Αναμφισβήτητα, ο εγκλεισμός λόγω της πανδημίας είχε ως αποτέλεσμα να αυξηθούν τα περιστατικά βίας κατά των παιδιών, αλλά να ενταθεί και η παραβατική συμπεριφορά στην εφηβεία. Σε ένα γενικότερο πλαίσιο, ο κορονοϊός και το μέτρο της καραντίνας οδήγησαν στην αύξηση των περιστατικών ενδοοικογενειακής βίας, με θύματα είτε γυναίκες είτε παιδιά, και σε αυτό το σημείο έγκειται και η προσπάθεια της Ευρωπαϊκής Ένωσης να λάβει μέτρα για την προστασία της γυναίκας και τη διασφάλιση των δικαιωμάτων της. 

Αναφορικά με τα περιστατικά βίας κατά των παιδιών αλλά και τις περιπτώσεις που έχουν εκδηλωθεί παραβατικές συμπεριφορές από έφηβους,  η «Πρωτοβουλία για το Παιδί», συνεργαζόμενος φορέας της Ένωσης «Μαζί για το Παιδί», διαθέτει στοιχεία τα οποία αποκαλύπτουν ότι το διάστημα που η χώρα μας βρίσκεται σε καραντίνα, τα περιστατικά βίας σε βάρος των παιδιών αυξήθηκαν κατά 10%, ενώ στις μισές περιπτώσεις γονείς που δεν εμφάνιζαν κακοποιητικές συμπεριφορές κατά το παρελθόν έφτασαν σε σημείο να χρησιμοποιήσουν σωματική βία, με σκοπό την τιμωρία σε περιπτώσεις ανυπακοής. 

Τι δείχνουν τα στοιχεία για το 2020

Σύμφωνα με τα ετήσια στατιστικά στοιχεία που διατηρεί η «Πρωτοβουλία για το Παιδί» από την περιοχή Ημαθίας και τους όμορους νομούς, κατά τη διάρκεια του 2020 σε σύγκριση με το 2019 παρατηρήθηκε:

• Aύξηση των περιστατικών σωματικής κακοποίησης κατά 10% σε βάρος παιδιών που φοιτούν στο δημοτικό. Στις μισές από αυτές τις περιπτώσεις παρατηρήθηκε ότι γονείς που δεν εμφάνιζαν εμφανείς δυσλειτουργίες κατά το παρελθόν έφτασαν σε σημείο να χρησιμοποιήσουν σωματική βία, με σκοπό την τιμωρία και την πειθαρχία σε περιπτώσεις ανυπακοής των παιδιών.
• Στην κατηγορία των εφήβων, τα ποσοστά σωματικής κακοποίησης από γονείς δεν παρουσίασαν αξιοσημείωτη μεταβολή. Παρουσιάστηκε αύξηση κατά 50% των αιτημάτων των γονέων για παροχή συμβουλευτικής και ψυχολογικής υποστήριξης εξαιτίας των δυσμενών συνθηκών που δημιουργεί η εναντιωματική συμπεριφορά των εφήβων. Μέσα από τη διαχείριση των συγκεκριμένων περιστατικών διαφαίνεται ότι μειώνεται διαρκώς ο μέσος όρος ηλικίας πρώτης επαφής των εφήβων με τις ουσίες (υπολογίζεται το 13ο έτος), με κυρίαρχη ουσία επιλογής το χασίς. Όσο αυξάνεται η ηλικία των εφήβων (16ο έτος και άνω), παρατηρείται ότι πειραματίζονται και με άλλες ουσίες (παραισθησιογόνα, χάπια κ.λπ.).
• Aύξηση των εφήβων που ασχολούνται με παραβατικές πράξεις. Εκτός από τις πράξεις της κλοπής, της διάρρηξης και της καταστροφής ξένης περιουσίας, συναντάμε όλο και συχνότερα περιπτώσεις εφήβων που εμπλέκονται στην εμπορία ουσιών, με χρηματικό αντίτιμο, σε συνομηλίκους. Σε σύγκριση με το έτος 2019, φαίνεται ότι το ποσοστό τέτοιων περιπτώσεων έχει αυξηθεί κατά 30%.

Σχετικά με την παραβατική συμπεριφορά που εκδηλώνεται στην πλειονότητα των περιπτώσεων, είναι απόρροια της συναισθηματικής παραμέλησης των γονέων, της έλλειψης οριοθέτησης αλλά και δημιουργίας ασφαλών πρωταρχικών σχέσεων. 

Τι δείχνουν τα στοιχεία για τους γονείς

Η «Πρωτοβουλία για το Παιδί» καταγράφει τις εξής παρατηρήσεις, όσον αφορά τους γονείς:

• Αύξηση κατά 15% παρατηρείται στα ποσοστά χρήσης αλκοόλ και ηρεμιστικών από τους γονείς, ως μέσο ανακούφισης από αρνητικά συναισθήματα, που σε συνδυασμό με άλλους στρεσογόνους παράγοντες μπορεί να οδηγήσει σε περαιτέρω έκπτωση της κοινωνικής τους λειτουργικότητας.
• Αύξηση κατά 10% του ποσοστού των αιτημάτων για θέματα εξάρτησης γονέα από το αλκοόλ.
• Αύξηση στα αιτήματα για ψυχολογική υποστήριξη ατόμων με αγχώδεις διαταραχές κατά 25% και κατά 20% για καταθλιπτικές διαταραχές.
• Τεράστια άνοδος, της τάξης του 60%, παρουσιάζεται στον αριθμό των περιπτώσεων οικογενειών που αναζητούν υπηρεσίες ψυχοκοινωνικής υποστήριξης για υποθέσεις γονεϊκής αποξένωσης.

Αν μη τι άλλο, το 2020 αποτέλεσε έτος-σταθμό, καθώς το ξέσπασμα της επιδημίας του Covid-19 και η ανασφάλεια που προκάλεσε σε όλα τα επίπεδα οδήγησαν στο να περιέλθουν σε μια κατάσταση κρίσης άτομα, κοινωνικές δομές και ομάδες, αλλά και κοινότητες.