Το έπος της Ελληνικής Επανάστασης: Αλήθειες και μύθοι – Ο Παπαφλέσσας, μέσα από τέσσερις στιγμές

Ο Παπαφλέσσας είναι από τις μυθικές φυσιογνωμίες της Εθνικής Παλιγγενεσίας. Θαρραλέος ήρωας και ανυπότακτος αγωνιστής, αλλά κι αμφιλεγόμενος σε πολλές φάσεις, ακόμη και μέσα στη φωτιά του αγώνα

Ο Γρηγόρης Δικαίος, ο πυρωμένος Φιλικός, ο ακούραστος κήρυκας του αγώνα για την ελευθερία του γένους, όταν όργωνε τις παραδουνάβιες ηγεμονίες, δεν ήταν ένας συνηθισμένος ιερωμένος.

Δεν είναι λίγες οι ιστορικές πηγές που μαρτυρούν ότι φόρεσε το ράσο και στόχευσε από την αρχή στο Πατριαρχείο, γιατί τότε στις σκληρές κι απάνθρωπες εποχές της δουλείας το να είσαι βαθμοφόρος ιερέας ήταν ο μόνος δρόμος για να μην είσαι ραγιάς.

Ο Παπαφλέσσας έγινε ιερωμένος, χωρίς ποτέ να παραμερίσει τα πάθη και τις αδυναμίες του.

Κρασί και ωραίες γυναίκες λέγεται ότι ήταν από τις συνήθεις που ο πυρωμένος ήρωας δεν έβαλε ποτέ στην άκρη – με ράσα ή χωρίς. Είναι χαρακτηριστική, εξάλλου, η περίπτωση της Κατερίνας – μιας όμορφης κοπέλας με την οποία ο Παπαφλέσσας είχε, συχνά, ολοκληρωμένη ερωτική σχέση.

«Το τουφέκι το χειριζόταν πιο περίτεχνα από το θυμιατήρι» μεταφέρουν οι ιστορικές πηγές. Στην πραγματικότητα, το ψηφιδωτό της προσωπικότητας του Παπαφλέσσα –«σεϊτάν Παπά», όπως τον έλεγαν οι έντρομοι στη θέα του Οθωμανοί, τους οποίους ουκ ολίγες φορές ξεφτίλισε– αναλύεται σε τέσσερις στιγμές της ζωής του.

«Το σόι μου δεν έβγαλε προδότη. Η πίστη μου στην πατρίδα και στην ελευθερία της φτάνει ως τον θάνατο. Θέλω λοιπόν πεθαίνοντας να ξέρω ποιος έδωσε εντολή να πεθάνω» είπε με προτεταμένο το μαχαίρι στον εκ των ιδρυτών της Φιλικής Εταιρείας, Παναγιώτη Αναγνωστόπουλο, σε ένα υπόγειο στην Κωνσταντινούπολη στα 1817, απαιτώντας να μάθει ποιος είναι ο αρχηγός της Φιλικής.

Κι όταν ο Αναγνωστόπουλος του απάντησε ότι «η Φιλική Εταιρεία είναι μια ιδέα, ένας μύθος για να φτερώσει το γένος», ο γενναίος παπάς έβγαλε φωτιά από το στέρνο: «Έτσι τον θέλω εγώ τον αγώνα. Ατόφιο από τα σπλάχνα της Ρωμιοσύνης».

Κι έγινε μπροστάρης της ελευθερίας. Με πράξεις. Όχι με λόγια. Και λούφαζαν οι αλαζόνες αγάδες στο πέρασμά του.

«Η Επανάσταση θα αρχίσει στις 25 του Μάρτη, έστω κι αν μείνω μοναχός μου. Και τότε όποιον πιάσουν χωρίς όπλα Τούρκοι ας τον σκοτώσουν» είπε βροντόφωνα στη μυστική σύναξη της Βοστίτσας στους διστακτικούς προεστούς και κληρικούς που ήταν παρόντες.

Image removed.

Στο σημερινό Αίγιο στις 29 του Γενάρη 1821 μπήκαν τα θεμέλια.

Κι ο Παπαφλέσσας ήταν από τους πρώτους σκαπανείς της ελευθερίας. Κι ύστερα ταξιδεύοντας στον Μοριά έπεισε τους Δεληγιαννέους για την ώρα του αγώνα κι «ένωσε χέρια» με τον Κολοκοτρώνη και τον Πετρόμπεη στον Πύργο του Μούρτζινου, στην Καρδαμύλη, τέλη Φλεβάρη. Και μπήκε πρώτος στη φωτιά της μάχης.

Το 1823 η Β' Εθνοσυνέλευση στο Άστρος της Κυνουρίας τον εξέλεξε υπουργό των Εσωτερικών, θέση στην οποία θα παρέμενε μέχρι τον θάνατό του.

Στη διάρκεια της υπουργίας του εντάλθηκε από την κυβέρνηση να συντάξει εγκύκλιο επιστολή «προς τους Έλληνας της Δυτικής Εκκλησίας», με σκοπό την ευαισθητοποίησή τους στον κοινό αγώνα..

Εκεί φάνηκε και η αδυναμία του στα οφίτσια, στην εξουσία…

Προσυπέγραψε τη φυλάκιση του Κολοκοτρώνη και συνετέλεσε έτσι στο κλίμα του διχασμού. Μεθυσμένος από το κρασί του κουμάντου, δεν διέγνωσε έγκαιρα τη διχόνοια που σπερνόταν ανεξέλεγκτα στους Έλληνες.

Κι έτσι, φτάσαμε στην επέλαση του Ιμπραήμ πασά στον Μοριά.

Και εκεί, μπρος στον κίνδυνο της οριστικής κατάρρευσης της Επανάστασης, ξαναγεννήθηκε ο ατόφιος, ανυπότακτος, ανίκητος ήρωας. Ο Παπαφλέσσας έβγαλε ξανά τα ράσα και πήρε τα άρματα.

Αρχικά, ο Παπαφλέσσας είχε σχεδιάσει να αντιμετωπίσει τα στρατεύματα του Ιμπραήμ στο χωριό Δραΐνα της Μεσσηνίας – ήθελε να παρατηρεί από ψηλά και μακριά τους εχθρούς. Όμως, τελικά, αποφάσισε να τα αντιμετωπίσει στο Μανιάκι. Και το έκανε παλικαρίσια και μονάχος του, γιατί κάποιοι οπλαρχηγοί τού κρατούσαν πείσμα από την υπουργική του θητεία.

Image removed.

Όταν το 1825 ο Ιμπραήμ πασάς εισέβαλε στην Πελοπόννησο, πρώτος ο Παπαφλέσσας ζήτησε να ελευθερωθούν οι φυλακισμένοι πολεμιστές, αλλά δεν εισακούστηκε. Έτσι, αναγκάστηκε να εκστρατεύσει ο ίδιος: αφού διορίστηκε από το Εκτελεστικό Σώμα στις 27 Απριλίου 1825, περιήλθε από την επόμενη μέρα την κεντρική και νοτιοδυτική Πελοπόννησο με σκοπό τη στρατολόγηση ανδρών. Το δρομολόγιό του ήταν αναχώρηση από Ναύπλιο και μετάβαση διαδοχικά σε Τρίπολη, Λεοντάρι.

Ο Παπαφλέσσας με συνεχείς του εκκλήσεις ζήτησε την απελευθέρωση του Κολοκοτρώνη και των άλλων αγωνιστών που κρατούνταν στην Ύδρα. Είχε καταφέρει να συγκεντρώσει περίπου 2.000 πολεμιστές. Στις 19 Μαΐου, όταν φάνηκαν τα αιγυπτιακά στρατεύματα, περισσότεροι από 1.000 άνδρες του Παπαφλέσσα διασκορπίστηκαν και έμεινε με μόνο 600 (ή κατά άλλους 500) πολεμιστές.

Στη Μάχη στο Μανιάκι, στις 20 Μαΐου, βρήκε τον θάνατο προβάλλοντας ηρωική αντίσταση μαζί με τους λίγους άνδρες που του είχαν μείνει.

Σύμφωνα με την ιστορία, την οποία αναφέρουν και ορισμένοι ιστορικοί της Επανάστασης, μετά το τέλος της μάχης ο Ιμπραήμ ζήτησε από τους στρατιώτες του να αναζητήσουν και να βρουν το νεκρό σώμα του Παπαφλέσσα.

Image removed.

Όταν εκείνοι το βρήκαν, τους διέταξε να τοποθετήσουν πάνω στο ακέφαλο πτώμα το κεφάλι και να τον στήσουν σε μια βελανιδιά που βρισκόταν εκεί.

Τότε ο Ιμπραήμ πλησίασε τον νεκρό Παπαφλέσσα και φίλησε το νεκρό σώμα, λέγοντας: «Αμαρτία να χαθεί τούτος ο πολέμαρχος!» σε ένδειξη αναγνώρισης της γενναιότητας, της ανιδιοτέλειας και του θάρρους του.

Image removed.

Αυτός ήταν ο Παπαφλέσσας. Γενναίος πατριώτης, ακαταπόνητος αγωνιστής της ελευθερίας που ποτέ δεν απαρνήθηκε αδυναμίες και πάθη. Ίσως, τελικά, να τα πλήρωσε… Ποιος ξέρει;

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ

ΑΚΟΛΟΥΘΗΣΤΕ ΤΟ NEWS2U ΣΤΟ INSTAGRAM