Την χορήγηση κονδυλίων ύψους 17,5 δισ. ευρώ μέσω του Ταμείου Δίκαιης Μετάβασης (ΤΔΜ) , ενέκρινε το Ευρωκοινοβούλιο. Το κονδύλι θα χορηγηθεί στα κράτη μέλη της ΕΕ για την αντιμετώπιση των επιπτώσεων μετάβασης σε μία κλιματικά ουδέτερη οικονομία έως το 2050.
Ο τρόπος χορήγησης δεν είναι ο ίδιος για όλες τις περιφέρειες και όλες τις χώρες. Υπάρχουν κράτη που είναι πιο προηγμένα και η μετάβαση συνεπάγεται ευρύτερες κοινωνικές, οικονομικές και περιβαλλοντικές επιπτώσεις σε εκείνες τις περιφέρειες που εξαρτώνται σε μεγάλο βαθμό από ορυκτά καύσιμα για ενεργειακή χρήση ή από βιομηχανίες έντασης εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου.
Η παραπάνω κατάσταση ενέχει τον κίνδυνο της μετάβασης διαφορετικών ταχυτήτων στην Ένωση, για το κλίμα αλλά και το άνοιγμα της ψαλίδας μεταξύ περιφερειών, γεγονός που θα έχει σημαντικές συνέπειες για την κοινωνική, οικονομική και εδαφική συνοχή.
Για τον λόγο αυτό επιστρατεύεται το Ταμείο Δίκαιης Μετάβασης, ο προϋπολογισμός του οποίου, αποτελείται από 7,5 δισ. ευρώ, που προέρχονται από τον μακροπρόθεσμο προϋπολογισμό της ΕΕ για την περίοδο 2021-2027 και επιπλέον 10 δισ. ευρώ από το σχέδιο ανάκαμψης της ΕΕ. Στην χώρα μας αντιστοιχούν συνολικά 755 εκατ. ευρώ με τα 324 εκατ. ευρώ προερχόμενα από τον μακροπρόθεσμο προϋπολογισμό της Ένωσης και τα 431 εκ. ευρώ από το Ταμείο Ανάκαμψης.
Οι επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής
Βασικοί στόχοι του ΤΔΜ αποτελούν η άμβλυνση των αρνητικών επιπτώσεων και η προώθηση μιας ισορροπημένης κοινωνικοοικονομικής μετάβασης. Με βάση αυτόν το σχεδιασμό, οι δράσεις που θα χρηματοδοτηθούν, θα συμβάλλουν των επιπτώσεων της μετάβασης, με τον μετριασμό του αρνητικού αντίκτυπου στην απασχόληση και με την χρηματοδότηση της διαφοροποίησης και του εκσυγχρονισμού της τοπικής οικονομίας.
Στην κατεύθυνση αυτή, θα χρηματοδοτηθεί η αναζήτηση εργασίας, η αναβάθμιση και η απόκτηση νέων δεξιοτήτων, καθώς και η ενεργή ένταξη των εργαζομένων και όσων αναζητούν εργασία στη διαδικασία μετάβασης της ευρωπαϊκής οικονομίας προς την κλιματική ουδετερότητα. Θα στηριχτούν επίσης οι πολύ μικρές επιχειρήσεις, τα εκκολαπτήρια επιχειρήσεων, τα πανεπιστήμια και τα δημόσια ερευνητικά ιδρύματα, καθώς και τις επενδύσεις σε νέες ενεργειακές τεχνολογίες, στη βελτίωση της ενεργειακής αποδοτικότητας και τη βιώσιμη τοπική κινητικότητα.
Βασική προϋπόθεση για τη δίκαιη μετάβαση των χωρών, αποτελεί ο προσδιορισμός των περιοχών που πλήττονται περισσότερο από την ενεργειακή μετάβαση και να κατευθύνουν σε αυτές το μεγαλύτερο μέρος των πόρων.
Ιδιαίτερη προσοχή θα πρέπει να δοθεί στις ιδιομορφίες των νησιωτικών και των απομακρυσμένων περιοχών με το ποσοστό συμμετοχής της συγχρηματοδότησης από την ΕΕ να έχει οριστεί σε 85% το ανώτερο για τις λιγότερο ανεπτυγμένες περιοχές, σε 70% για τις περιοχές που βρίσκονται σε διαδικασία μετάβασης και σε 50% για τις πιο ανεπτυγμένες περιοχές.
