Έχουν συμπληρωθεί 31 χρόνια απ'τη δολοφονία του Παύλου Μπακογιάννη που συγκλόνισε το πανελλήνιο στις 26 Σεπτεμβρίου 1989.
Ο Παύλος Μπακογιάννης δολοφονήθηκε από την τρομοκρατική οργάνωση 17 Νοέμβρη.
Ήταν Έλληνας δημοσιογράφος με αντιστασιακή δράση κατά τη διάρκεια της δικτατορίας, πολιτικός και εκλεγμένος βουλευτής με τη Νέα Δημοκρατία στην εκλογική περιφέρεια Ευρυτανίας.
Ποιος ήταν ο Παύλος Μπακογιάννης
Γεννήθηκε στις 10 Φεβρουαρίου 1935 στο χωριό Βελωτά της Ευρυτανίας.
Ήταν ο μεγαλύτερος γιος του παπα - Κώστα και της Ειρήνης Μπακογιάννη. Γυμνάσιο πήγε στο Θέρμο Τριχωνίδας, για ένα χρόνο στο Καρπενήσι (1950) και το τελείωσε στην Πάτρα στο Β' Γυμνάσιο Πατρών.
Σπούδασε Πολιτικές και Κοινωνικές Επιστήμες στο Πάντειο Πανεπιστήμιο.
Συνέχισε τις σπουδές του στη Γερμανία, παίρνοντας πτυχίο Πολιτικής Οικονομίας και Πολιτικών Επιστημών των Πανεπιστημίων Μονάχου, Τύμπιγκεν και Κωνσταντίας (Konstanz), στο Πανεπιστήμιο της οποίας ανακηρύχθηκε κατόπιν Διδάκτωρ των Κοινωνικών Επιστημών. Δίδαξε Πολιτικές Επιστήμες και Δημοσιογραφία στο Πανεπιστήμιο του Μονάχου, ενώ από τα μέσα της δεκαετίας του ΄60 και για 10 περίπου χρόνια διηύθυνε το ελληνόφωνο πρόγραμμα της ραδιοφωνίας της Βαυαρίας.
Όταν γνώρισε τη Ντόρα Μητσοτάκη
Στο Μόναχο γνώρισε τη Ντόρα Μητσοτάκη, κόρη του Κωνσταντίνου Μητσοτάκη, η οποία σπούδαζε στο Πανεπιστήμιο της ίδιας πόλης. Παντρεύτηκαν το 1974. Μαζί της απέκτησε δύο παιδιά, την Αλεξία και τον Κώστα.
Με την αποκατάσταση της Δημοκρατίας, το 1974 επέστρεψε στην Ελλάδα. Εργάσθηκε στην εφημερίδα «ΤΟ ΒΗΜΑ» και το 1982 ανέλαβε εκδότης - διευθυντής του εβδομαδιαίου περιοδικού «ΕΝΑ» ως το Φεβρουάριο του 1985.
Από το Νοέμβριο του 1985 μέχρι το Σεπτέμβριο του 1989 διετέλεσε πολιτικός σύμβουλος του Προέδρου της Νέας Δημοκρατίας Κώστα Μητσοτάκη. Τον Ιούνιο του 1989 εκλέχθηκε βουλευτής της μονοεδρικής περιφέρειας Ευρυτανίας.
Ακολούθησε η κυβέρνηση Τζαννετάκη, στο σχηματισμό της οποίας έλαβε ενεργό ρόλο, ως διαπραγματευτής μεταξύ του κόμματός του και του Συνασπισμού.
Ως πολιτικός θεωρούνταν ήπιος και συναινετικός. Θεωρούσε επιβεβλημένη την υπέρβαση των διαχωριστικών γραμμών, την επούλωση των πληγών του Εμφυλίου και του Διχασμού και την Εθνική Συμφιλίωση. Στα πλαίσια αυτής του της πεποίθησης εργάστηκε για την επιτυχία του πρωτοποριακού, για την εποχή, εγχειρήματος συγκυβέρνησης Αριστεράς και Δεξιάς.
Για τους ίδιους λόγους ήταν εισηγητής, εκ μέρους της Ν.Δ., του νομοσχεδίου για την απάλειψη των συνεπειών του εμφυλίου πολέμου που υπερψηφίστηκε και έγινε Νόμος το καλοκαίρι του 1989.
Όσοι τον ήξεραν, υποστηρίζουν ότι οι μεγάλες του αγάπες ήταν ο τόπος του, η Ευρυτανία και η Δημοκρατία. Δύο αγάπες για τις οποίες πολέμησε και προσπάθησε μέχρι το άδοξο τέλος του.
Η ιστορική ομιλία του Κωνσταντίνου Μητσοτάκη στη Βουλή
Ο τότε Πρόεδρος της Νέας Δημοκρατίας Κωνσταντίνος Μητσοτάκης με ομιλία του στη βουλή, εμφανώς συγκινημένος έκανε λόγο για «πολιτική δολοφονία» και ευχήθηκε να είναι η τελευταία...
«Είναι μία πολιτική δολοφονία που προστίθεται σε μια μακρά αλυσίδα δολοφονιών που προηγήθηκαν. Αποτελεί σκληρό πλήγμα για τη Νέα Δημοκρατία.
Κι αποτελεί δεινή δοκιμασία για μένα και την οικογένειά μου. Πρέπει όμως αυτή την ώρα της μεγάλης δοκιμασίας να σταθούμε όλοι μας όρθιοι. Να προστατέψουμε τη Δημοκρατία και τους Θεσμούς της.
Σε ό,τι με αφορά, εγώ μια ευχή έχω να εκφράσω. Να είναι το αίμα του Παύλου Μπακογιάννη το τελευταίο αίμα που χύνεται άδικα σε αυτό τον τόπο».
Η εθνική συμφιλίωση
Από το Νοέμβριο του 1985 μέχρι το Σεπτέμβριο του 1989 διετέλεσε πολιτικός σύμβουλος του Προέδρου της Νέας Δημοκρατίας Κώστα Μητσοτάκη.
Τον Ιούνιο του 1989 εκλέχθηκε βουλευτής της μονοεδρικής περιφέρειας Ευρυτανίας. Ακολούθησε η Κυβέρνηση Τζαννετάκη, στο σχηματισμό της οποίας έλαβε ενεργό ρόλο, ως διαπραγματευτής μεταξύ του κόμματός του και του Συνασπισμού.
Ως πολιτικός θεωρούνταν ήπιος και συναινετικός. Θεωρούσε επιβεβλημένη την υπέρβαση των διαχωριστικών γραμμών, την επούλωση των πληγών του Εμφυλίου και του Διχασμού και την Εθνική Συμφιλίωση.
Στα πλαίσια αυτής του της πεποίθησης εργάστηκε για την επιτυχία του εγχειρήματος συγκυβέρνησης Αριστεράς και Δεξιάς. Για τους ίδιους λόγους ήταν εισηγητής, εκ μέρους της Ν.Δ., του νομοσχεδίου για την απάλειψη των συνεπειών του εμφυλίου πολέμου που υπερψηφίστηκε και έγινε Νόμος το καλοκαίρι του 1989.
"Το καλοκαίρι του ’89 ο Παύλος Μπακογιάννης έπαιξε καταλυτικό ρόλο στις διαπραγματεύσεις ΝΔ- ΣΥΝασπισμού για τον σχηματισμό της κυβέρνησης Τζανετάκη. Όποια άποψη κι αν έχει κανείς για το "βρώμικο ’89", η εθνική συνενόηση ήταν απολύτως μέσα στο πνεύμα του Μπακογιάννη, που μερικές εβδομάδες πριν την δολοφονία του εισηγήθηκε ως βουλευτής της ΝΔ το νομοσχέδιο για την απάλειψη των συνεπειών του εμφυλίου πολέμου. Γιατί η 17 Νοέμβρη επέλεξε να δολοφονήσει αυτόν τον άνθρωπο στις 26 Σεπτεμβρίου του 1989, την ημέρα που η Βουλή επρόκειτο να αποφασίσει αν θα παρέπεμπε τον Ανδρέα Παπανδρέου στο Ειδικό Δικαστήριο για το σκάνδαλο Κοσκωτά;", έγραφε ο Στέλιος Κούλογλου δέκα χρόνια μετά τη δολοφονία του Μπακογιάννη.
Η 17 Νοέμβρη χρησιμοποίησε ως αιτιολογία το παρακάτω: "Αποφασίσαμε λοιπόν να εκτελέσουμε τον απατεώνα και ληστή του λαού Μπακογιάννη. Ο κύριος αυτός είναι υπεύθυνος όχι μόνο γιατί έκλεψε τα πρώτα 60 εκατομμύρια του ιδρυτικού κεφαλαίου της Γραμμής αλλά και για τις εκατοντάδες εκατομμύρια που είτε έκλεψε μαζί με τον συνεργάτη του Κοσκωτά για την αύξηση του μετοχικού κεφαλαίου Γραμμής, αλλά και για την αγορά μέσω της Γραμμής της Τράπεζας Κρήτης" (απόσπασμα από τη 12σέλιδη προκήρυξη που εστάλη στην "Ελευθεροτυπία" στις 9 Οκτωβρίου 1989).
Η Δολοφονία
Η τρομοκρατική οργάνωση 17 Νοέμβρη δολοφόνησε τον Παύλο Μπακογιάννη το πρωί της Τρίτης 26ης Σεπτεμβρίου 1989 - στις 7.58 το πρωί, στην είσοδο της πολυκατοικίας της οδού Ομήρου 35 στην Αθήνα, όπου στεγαζόταν το γραφείο του.
Οι δολοφόνοι τον περίμεναν στην είσοδο. Τον πυροβόλησαν τέσσερις φορές, με τις δύο να είναι θανατηφόρες.
Πιο συγκεκριμένα, τρεις ένοπλοι πυροβόλησαν με δύο 45άρια πιστόλια τον τραυμάτισαν θανάσιμα.
Ο Μπακογιάννης πέθανε λίγα λεπτά μετά το χτύπημα, αφού μεταφέρθηκε στον «Ευαγγελισμό».
Κηδεύτηκε στο Καρπενήσι στις 29 Σεπτεμβρίου 1989 παρουσία πολύ κόσμου, που φώναζαν συνθήματα κατά της τρομοκρατίας.
Στο Καρπενήσι οι αρχές της πόλης τον τίμησαν δημιουργώντας το ομώνυμο πάρκο όπου έχει στηθεί ο ανδριάντας του, και δίνοντας το όνομά του σε κεντρικό δρόμο της πόλης
Τραγικές φιγούρες τα μέλη της οικογένειάς του, η σύζυγος του Ντόρα Μπακογιάννη και τα δύο τους παιδιά, Αλεξία και Κώστας.
Η δολοφονία του συγκλόνισε την πολιτική επικαιρότητα εκείνων των ημερών, η οποία μονοπωλούνταν από έναρξη της διαδικασίας για την παραπομπή των πολιτικών του σκανδάλου Κοσκωτά.
Την ημέρα που δολοφονήθηκε συνέπεσε να εγκριθεί από την Ευρωπαϊκή Ένωση η χρηματοδότηση του προγράμματος για την Ευρυτανία, που ο ίδιος είχε καταρτίσει.
Οι φυσικοί αυτουργοί
Ο Δημήτρης Κουφοντίνας γεννήθηκε στην Τερπνή Σερρών. Στην εφηβεία του εντάχθηκε στη νεολαία ΠΑΣΟΚ, αλλά τον διέγραψαν καθώς ήταν υπέρ της ένοπλης πάλης.
Στις αρχές της δεκαετίας του 80' εντάχθηκε στη 17Ν, έπαιρνε μέρος στα πιο σημαντικά χτυπήματα της οργάνωσης, στρατολογούσε νέα μέλη και ήταν και ο ταμίας της.
Παραδόθηκε στην αστυνομία στις 5 Σεπτεμβρίου 2002 και ενώ είχε αρχίσει μετά το ατύχημα του Σ. Ξηρού, να εξαρθρώνεται η οργάνωση. Ανέλαβε πλήρως την πολιτική ευθύνη για τη δράση της 17Ν και κατηγορήθηκε για σειρά δολοφονιών, μεταξύ των οποίων του Ν. Μομφεράτου, του Αλ. Αθανασιάδη-Μποδοσάκη, του Παύλου Μπακογιάννη, του Κώστα Περατικου.
Συνολικά κατηγορήθηκε για 200 αδικήματα και καταδικάστηκε πρωτόδικα σε 13 φορές ισόβια και και 25 χρόνια κάθειρξη, ποινή που στο Εφετείο μετατράπηκε σε 11 φορές ισόβια και 25 χρόνια κάθειρξη.
Ο Σ. Ξηρός γιος ιερέα, εργαζόταν ως αγιογράφος και εγκαταστάθηκε μόνιμα στην Αθήνα στις αρχές της δεκαετίας του 90'. Εντάχθηκε στον αντιεξουσιαστικό χώρο, ενώ φέρεται να τον στρατολόγησε στη 17 Νοέμβρη ο Δημήτρης Κουφοντίνας.
Ο Σάββας Ξηρός, είναι ο άνθρωπος από τον οποίο ξεκίνησε ουσιαστικά η εξάρθρωση της 17Ν καθώς στα χέρια του έσκασε ο αυτοσχέδιος εκρηκτικός μηχανισμός στις 29 Ιουνίου 2002.
Ο ίδιος τραυματίστηκε σοβαρά και μέχρι σήμερα αντιμετωπίζει σοβαρά προβλήματα όρασης. Ακολούθησαν επιχειρήσεις της αστυνομίας σε γιάφκες της οργάνωσης, καθώς πάνω του βρέθηκαν κλειδιά και άλλα στοιχεία.
Καταδικάστηκε σε 5 φορές ισόβια και 25 χρόνια κάθειρξη για συμμετοχή σε 5 δολοφονίες, ληστείες και εκρήξεις στα πλαίσια της δράσης του ως μέλος της 17Ν.
Ο Ηρακλής Κωστάρης γεννήθηκε στην Πρέβεζα και μετακόμισε για επαγγελματικούς λόγους στην Αθήνα. Συνελήφθη το 2002 στην Πρέβεζα, όπου έκανε διακοπές με την οικογένειά του. Κατηγορήθηκε ότι συμμετείχε στις δολοφονίες.
Κατηγορείται ότι συμμετείχε στις δολοφονίες του Παύλου Μπακογιάννη, του Αμερικανού λοχία Ρίτσαρντ Στιούαρτ και του επιχειρηματία Κωστή Περατικού. Καταδικάστηκε σε μία φορά ισόβια και 23 χρόνια κάθειρξη.
