Ο υφυπουργός έρευνας και Τεχνολογίας Χρίστος Δήμας διανύει τα πρώτα του… χιλιόμετρα σε υπουργικό θώκο. Σε νεαρή ηλικία, αλλά με μια ήδη οκταετή κοινοβουλευτική εμπειρία, με ένα κρίσιμο χαρτοφυλάκιο στην ευθύνη του σε μια πρωτόγνωρα δύσκολη περίοδο. Παρόλα αυτά δηλώνει αισιόδοξος, ότι σιγά – σιγά η χώρα βγαίνει στο «ξέφωτο» και υποστηρίζει ότι  η πανδημία δεν «σκότωσε» τον τομέα των επενδύσεων της έρευνας και της καινοτομίας. Στη συνέντευξη που παραχωρεί στο News2u, ο νεαρός Κορίνθιος πολιτικός μιλά και για τον πατέρα του Σταύρο Δήμα, ο οποίος, τον συμβουλεύει μεν, αλλά ποτέ δεν του επέβαλε αποφάσεις…

Κύριε Υπουργέ εκλεχτήκατε βουλευτής στα 32 σας, μεσούσης μιας μεγάλης και σύνθετης κρίσης και τώρα, πολύ νέος ακόμη, είστε υφυπουργός σε ένα κρίσιμο υπουργείο κουβαλώντας ήδη μια οχταετή κοινοβουλευτική εμπειρία. Ποια ήταν και ποια είναι τα περιθώρια δράσης ενός νέου πολιτικού που καλείται να δράσει και να ξεδιπλώσει το όραμα του σε μια μακρά ασφυκτική για την κοινωνία περίοδο, λόγω οικονομικής κρίσης και πανδημίας; 

Οι δυνατότητες ενός νέου βουλευτή σαφέστατα δεν είναι απεριόριστες όμως δεν είναι και αμελητέες. Προφανώς σε μία δύσκολη περίοδο από πολιτική, οικονομική και κοινωνική σκοπιά οφείλει κανείς να είναι υπεύθυνος, με τα πόδια προσγειωμένα στην γη και να αναζητάει ρεαλιστικές λύσεις στα ζητήματα που απασχολούν όλους μας.

Όσον αφορά την περίοδο της πανδημίας, άλλαξε πράγματι την καθημερινότητα όλων μας στην προσωπική, κοινωνική και επαγγελματική ζωή. Στο χαρτοφυλάκιο που μου έχει εμπιστευτεί ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης, στην έρευνα και καινοτομία, παρά τις δυσκολίες που αντιμετωπίσαμε όλοι μας, ευτυχώς δεν μείναμε πίσω σε σχέση με τους στόχους που είχαμε θέσει από την πρώτη στιγμή. Σημαντικό ρόλο σε αυτό διαδραμάτισε η εργασία από το σπίτι αλλά και ο επαγγελματισμός των εργαζομένων του υπουργείου Ανάπτυξης και Επενδύσεων και ειδικότερα της Γενικής Γραμματείας Έρευνας και Καινοτομίας που ανταποκρίθηκαν με υψηλό αίσθημα ευθύνης και αποτελεσματικότητα. 

Έχετε αναφέρει κατ’ επανάληψη ότι το Ταμείο Ανάκαμψης είναι μια χρυσή ευκαιρία για την καινοτομία και την έρευνα στη χώρα. Πώς έχει προχωρήσει σε επίπεδο σχεδιασμού αυτό και ποια είναι τα επόμενα βήματα;

Πρόκειται πράγματι για μία σημαντική ευκαιρία την οποία οφείλουμε να αξιοποιήσουμε με τον καλύτερο δυνατό τρόπο ώστε να αναβαθμίσουμε την ανταγωνιστικότητα της Ελληνικής Οικονομίας. Το Σχέδιο περιλαμβάνει έναν μελετημένο οδικό χάρτη με  170 έργα, επενδύσεις και μεταρρυθμίσεις.

Στηρίζεται σε 4 πυλώνες:

1. την ψηφιακή μετάβαση της Πολιτείας και της Οικονομίας,

2. την αύξηση της απασχόλησης και της κοινωνικής συνοχής,

3. την πράσινη Οικονομία,

4. την εκτίναξη της παραγωγικής δραστηριότητας.

Το θετικό αποτύπωμα που μπορεί να αφήσει το Ταμείο Ανάκαμψης υπολογίζεται, σύμφωνα με τη σχετική μελέτη της Τράπεζας της Ελλάδος, να δημιουργήσει πολλές νέες θέσεις εργασίας και να ενισχύσει σημαντικά το ΑΕΠ της χώρας τα επόμενα χρόνια.

Η έρευνα και η καινοτομία διαδραματίζουν σημαντικό ρόλο σε αυτήν την προσπάθεια και ενδεικτικά σας αναφέρω πως συζητάμε με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή για την χρηματοδότηση της βασικής και εφαρμοσμένης έρευνας, την ενίσχυση των ερευνητικών προγραμμάτων, την αναβάθμιση και επέκταση των υποδομών των Ερευνητικών Κέντρων, μεταρρυθμίσεις για τις επενδύσεις σε έρευνα & ανάπτυξη (R&D) και για μεταρρυθμίσεις που αφορούν το οικοσύστημα καινοτομίας στην Ελλάδα.

Η κυβέρνηση επενδύει πολλά στις start up επιχειρήσεις και στους ανθρώπους της και έχει δημιουργηθεί ένα πλαίσιο υποστήριξης τους, με πιο πρόσφατο αυτό των φοροαπαλλαγών για τους «επενδυτικούς άγγελους». Μπορείτε να μας πείτε τι ακριβώς είναι ο θεσμός του «Επενδυτικού Άγγελου» και τι άλλο προβλέπεται για τη στήριξη των νεοφυών επιχειρήσεων;

Είναι η πρώτη φορά που θεσπίζονται κίνητρα για τους επενδυτικούς αγγέλους στην Ελλάδα. Ως επενδυτικός άγγελος ορίζεται ο φορολογούμενος – φυσικό πρόσωπο, φορολογικός κάτοικος Ελλάδος ή εξωτερικού, κάτοχος Ελληνικού ΑΦΜ, ο οποίος εισφέρει χρηματικά κεφάλαια σε νεοφυείς επιχειρήσεις του Elevate Greece.

Με την νομοθεσία που περάσαμε πλέον προκύπτει το δικαίωμα έκπτωσης από το φορολογητέο εισόδημα που ισούται με το 50% του ποσού της εισφοράς κεφαλαίου που διέθεσε ο επενδυτής στις νεοφυείς επιχειρήσεις. Εκπίπτει αναλογικά ανά κατηγορία δηλωθέντος εισοδήματος του φορολογικού έτους εντός του οποίου πραγματοποιήθηκε η εισφορά. Δύναται να επενδύσει ποσό έως 100.000 € ανά νεοφυή επιχείρηση του Elevate Greece και έως τρεις ανά έτος, δηλ. έως 300.000 € ανά έτος.

Παράλληλα, τους τελευταίους πέντε μήνες που λειτουργεί το Elevate Greece αποτελεί την επίσημη «ηλεκτρονική πύλη» της Ελληνικής Πολιτείας μέσω της οποίας πιστοποιείται ότι οι εγγεγραμμένες επιχειρήσεις χαρακτηρίζονται ως νεοφυείς. Μέχρι σήμερα περισσότερες από 330 νεοφυείς επιχειρήσεις έχουν ολοκληρώσει την εγγραφή τους στο Μητρώο και το επόμενο διάστημα αναμένεται να αυξηθούν περαιτέρω. Βασικοί στόχοι του Elevate Greece είναι η χαρτογράφηση του οικοσυστήματος καινοτομίας για την δημιουργία του Εθνικού Μητρώου Νεοφυών Επιχειρήσεων, η ενίσχυση και στήριξη των νεοφυών επιχειρήσεων και η ανάδειξή τους σε εσωτερικό και διεθνές επίπεδο.

Υπουργείο Επενδύσεων μέσα σε προβληματικές συνθήκες. Δεδομένων των συνθηκών πως και πότε θα κριθεί το αν και πόσο συμβάλει στα πράγματα; Με άλλα λόγια με μια αγορά κλειστή, με μια οικονομία απονευρωμένη, με μια κοινωνία πολύ ζορισμένη πως μπορούμε να μιλάμε για επενδύσεις ;

Πράγματι οι συνθήκες που έχουν διαμορφωθεί από την πανδημία είναι πρωτόγνωρες και δύσκολες για όλους μας. Η Πολιτεία έχει στηρίξει έμπρακτα την ενίσχυση και προστασία των εργαζομένων, των νοικοκυριών αλλά και των επιχειρήσεων. Ακόμα και σε αυτές τις πρωτόγνωρες όμως συνθήκες έχουμε καταφέρει να προσελκύσουμε πολύ σημαντικές επενδύσεις στην χώρα, ενδεικτικά αναφέρω τις επενδύσεις της Microsoft, Applied Materials, E-go, Volkswagen, Amazon, Pfizer κα

Όμως, αυτή τη στιγμή στον ορίζοντα βλέπουμε το φως να ξεπροβάλλει. Όσο προχωρά με γρήγορους ρυθμούς ο εμβολιασμός, τόσο πιο κοντά πλησιάζουμε στο τέλος αυτού του δύσκολου δρόμου. Ήδη έχει ανακοινωθεί από τον Πρωθυπουργό το σταδιακό άνοιγμα ορισμένων δραστηριοτήτων, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι πρέπει να επαναπαυτούμε. 

Όσον αφορά ειδικότερα το χαρτοφυλάκιο της έρευνας και καινοτομίας στο Υπουργείο Ανάπτυξης & Επενδύσεων καταφέραμε παρά την κρίση του Covid19 να υλοποιήσουμε με το παραπάνω το πρόγραμμα μας. Διαμορφώνουμε μια νέα στρατηγική που βασίζεται σε 3 κύριους άξονες με στόχο να αποτρέψουμε την «φυγή μυαλών» και ταλαντούχων νέων στο εξωτερικό αλλά να τους κρατήσουμε στην Ελλάδα. Η αποτελεσματικότερη σύνδεση της έρευνας με την καινοτομία και την επιχειρηματικότητα, η προώθηση κίνητρων στον ιδιωτικό τομέα προκειμένου να αυξήσουμε τις δαπάνες σε έρευνα & ανάπτυξη (R&D) και η οργάνωση του κατακερματισμένου οικοσυστήματος καινοτομίας αποτελούν για εμάς τα βασικά στοιχεία του σχεδιασμού μας.

Το τελευταίο χρονικό διάστημα έχουμε λάβει σημαντικές πρωτοβουλίες προς αυτή την κατεύθυνση:

• τα φορολογικά κίνητρα για τις επιχειρήσει που επενδύουν στην Ε&Α, ειδικότερα την αύξηση του ποσοστού των υπερεκπτώσεων δαπανών Ε&Α που είναι σε ισχύ από 01.09.2020. Από το 130% ανεβάσαμε το ποσοστό στο 200%

• την δημιουργία του ElevateGreece την πύλη εισόδου του οικοσυστήματος καινοτομίας της χώρας.

• την εξαίρεση από το ενιαίο μισθολόγιο των ερευνητών που συμμετέχουν σε προγράμματα που χρηματοδοτούνται από τον ιδιωτικό τομέα ή από ανταγωνιστικά Ευρωπαϊκά προγράμματα

• την μεγαλύτερη ευελιξία στα Ερευνητικά κέντρα και τους ερευνητές

• τις συμφωνίες με την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων για την αναβάθμιση των υποδομών των Ερευνητικών Κέντρων

• την θέσπιση φορολογικών κινήτρων για επενδυτικούς αγγέλους

• την δρομολόγηση Πολιτείας Καινοτομίας στην Αττική και του Τεχνολογικού Πάρκου 4ης γενιάς στην Θεσσαλονίκη – ThessIntec

• τις δράσεις ΕΣΠΑ όπως το Ερευνώ–Δημιουργώ–Καινοτομώ, Συνεργατικοί Σχηματισμοί Καινοτομίας, Κέντρα Ικανοτήτων κα.

Παράλληλα συνεχίζουμε τις πρωτοβουλίες μας για την ενίσχυση της βασικής έρευνας, την περεταίρω αύξηση των δαπανών Ε&Α από τον ιδιωτικό τομέα, βελτιώνοντας και επισπεύδοντας ταυτόχρονα τις διαδικασίες πιστοποίησης δαπανών Ε&Α και την προώθηση ουσιαστικών εργαλείων που θα αυξήσουν την ανταγωνιστικότητα του εγχωρίου οικοσυστήματος καινοτομίας».

Είστε γιος ενός πολύ σημαντικού Έλληνα πολιτικού που έχει προσφέρει στην πατρίδα από πολλά και κρίσιμα μετερίζια. Πόσο βαριά είναι η σκιά του Σταύρου Δήμα, στα δικά σας βήματα; Είναι δάσκαλος; Πρότυπο; Συνομιλητής; Τι από όλα;

Είμαι πάρα πολύ υπερήφανος για την επαγγελματική και πολιτική πορεία του πατέρα μου, ο οποίος ξεκίνησε υπό δύσκολες συνθήκες και κατάφερε πολύ σημαντικά πράγματα. Βεβαίως και τον συμβουλεύομαι για πολλά ζητήματα, όχι μόνο για την πολιτική, όπως συμβουλεύεται ένας γιος τον πατέρα του. Από εκεί και έπειτα όμως ξέρει πολύ καλά και ο ίδιος, ως πατέρας 3 παιδιών, πως τα παιδιά του θα ακούσουν την γνώμη του όμως τις αποφάσεις τις λαμβάνουν μόνοι τους.

Συνέντευξη στους Γιάννη Κορωναίο και Γιάννη Βασιλακόπουλο