«Τι δουλειά έχει ένα συνεργείο του Netflix στη Σύρο;». Αυτή ήταν η εύλογη απορία που μονοπωλούσε τις συζητήσεις των κατοίκων του νησιού τον περασμένο Οκτώβριο. Η απάντηση θα δοθεί τις επόμενες ημέρες στις οθόνες τους.
Του Δημήτρη Μπούρα
Η κορυφαία ψηφιακή πλατφόρμα ψυχαγωγίας παγκοσμίως, με περισσότερες από 170 εκατ. συνδρομές σε πάνω από 190 χώρες, βρέθηκε το φθινόπωρο στη χώρα μας, εν μέσω πανδημίας, για να μεταφέρει στο «γυαλί» τη συγκινητική ιστορία ενός ζευγαριού που πριν από μερικά χρόνια ήρθε από τη Δανία στην Ελλάδα για διακοπές και τελικά ξέμεινε εδώ, αναλαμβάνοντας το ιερό καθήκον να σώσει τις χιλιάδες αδέσποτες γάτες της Σύρου.
Ο Ρίτσαρντ Μπάουελ είναι Βρετανός συγγραφέας, ο οποίος συνεργάζεται με τον Οργανισμό Ηνωμένων Εθνών πάνω σε στόχους που αφορούν τη βιώσιμη ανάπτυξη. Η σύζυγός του, Τζόαν, από τη Δανία, είναι σχεδιάστρια και εικονογράφος. Αμφότεροι έχουν εγκαταλείψει τις δουλειές τους, αφιερώνοντας όλη τους την ενέργεια στο καταφύγιο που έχουν δημιουργήσει, το οποίο φιλοξενεί αυτή τη στιγμή 90-95 αδέσποτες γάτες.
Όλα ξεκίνησαν πριν από 23 χρόνια. Ήταν τότε που οι πρώτες γάτες πήγαν και τους βρήκαν (και όχι το αντίστροφο), εξιστορεί ο κ. Μπάουελ στο news2u.gr.
«Την πρώτη φορά που η σύζυγός μου κι εγώ επισκεφτήκαμε τη Σύρο για διακοπές, είδαμε τις αδέσποτες γάτες στο νησί και θελήσαμε να τις βοηθήσουμε με κάποιον τρόπο. Πριν από περίπου 11 χρόνια αποφασίσαμε να αγοράσουμε ένα κομμάτι γης δίπλα στη θάλασσα, με σκοπό να ζήσουμε μια ιδανική ζωή, ενοικιάζοντας διαμερίσματα και μένοντας σε ένα από αυτά. Και τότε ήταν που εμφανίστηκαν οι γάτες και άλλαξαν τα πάντα» λέει ο κ. Μπάουελ. Και εξηγεί: «Είχαμε ήδη μαζί μας δύο γάτες από τη Δανία, αλλά μια μέρα που έγραφα στον κήπο είδα μια γάτα με τα μικρά της. Τα φροντίσαμε και τα βάλαμε στο σπίτι μας. Ξέρετε, οι γάτες έχουν έναν μοναδικό τρόπο να λένε στους "φίλους" τους για ένα μέρος που φαίνεται καλό για άραγμα. Μέσα σε έναν χρόνο είχαν μαζευτεί 20 γάτες, και ο αριθμός αυτός συνέχισε να αυξάνεται.
Η πρόκληση για εμάς ήταν ότι έπρεπε να μάθουμε πώς να τις αντιμετωπίσουμε, μιας και κάποιες από αυτές ήταν άρρωστες. Μερικές, μάλιστα, ήταν σε φρικτή κατάσταση, τις είχαμε βρει μέσα σε κάδους απορριμμάτων. Τότε αρχίσαμε να καταλαβαίνουμε πόσο πολλές γάτες υπέφεραν εδώ».
Αυτή τη στιγμή υπολογίζεται πως μόνο στη Σύρο υπάρχουν τουλάχιστον 13.000 αδέσποτες γάτες. Όλα αυτά τα χρόνια ο Ρίτσαρντ και η Τζόαν έχουν ξοδέψει όλα τους τα χρήματα και τον χρόνο τους προκειμένου να σώσουν και να φροντίσουν όσο περισσότερες μπορούν. Πρόκειται ουσιαστικά για μια πλήρη απασχόληση, που διαρκεί όλο το 24ωρο επί 7 ημέρες την εβδομάδα. Η αποστολή τους μοιάζει να μην τελειώνει ποτέ.
«Ασχολούμαστε με τις γάτες από το χάραμα μέχρι να πέσουμε για ύπνο. Η σύζυγός μου ξυπνάει καθημερινά στις 6.30 το πρωί και πηγαίνει στους λόφους γύρω από το καταφύγιο, όπου βρίσκονται πολλές από τις γάτες, μιας και δεν χωράνε όλες μαζί πια στο ίδιο σημείο. Τις ταΐζει και ελέγχει αν είναι καλά. Μετά σειρά έχουν οι γάτες εντός του οικήματος. Διαπιστώνουμε ποιες από αυτές χρειάζονται κτηνιατρική περίθαλψη και αγοράζουμε τροφή για την επόμενη ημέρα. Παράλληλα, κάνουμε τις δουλειές που πρέπει να γίνουν για τη συντήρηση των ενοικιαζόμενων καταλυμάτων, με την ελπίδα ότι τον ερχόμενο μήνα θα ανοίξει ο τουρισμός. Έπειτα υπάρχουν κι άλλες γάτες στην παραλία και στο τοπικό χωριό Κίνι, όπου βρισκόμαστε, τις οποίες επίσης πηγαίνουμε να ταΐσουμε. Κάποιες από αυτές μπορεί να χρειάζεται να τις πάμε στον κτηνίατρο ή να περάσουν τη νύχτα μαζί μας.
Στις 8.00-9.00 το βράδυ η Τζόαν αρχίζει να απαντάει στα εκατοντάδες μηνύματα που δέχεται καθημερινά η σελίδα μας God's Little People Cat Rescue στο Facebook, η οποία αριθμεί πάνω από 72.000 μέλη. Ποστάρει φωτογραφίες και ιστορίες με τις γάτες, δίνοντας μεγάλη σημασία στην ποιότητα και την αυθεντικότητα όσων δημοσιεύονται. Και τα μεσάνυχτα μπορούμε επιτέλους να ξεκουραστούμε. Αλλά την επόμενη ημέρα ξεκινούν όλα πάλι από την αρχή» αναφέρει ο κ. Μπάουελ, περιγράφοντας τη δύσκολη καθημερινότητα που βιώνουν.
Ευκατάστατοι στη Δανία, φτωχοί αλλά με πλούσια καρδιά στην Ελλάδα
Απολαμβάνοντας μια ζωή γεμάτη ανέσεις στη Δανία, η Τζόαν και ο Ρίτσαρντ σκέφτηκαν να χτίσουν 2-3 καταλύματα στο όμορφο νησί του Αιγαίου προκειμένου να εγκατασταθούν μόνιμα εκεί και παράλληλα να εξασφαλίζουν τα προς το ζην.
Τελικά, χρησιμοποίησαν όλα τα έσοδα και τις οικονομίες τους μέχρι το τελευταίο σεντ για τις γάτες, με αποτέλεσμα να φτάσουν στα όρια της χρεοκοπίας. Μάλιστα, χρειάστηκαν την αρωγή των ντόπιων για να καταφέρουν να κρατήσουν όρθιο το καταφύγιο, ενώ τώρα βασίζονται αναγκαστικά στην οικονομική συνδρομή της τοπικής κοινωνίας και τις δωρεές των επισκεπτών, για να αντεπεξέλθουν με τα υπέρογκα έξοδα για τροφές, κτηνιατρικές υπηρεσίες κ.λπ.
«Aυτά τα 11 χρόνια ήταν πολύ δύσκολα, επειδή δεν πληρωνόμαστε γι' αυτό που κάνουμε. Ξοδέψαμε ό,τι έσοδα είχα από το συγγραφικό μου έργο. Κάποια στιγμή είχαμε ξεμείνει εντελώς από χρήματα και ευτυχώς μας βοήθησαν πολύ οι άνθρωποι του νησιού. Για εμάς, που ήμασταν ευκατάστατοι στη Δανία, το να βρεθούμε φτωχοί στην Ελλάδα ήταν ένα σοκ. Δεν παραπονιόμαστε γι' αυτό, είμαστε πολύ χαρούμενοι που βοηθάμε τις γάτες. Αλλά τώρα πρέπει να συγκεντρώσουμε χρήματα, ώστε να αποκτήσουμε ένα νέο μέρος και να μεταφέρουμε εκεί μερικές από αυτές. Γιατί, πλέον, είναι αδύνατον να γίνουν όλα από εδώ που είμαστε» τονίζει ο κ. Μπάουελ.
Η αγγελία που έγινε viral, τα διεθνή αφιερώματα και το Netflix
Ο δρόμος για το πέρασμα της υπέροχης ιστορίας του καταφυγίου από μια αθέατη γωνιά ενός ελληνικού νησιού στους τηλεοπτικούς δέκτες όλου του πλανήτη στρώθηκε μέσα από μια αγγελία που έμελλε να γίνει παγκόσμιο viral.
Τον Αύγουστο του 2018 το ζευγάρι ανακοίνωσε μέσω Facebook ότι προσφέρει μια θέση εργασίας έναντι αμοιβής στο καταφύγιο. Η ανταπόκριση από ενδιαφερομένους από κάθε γωνιά της γης ήταν εξωπραγματική, με τις αιτήσεις να ξεπερνούν συνολικά τις 70.000.
Η είδηση έλαβε γρήγορα διεθνείς διαστάσεις και απασχόλησε μεγάλα ΜΜΕ του εξωτερικού, όπως το BBC, το CNN, τους «Times» του Λονδίνου, τον «Guardian», το CNBC, τη «Washington Post», την «Telegraph» κ.ά. Ακολούθησε «βροχή» προτάσεων από διάφορους παραγωγούς του Χόλιγουντ, όπως η εταιρεία παραγωγής του παγκοσμίως γνωστού τηλεοπτικού διαγωνισμού μαγειρικής MasterChef, οι οποίοι ήθελαν να δημιουργήσουν ένα φιλμ με τα κατορθώματα των Μπάουελ.
Ωστόσο, εκείνοι αρνήθηκαν ευγενικά, θεωρώντας ότι το περιεχόμενο που τους πρότειναν δεν ταίριαζε με τη φιλοσοφία τους και με αυτό που ήθελαν οι ίδιοι να προβάλουν. Μέχρι που ήρθε η πρόταση από το Netflix, η οποία τους «κέρδισε».
«Μετά την αγγελία δεχτήκαμε πολλές προτάσεις, αλλά τις απορρίψαμε όλες. Περίπου έναν χρόνο αργότερα δεχτήκαμε ένα τηλεφώνημα από ένα στούντιο κινηματογραφικών παραγωγών του Χόλιγουντ, τους εξηγήσαμε ότι θέλαμε να γίνει μια αξιοπρεπής δουλειά για ένα τόσο σοβαρό θέμα και, εφόσον συμφώνησαν, δεχτήκαμε να το κάνουμε» διευκρινίζει ο κ. Μπάουελ.
Τον Οκτώβριο του 2020 μια ομάδα αποτελούμενη από 14 άτομα όλων των ειδικοτήτων (παραγωγοί, σκηνοθέτες, εικονολήπτες, ηχολήπτες, χειριστές drone, υγειονομικοί κ.λπ.) κατέφθασαν στο νησί και πραγματοποίησαν τα γυρίσματα υπό άκρα μυστικότητα. Στο τέλος ήταν τόσο συγκινημένοι με τη δράση που λαμβάνει χώρα στο καταφύγιο και ταυτόχρονα εντυπωσιασμένοι από τις ομορφιές του τόπου, που δεν ήθελαν να φύγουν.
Το τρέιλερ του καθηλωτικού ντοκιμαντέρ, που σύμφωνα με πληροφορίες φέρει το όνομα «The cats of Syros» (μτφ. «Οι γάτες της Σύρου»), αναμένεται να κυκλοφορήσει εντός Απριλίου, ενώ το φιλμ θα προβληθεί ολόκληρο στο Netflix τον ερχόμενο Μάιο ή τον Ιούνιο το αργότερο. Συνολικά, εκτιμάται ότι θα το παρακολουθήσουν περίπου 50-60 εκατ. άνθρωποι παγκοσμίως.
Με την προβολή του οι πρωταγωνιστές ευελπιστούν αφενός να ευαισθητοποιήσουν περισσότερο την κοινή γνώμη για το πρόβλημα με τις αδέσποτες γάτες, αφετέρου να συγκεντρώσουν χρήματα, τα οποία είναι ζωτικής σημασίας για τη συνέχιση της προσπάθειάς τους.
«Καλύπτουμε τις απολύτως βασικές ανάγκες, αλλά αυτό που προσπαθούμε τώρα είναι να μετατρέψουμε το καταφύγιο σε ένα μέρος που βγάζει χρήματα, ώστε να είναι σε θέση να βοηθήσει περισσότερες γάτες. Θέλουμε πολύ να συνεχίσουμε να το κάνουμε αυτό. Ελπίζουμε ότι αυτό το φιλμ θα μας βοηθήσει να προσελκύσουμε νέα άτομα που θα συνεισφέρουν στη χρηματοδότηση αυτού του πρότζεκτ. Και ίσως έτσι καταφέρουμε κάποια στιγμή να επιστρέψουμε κι εμείς στις κύριες δουλειές μας, τις οποίες έχουμε αφήσει προς το παρόν επειδή δεν μας φτάνει ο χρόνος. Έντεκα χρόνια είναι πολλά για να μένει κανείς μακριά από την καριέρα του» υπογραμμίζει ο Ρίτσαρντ Μπάουελ.
Και συμπληρώνει: «Όλοι στο νησί γνωρίζουν για το ντοκιμαντέρ και το καρτερούν. Είμαι πεπεισμένος ότι οι εικόνες που θα δουν θα τους ενθαρρύνουν να κάνουν περισσότερα για τις γάτες. Η Σύρος μπορεί να γίνει παράδειγμα ενός τόπου που έχει τη δύναμη και τη θέληση να αλλάξει τα πράγματα».
«Σώζοντας μια ζωή, σώζεις τον κόσμο»
Απώτερος στόχος του ζευγαριού είναι να μειωθεί ο αριθμός των γατών που φιλοξενούν και κατ’ επέκταση των αδέσποτων που κυκλοφορούν στο νησί. Γιατί αν δεν γίνει αυτό, τότε απλά θα συνεχίσουν να πολλαπλασιάζονται και όλο αυτό δεν καταλήγει πουθενά, διευκρινίζει ο Βρετανός συγγραφέας.
«Πρέπει να κοιτάς την ευρύτερη εικόνα και όχι μόνο ένα μέρος της. Σε αυτό το πλαίσιο, προσπαθούμε να επικοινωνούμε προς τα έξω όσο το δυνατόν περισσότερο το πρόβλημα που υπάρχει και τις ενέργειες που κάνουμε για την επίλυσή του. Όλο αυτό το διάστημα η σύζυγός μου έχει κάνει πάνω από 3.000 αναρτήσεις στο Facebook, γράφοντας ξεχωριστά για κάθε ιστορία διάσωσης και απαντώντας στις απορίες των ανθρώπων.
Επί της ουσίας επιδιώκουμε να ενημερώσουμε και κατά κάποιον τρόπο να εκπαιδεύσουμε τους πολίτες σχετικά με τις γάτες. Ο κόσμος που ζούμε δεν μπορεί να είναι έτσι, πρέπει να νοιαζόμαστε περισσότερο, να γίνουμε πιο συμπονετικοί. Και στη Σύρο δεν υπάρχει λόγος να υπάρχει αυτή η τραγική κατάσταση» δηλώνει.
Η απουσία ενός οργανωμένου σχεδίου από την πλευρά της ελληνικής πολιτείας για την αντιμετώπιση του θλιβερού φαινομένου με τα χιλιάδες αδέσποτα στους δρόμους δεν τους αποθαρρύνει. Αντιθέτως, τους πεισμώνει να εντείνουν ακόμη περισσότερο την προσπάθειά τους. Εξάλλου, ποτέ δεν πέρασε από το μυαλό τους να τα παρατήσουν, παρά τις αμέτρητες δυσκολίες και τα εμπόδια στον δρόμο τους, που μοιάζουν με «Λερναία Ύδρα».
«Υπάρχει ένα παλιό εβραϊκό ρητό που λέει: "Σώζοντας μια ζωή, σώζεις τον κόσμο". Έχουμε σώσει εκατοντάδες γάτες έως τώρα, οπότε ποτέ δεν νιώσαμε ότι όλος αυτός ο αγώνας είναι μάταιος. Ο κόσμος αλλάζει όταν κάποιοι άνθρωποι κάνουν ό,τι μπορούν. Και αυτό ακριβώς έχει γίνει και στη Σύρο. Είναι όμορφο όλο αυτό που συμβαίνει, όμως το στενάχωρο είναι ότι υπάρχουν απώλειες. Για κάθε 10 γάτες που σώζουμε, υπάρχουν 2-3 που δεν καταφέρνουμε να τις σώσουμε.
Είναι αρκετά τραγικό, γιατί είναι όμορφα πλάσματα και δεν τους αξίζει όλο αυτό. Το λέω και στους ανθρώπους που εκδηλώνουν ενδιαφέρον για υιοθεσία ότι με τις γάτες είναι σαν να υπογράφεις ένα συμβόλαιο, δεν μπορείς να τις εγκαταλείψεις έπειτα από τρεις μήνες. Ποτέ δεν πρέπει να το κάνεις αυτό» διαμηνύει με κατηγορηματικό τρόπο ο κ. Μπάουελ.
Τέλος, για το όνομα «God’s Little People» (μτφ. «Οι μικροί άνθρωποι του Θεού») που έχουν δώσει στο καταφύγιο, η ερμηνεία του είναι αφοπλιστική: «Το όνομα στην πραγματικότητα δεν έχει να κάνει με τον Θεό. Μιλώντας με έναν πολύ σοφό άνθρωπο πριν από μερικά χρόνια μάς είπε ότι ο μοναδικός τρόπος με τον οποίο τα ζώα αισθάνονται τον Θεό είναι η συμπεριφορά των ανθρώπων. Αυτό είναι το μήνυμα που θέλουμε να περάσουμε.
Αν, δηλαδή, συμπεριφέρεσαι καλά στα ζώα, τότε αυτά θα βιώσουν τον πλανήτη με ανάλογο τρόπο. Κάτι αντίστοιχο συμβαίνει και στο καταφύγιό μας, όπου ακόμη και οι μη εξημερωμένες γάτες αντιδρούν πολύ όμορφα, επειδή λαμβάνουν πολλή αγάπη και φροντίδα. Αυτό που θέλουμε να πούμε είναι ότι οι άνθρωποι έχουν πολύ ξεχωριστή θέση στον πλανήτη και μπορούν είτε να τον καταστρέψουν –κάτι που κάνουν επί το πλείστον αυτή τη στιγμή– είτε μπορούν να συμπεριφέρονται στη φύση με καλοσύνη. Και σε αυτή την περίπτωση ο κόσμος μας θα γίνει ένα καλύτερο μέρος».
Στοιχεία επικοινωνίας με το καταφύγιο
Facebook: God's Little People Cat Rescue
Instagram: godslittlepeople
