές του IS και τη δημιουργία μιας πιο ρεαλιστικής στρατηγικής.
Μετασχηματισμός και διακυβέρνηση
Η Χάγιατ Ταχρίρ αλ Σαμ, υπό την ηγεσία του αλ Τζολάνι, μετονομάστηκε και αποστασιοποιήθηκε από την Αλ Κάιντα. Παρά τις προσπάθειες αυτές, η ομάδα συνεχίζει να θεωρείται τρομοκρατική από τον ΟΗΕ και άλλες χώρες. Η HTS έχει εξελιχθεί σε κυρίαρχη δύναμη στην Ιντλίμπ, ελέγχοντας μια περιοχή που αποτελεί καταφύγιο για τέσσερα εκατομμύρια ανθρώπους.
Για να ενισχύσει τη νομιμότητα της διακυβέρνησής του, ο αλ Τζολάνι ίδρυσε το 2017 τη «Συριακή Κυβέρνηση Σωτηρίας», ένα πολιτικό μέτωπο που λειτουργεί ως κρατική δομή με υπουργεία και διοικητικούς μηχανισμούς. Οι δημόσιες εμφανίσεις του, οι επισκέψεις σε καταυλισμούς εκτοπισμένων και η εμπλοκή του σε ανθρωπιστικές δράσεις προβάλλουν μια εικόνα σταθερότητας και αποτελεσματικής διακυβέρνησης.
Οι επικρίσεις και το μέλλον
Ωστόσο, πολλοί κατηγορούν την HTS για αυταρχισμό, καταστολή της διαφωνίας και φίμωση των επικριτών. Οι επικριτές συγκρίνουν τη διακυβέρνησή του με εκείνη του Άσαντ, θέτοντας ερωτήματα σχετικά με τη βιωσιμότητα της προσέγγισής του.
Ο μετασχηματισμός του αλ Τζολάνι και η πορεία της HTS ενδέχεται να σηματοδοτήσουν την παρακμή των παγκόσμιων τζιχαντιστικών κινημάτων. Είτε πρόκειται για μια νέα πολιτικά ευέλικτη μορφή «τζιχαντισμού» είτε για μια προσωρινή στρατηγική, ο ρόλος του αλ Τζολάνι στη Συρία θα συνεχίσει να προκαλεί συζητήσεις και αντιπαραθέσεις.
Πηγή BBC
