Η απόφαση της Κίνας να επιτρέψει στους πολίτες της χώρας να έχουν περισσότερα παιδιά-να έχουν τρία παιδιά αντί για δύο- είναι μια δραματική προσπάθεια να αντιμετωπιστεί η επιδείνωση της έλλειψης ανθρώπων παραγωγικής ηλικίας, κάτι που θα μπορούσε να επηρεάσει την οικονομική άνοδο της χώρας. Η αλλαγή στην πολιτική ανακοινώθηκε χθες τη Δευτέρα. Το ζήτημα είναι αν αυτή η κίνηση πείθει τα νέα ζευγάρια στο να αποκτήσουν περισσότερα παιδιά και αν υπάρχουν κοινωνικά μέτρα που να δίνουν δίχτυ ασφαλείας.
Μόλις πριν από λίγες εβδομάδες η Κίνα ανέφερε μια ανησυχητική μείωση του εργατικού της δυναμικού κάτι το οποίο θα επηρεάσει την οικονομική ανάπτυξη, όπως προειδοποιούν οι οικονομολόγοι. Πρόσφατα στοιχεία απογραφής έδειξαν ότι ο πληθυσμός της Κίνας αυξάνεται με τον πιο αργό ρυθμό, ενώ ο αριθμός των ατόμων ηλικίας μεταξύ 15 και 59 είναι κάτω από 900 εκατομμύρια και αντιστοιχεί στο σε περίπου 63% του πληθυσμού το 2020. Είναι χαρακτηριστικό ότι το ποσοστό γονιμότητας της Κίνας έχει μειωθεί απότομα τις τελευταίες δεκαετίες χάρη στην αμφιλεγόμενη πολιτική της για ένα παιδί, η οποία επιβλήθηκε με μεγάλα πρόστιμα, κοινωνική πίεση και με εξαναγκαστικές αμβλώσεις και στείρωση.
Γιατί ανησυχεί ο Πρόεδρος της Κίνας;
Η έλλειψη ανθρώπινου δυναμικού αποτελεί αγκάθι για τους μεγάλους στόχους της οικονομικής πολιτικής που έθεσε ο Πρόεδρος Xi Jinping, ο οποίος φιλοδοξεί να διπλασιαστεί το ΑΕΠ της Κίνας έως το 2035. Και ενώ ορισμένες προβλέψεις λένε ότι η Κίνα θα μπορούσε να ξεπεράσει τις Ηνωμένες Πολιτείες και να γίνει η μεγαλύτερη οικονομία του κόσμου μέχρι το τέλος αυτής της δεκαετίας, αντιμετωπίζει το θέμα της ευημερίας. Το κατά κεφαλήν ΑΕΠ της Κίνας ανέρχεται σε 17.000 $, σε σύγκριση με τον αριθμό των ΗΠΑ που είναι άνω των 63.000 $, σύμφωνα με το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο.
Η Κίνα εισήγαγε την πολιτική της για ένα παιδί πριν από περισσότερα από 40 χρόνια για να αντιμετωπίσει τον υπερπληθυσμό και να ανακουφίσει τη φτώχεια. Όμως, καθώς ο πληθυσμός γερνά, το Πεκίνο άρχισε να χαλαρώνει τις πολιτικές του, και το 2015 ανακοίνωσε ότι θα χαλαρώσει τους περιορισμούς για να επιτρέψει έως και δύο παιδιά ανά οικογένεια. Τώρα η κυβέρνηση χαλαρώνει τους περιορισμούς στις γεννήσεις αλλά το ερώτημα είναι μήπως το μέτρο λήφθηκε πολύ αργά.
Σύμφωνα με τους Κινέζους δημογράφους, μαζί με την πολιτική για τα τρία παιδιά, η Κίνα σύντομα θα προσφέρει λεπτομερή μέτρα στήριξης για το γάμο και τη μείωση των επιβαρύνσεων για την ανατροφή των παιδιών, καθώς και την υγειονομική περίθαλψη για τους ηλικιωμένους, μέτρα τα οποία είναι πιο σημαντικά για την αύξηση του ποσοστού γονιμότητας.
Σε ομιλία του τη Δευτέρα σε μια συνεδρίαση του Πολιτικού Γραφείου της Κεντρικής Επιτροπής του CPC, ο Xi Jinping ανακοίνωσε πως μεταξύ των μέτρων για την ενεργή αντιμετώπιση της γήρανσης του πληθυσμού θα συμπεριληφθεί η αύξηση της ηλικίας συνταξιοδότησης, η περαιτέρω ανάπτυξη ανθρώπινων πόρων, η υιοθέτηση υψηλών τεχνολογιών, η βελτίωση ενός συστήματος πολλαπλών επιπέδων για την κοινωνική προστασία των ηλικιωμένων, και η διερεύνηση της οικοδόμησης για μακροχρόνια ασφάλιση.
Η αντιμετώπιση της γήρανσης του πληθυσμού είναι σημαντική για την ενίσχυση της εθνικής ανάπτυξης εκτός από τη βελτίωση της ευημερίας των ανθρώπων και αποτελεί σημαντικό μέτρο για την επίτευξη υψηλής ποιότητας οικονομικής ανάπτυξης και τη διατήρηση της εθνικής ασφάλειας και κοινωνικής σταθερότητας, σύμφωνα με την ημερήσια διάταξη της συνεδρίασης.
Προβληματισμοί γύρω από το νέο μέτρο
Ωστόσο, μια πολιτική για τρία παιδιά δεν έχει νόημα για τα ζευγάρια που δεν θέλουν να αποκτήσουν περισσότερα παιδιά. Δεύτερον, το νέο μέτρο δεν ξεφεύγει από την επιβολή περιορισμών στις γεννήσεις καθώς και πάλι ζευγάρια που επιθυμούν να κάνουν πολλά παιδιά δεν θα μπορούν να αποκτήσουν πάνω από τρία. Συνεπώς για να λυθεί το δημογραφικό μήπως πρέπει να καταργηθεί εντελώς το όριο στις γεννήσεις;
Η νεότερη γενιά, η αλλιώς γενιά «Ζ» - που γεννήθηκε μεταξύ 1995 και 2009 – δεν έχει πρόσβαση σε οικονομικά προσιτή φροντίδα παιδιών, και χρειάζεται να ανταποκριθεί σε ένα αυξανόμενο κόστος διαβίωσης μαζί με εξαντλητικές ώρες εργασίας, κάτι που λειτουργεί αποτρεπτικά στην τεκνοποίηση. Επίσης, η νέα γενιά αμφισβητεί τον γάμο ως θεσμό.
*Της Σβετλάνα Λεβίτσκι
