Τι συνέβη στη φετινή Black Friday, όπου λόγω του κορονοϊού οι αγορές πραγματοποιήθηκαν μόνο ηλεκτρονικά-Τι λένε οι καταναλωτές για τη νέα πραγματικότητα στον τρόπο που ψωνίζουνΤης Βίκυς Καλοφωτιά

Black Friday ήταν και πάει και αυτή τη χρονιά, όπως συμβαίνει κάθε χρόνο από το 2015, από τότε δηλαδή που καθιερώθηκε και στην Ελλάδα η ημέρα της απόλυτης «φρενίτιδας», όπου τα καρότσια παίρνουν… φωτιά και αν είχαν φωνή θα «φώναζαν» από το βάρος των προϊόντων που οι καταναλωτές σπεύδουν να αποκτήσουν σε τιμή ευκαιρίας. Κίνηση στους δρόμους, συνωστισμός στους διαδρόμους των καταστημάτων, φωνές χαράς και ενθουσιασμού, κόσμος μπαινοβγαίνει στα εμπορικά κέντρα, τα κέρματα κουδουνίζουν πέφτοντας στα συρτάρια της ταμειακής μηχανής και άντε ξανά από την αρχή στο επόμενο κατάστημα και… πάει λέγοντας.

Ωστόσο, το συγκεκριμένο σκηνικό είναι η πρώτη χρονιά που αποτελεί αποκλειστικά δημιούργημα της φαντασίας, καθώς ο κορονοϊός και το lockdown φρόντισαν να βάλουν το χέρι τους και σε αυτήν την συνήθεια που για αρκετούς τα τελευταία χρόνια είχε γίνει κάτι σαν, λατρεία, έθιμο ή ακόμη και απαραίτητη προϋπόθεση, για να κλείσει ο Νοέμβρης όπως του αξίζει δίνοντας τη σκυτάλη στον εορταστικό Δεκέμβρη.

Την περασμένη Παρασκευή, λοιπόν τίποτα δεν θύμιζε την εικόνα στην αγορά πριν από την πανδημία. Έρημοι δρόμοι, κατεβασμένα ρολά και μόνο ο ήχος από το περπάτημα των λιγοστών περαστικών που τρέχουν να προλάβουν να χωθούν πάλι στα σπίτια τους γιατί ο ιός καραδοκεί.

Φέτος, η Black Friday -ή αλλιώς η επίσημη ημέρα κατά την οποία οι επιχειρήσεις και τα καταστήματα προβαίνουν σε πολύ μεγάλες εκπτώσεις στα προϊόντα τους και καταγράφεται σημαντική αύξηση στην αγοραστική κίνηση- είχε άλλη μορφή. Τα e-shops και οι ηλεκτρονικές αγορές ήταν η μοναδική επιλογή των καταναλωτών, δεδομένων των μέτρων για τον περιορισμό της διασποράς του κορονοϊού, που κρατούν κλειστά τα περισσότερα φυσικά καταστήματα λιανικής πώλησης.

Ανάμεσα στις επιχειρήσεις που συμμετείχαν, ήταν αλυσίδες ηλεκτρικών ειδών, ειδών τεχνολογίας, παιχνιδιών, ένδυσης και σουπερμάρκετ, ενώ σύμφωνα με τα πρώτα στοιχεία, οι εκπτώσεις κυμάνθηκαν από 20% έως και 60% και αφορούσαν κυρίως ηλεκτρικές συσκευές ήχου και εικόνας, παιχνίδια, οικιακές συσκευές, καθώς και είδη για την άθληση εντός σπιτιού, αλλά και βιβλία. Με λίγα λόγια, προϊόντα που έχουν ως σκοπό να ελαφρύνουν όσο γίνεται την ζωή εν μέσω καραντίνας.

Σαφείς ήταν από την πρώτη στιγμή οι οδηγίες από το Συνήγορο του Καταναλωτή, προκειμένου οι καταναλωτές να κάνουν αγορές προς όφελός τους και να αποφύγουν παγίδες  που ίσως να κρύβονται πίσω από την αγορά προϊόντων, που εκ πρώτης όψεως δίνουν την εντύπωση ότι πρόκειται για ευκαιρίες ενώ στην πραγματικότητα μόνο ως τέτοιες δεν μπορούν να χαρακτηριστούν.

Ως εκ τούτου, η ανεξάρτητη Αρχή είχε εξαρχής τονίσει ότι το καταναλωτικό κοινό οφείλει να είναι ιδιαίτερα προσεκτικό σε κάθε ηλεκτρονική του συναλλαγή διασταυρώνοντας προσεκτικά την εγκυρότητα, την αξιοπιστία και τη φήμη του προμηθευτή και μην έχοντας ως αποκλειστικό κριτήριο επιλογής τη χαμηλότερη τιμή ενός προϊόντος. Ο Συνήγορος του Καταναλωτή υπογράμμισε, επίσης ότι ήταν προτιμότερο η πληρωμή του προϊόντος να γίνει με κάρτα ώστε ο καταναλωτής να έχει τη δυνατότητα να προβεί σε αμφισβήτηση της συναλλαγής, εάν τυχόν η παραγγελία δεν εξελιχθεί ομαλά, όπως επίσης και να υπάρχει η δυνατότητα επιστροφής των προϊόντων. Επιπλέον, δόθηκε ιδιαίτερη έμφαση στην επισήμανση ότι οι καταναλωτές καλό θα ήταν να πραγματοποιούν αγορές από επίσημα  και πιστοποιημένα ηλεκτρονικά καταστήματα (e-shops).

Οι τάσεις που θα διαμόρφωναν το εμπορικό σκηνικό κατά τη φετινή Black Friday ήταν λίγο έως πολύ αναμενόμενες ως συνέπεια του Covid-19 και αυτό ήταν κάτι που είχε επίσης φανεί και από σχετική έρευνα που πραγματοποίησε στις αρχές Νοεμβρίου 2020 το Ινστιτούτο Έρευνας Λιανεμπορίου Καταναλωτικών Αγαθών (ΙΕΛΚΑ).

Η νέα μέτρηση στην παραπάνω κυλιόμενη έρευνα καταναλωτών -με δείγμα 850 ατόμων και θέμα τις καταναλωτικές συνήθειες λόγω της εμφάνισης του κορονοϊού στην Ελλάδα- εστίαζε και στην αγορά της 27^ης Νοεμβρίου, που ήταν η μέρα διεξαγωγής της «Μαύρης Παρασκευής». Η έρευνα πραγματοποιήθηκε πριν από την απαγόρευση λειτουργίας των φυσικών καταστημάτων του λιανεμπορίου υπολογίζοντας τα ποσοστά των αγορών κατά προσέγγιση.

Όπως φάνηκε, το 73% του καταναλωτικού κοινού δεν σχεδίαζαν να αγοράσουν την φετινή Black Friday, ενώ από το υπόλοιπο 27%, το 18% σκόπευαν να κάνουν τις αγορές τους ούτως ή άλλως και πριν από την απαγόρευση από ηλεκτρονικά καταστήματα μέσω διαδικτύου, ενώ το 8% σκόπευε να κάνει τις αγορές του μέσω φυσικών καταστημάτων, η πλειοψηφία των οποίων είναι πλέον κλειστά. Επισημαίνεται ακόμη ότι οι εκτιμήσεις της αγοράς είναι ότι η συνεχιζόμενη απαγόρευση κυκλοφορίας θα αυξήσει σίγουρα το ποσοστό των πωλήσεων που πραγματοποιούνται μέσω ηλεκτρονικών καταστημάτων, ενώ δεν αναμένεται να επηρεαστεί ουσιαστικά το ύψος των συνολικών πωλήσεων.

Όπως, όμως συμβαίνει συνήθως με μεγαλεπήβολα σχέδια που εφαρμόζονται χωρίς την απαραίτητη προετοιμασία και ειδικότερα σε ένα αγοραστικό κοινό που δεν είναι ακόμη αρκετά εξοικειωμένο με τις αγορές μέσω διαδικτύου, έτσι και στην περίπτωση της Black Friday, από τη μια πλευρά υπήρχαν εκείνοι που ευχαριστήθηκαν τα ψώνια έστω και εξ αποστάσεως. Από την άλλη, ωστόσο υπήρχαν και πολλοί καταναλωτές που εμφανίζονται επιφυλακτικοί ή ακόμη και καχύποπτοι προς το ηλεκτρονικό εμπόριο και το μόνο που τους έμεινε είναι μια γεύση απογοήτευσης και δυσαρέσκειας.

Το News2u.gr μιλώντας με διάφορους καταστηματάρχες διαπίστωσε του λόγου το αληθές, καθώς οι περισσότεροι εξ αυτών αναφέρουν ότι σαφώς υπάρχει μείωση του τζίρου σε σύγκριση με τις προηγούμενες χρονιές, κάτι που αποδίδουν κατά κύριο λόγο στο ότι ένα αρκετά υψηλό ποσοστό των καταναλωτών δεν είναι εξοικειωμένοι με την τεχνολογία και τις ηλεκτρονικές αγορές. Τονίζουν, δε ότι μία αρκετά μεγάλη μερίδα των πολιτών που ανήκουν στους παραδοσιακούς πελάτες και θέλουν να πιάσουν το προϊόν στα χέρια τους και να το εξετάσουν από πολλές πλευρές πριν προχωρήσουν στην αγορά του.

Παρ’όλα αυτά λόγω της ιδιάζουσας κατάστασης που ζούμε λόγω της εμφάνισης του Covid-19 στην καθημερινότητά μας, πολλοί έμποροι εκτιμούν ότι το ηλεκτρονικό εμπόριο ήρθε για να μείνει, οπότε γι’αυτό αναβαθμίζουν τις υποδομές παρά την πτώση του τζίρου τους. Ας μην ξεχνάει κανείς άλλωστε ότι η διαδικτυακή βιτρίνα και η αγορά μέσου ηλεκτρονικών καταστημάτων έρχεται να δώσει μια μικρή οικονομική ανάσα στους επαγγελματίες που περίμεναν την εν λόγω ημέρα για να μπορέσουν να καλύψουν κάποιο μέρος των εσόδων που έχασαν κατά το πρώτο κύμα της πανδημίας.

Αυτό βέβαια φαίνεται ότι ισχύει περισσότερο για τα μεγαλύτερα καταστήματα, αφού τα μικρότερα δείχνουν αδύναμα να διαχειριστούν τη νέα κατάσταση λαμβάνοντας κανείς υπ’όψιν και όσα δήλωσε πρόσφατα στο Αθηναϊκό-Μακεδονικό Πρακτορείο Ειδήσεων, ο πρόεδρος του Εμπορικού και Βιομηχανικού Επιμελητηρίου Πειραιώς και του Περιφερειακού Επιμελητηριακού Συμβουλίου Αττικής, Βασίλης Κορκίδης λέγοντας πως «μόνο το 17% των μικρών εμπορικών επιχειρήσεων διαθέτει πλήρως λειτουργικό e-shop».

Στην προσπάθεια του News2u.gr να βολιδοσκοπήσει την κατάσταση που επικράτησε ανάμεσα στους καταναλωτές κατά τη διάρκεια της Black Friday, προέκυψαν αρκετά ενδιαφέροντα στοιχεία, που συνοψίζονται στις ακόλουθες δηλώσεις των ερωτηθέντων «ηλεκτρονικών» αγοραστών.

«Σίγουρα ήταν κάτι καινούριο για εμένα το να ψωνίζω μέσω του υπολογιστή και αν είχα την επιλογή να εξακολουθήσω να πηγαίνω ο ίδιος στα μαγαζιά, είναι βέβαιο ότι θα το έκανα χωρίς δεύτερη σκέψη! Ποιος δεν προτιμάει να απολαμβάνει τα ψώνια του έχοντας άμεση επαφή με το ίδιο το προϊόν, όταν το πιάνεις στα χέρια σου» (φοιτήτρια, 25 ετών).

«Το να κάνω τις αγορές είναι για εμένα κάτι σαν ψυχοθεραπεία, ένα διάλειμμα από τις δουλειές στο σπίτι και τις άπειρες ώρες στο γραφείο. Τι να μου πει μια βαρετή και… αποστειρωμένη αγορά από το διαδίκτυο; Θα περιμένω να ανοίξουν τα μαγαζιά και θα ψωνίσω τότε. Όταν ανοίξουν…» (ιδιωτική υπάλληλος, 44 ετών).

«Μετά από αυτό δεν πρόκειται να το επιχειρήσω ποτέ ξανά! Αρχικά ήμουν πολύ θετικός και το είχα δει ως παιχνίδι. Άλλαξα, όμως γνώμη όταν έκανα μια παραγγελία και όχι μόνο δεν έλαβα ποτέ το προϊόν, αλλά ενώ η εταιρεία με ενημέρωσε ότι έγινε κάποιο μπέρδεμα και θα το λάβω, ακόμη το περιμένω. Θα κινηθώ ανάλογα έτσι ώστε τουλάχιστον να μου επιστραφούν τα χρήματα» (εκπαιδευτικός, 50 ετών).

«Αν έχεις συνηθίσει να κάνεις σχεδόν τα πάντα από το διαδίκτυο, τότε και οι αγορές με το πάτημα ενός κλικ είναι κάτι συνηθισμένο και απλό  και το προτιμώ από το να τρέχω με τις ώρες στα καταστήματα! Και στην Black Friday έκανα το ίδιο και λειτούργησαν όλα μια χαρά, όπως κάθε φορά» (μαθήτρια, 17 ετών).

«Δεν έχω ιδέα ούτε πώς γίνεται αυτό, ούτε και τι είναι και δεν έχω καμία σχέση με την τεχνολογία. Ίσως να ζητούσα την βοήθεια από τα παιδιά μου αλλά μένουν μακριά. Άλλωστε αυτά είναι για τους νεότερους, τόσα χρόνια ψώνιζα με τα χέρια μου και αυτό θα συνεχίσω να κάνω» (συνταξιούχος, 62 ετών).

Δύσκολοι καιροί για αγορές μέσω διαδικτύου και δυστυχώς το εγχείρημα μοιάζει ακόμη για αρκετούς με… βουνό. Όλα αυτά, εν αναμονή της πολυπόθητης άρσης του lockdown, καθώς η ακριβής ημερομηνία για το πότε επιτέλους θα βγαίνουμε από το σπίτι χωρίς το γνωστό -και εκνευριστικό- γραπτό μήνυμα, όπως και το πότε θα ανεβάσουν τα καταστήματα ρολά, εξακολουθεί να παραμένει άγνωστη.

• Ανοίγουν ξανά οι 120 δόσεις
• Κοινωνικό μέρισμα: Ποιοι το δικαιούνται
• Έμμεση αύξηση μισθού από τη μείωση των εισφορών

ΑΚΟΛΟΥΘΗΣΤΕ ΤΟ NEWS2U ΣΤΟ INSTAGRAM