Η κυκλοθυμία θυμίζει τη διπολική διαταραχή, αλλά είναι εξαιρετικά πιο ήπια ως προς την έκφρασή της – Πώς ο ορυμαγδός της πληροφόρησης μέσω social media και η αποδοχή ή μη από τους κυβερνοφίλους ευνοούν την έντονη εναλλαγή συναισθημάτων
Η λέξη «κυκλοθυμία» προέρχεται από τις λέξεις «κύκλος» και «θυμός» και θεωρείται μια ήπιας μορφής διαταραχή διάθεσης, η οποία και εκδηλώνεται με εναλλαγές μανιακών και καταθλιπτικών επεισοδίων. Η κυκλοθυμία υπάρχει γύρω μας, και ας μην το βλέπουμε τόσο έντονα – ή έστω και ας μη μας ανησυχεί τόσο.
Τα τελευταία χρόνια τα περιστατικά κυκλοθυμίας σε ολόκληρο τον πλανήτη βρίσκονται στο «κόκκινο» και για πολλούς είναι άρρηκτα συνδεδεμένα με τη χρήση –ή, πιο σωστά, την κατάχρηση– των social media.
Τι είναι η κυκλοθυμία;
Χαρακτηριστικό της κυκλοθυμίας είναι ότι έχει ενδογενή αίτια, δηλαδή η αλλαγή της διάθεσης προέρχεται από το ίδιο το άτομο και δεν οφείλεται σε εξωτερικούς παράγοντες. Επιπλέον, χαρακτηρίζεται από επαναλαμβανόμενες περιόδους υπομανίας, οι οποίες ακολουθούνται από κατάθλιψη για τουλάχιστον δύο χρόνια.
Να σημειωθεί πως η διάγνωση γίνεται μόνο από ψυχίατρο, καθώς οι συχνές υποτροπές και η χρονιότητα του κυκλοθυμικού ψυχισμού κάνουν περισσότερο από αναγκαία την ψυχοθεραπεία.
Πώς θεραπεύεται;
Οι κεντρικοί θεραπευτικοί άξονες της κυκλοθυμίας είναι η ύφεση των συμπτωμάτων, η ομαλοποίηση της συναισθηματικής διάθεσης και η πρόληψη μελλοντικών υποτροπών.
Στη συνέχεια, η προτίμηση του είδους θεραπείας εξαρτάται από το άτομο που παρουσιάζει τα συμπτώματα. Η ψυχανάλυση είναι μακροχρόνια θεραπεία, η οποία εστιάζει στα ασυνείδητα κίνητρα των συμπτωμάτων, ενώ η γνωσιακή - συμπεριφοριστική θεραπεία εντοπίζει το πρόβλημα στο παρόν και στην τρέχουσα συνείδηση του ατόμου.
Η χρήση σταθεροποιητικών της διάθεσης ή και αντικαταθλιπτικών φαρμάκων ενδείκνυται στις ανθεκτικότερες περιπτώσεις, αλλά πάντα υπό την παρακολούθηση ψυχιάτρου.
Τα social media και οι επιπτώσεις τους στην ψυχική μας υγεία
Ομολογουμένως, τα social media παίζουν καθοριστικό ρόλο στην καθημερινότητά μας και αποδεδειγμένα –και επιστημονικά– μας επηρεάζουν σε μεγάλο βαθμό, θέλοντας ή μη. Και όλα αυτά γιατί είμαστε τόσο βαθιά συνδεδεμένοι με την «εικονική» μας ζωή, που δεν δίνουμε βάση στις αλλαγές της καθημερινότητάς μας και τις τυχόν επιπτώσεις αυτής στην ψυχοσύνθεση και τη διάθεσή μας.
Πολλές φορές, βέβαια, δεν αντιλαμβανόμαστε το πόσο μας επηρεάζουν, μιας και αυτά είναι πλέον κομμάτι μας και όχι μια «πολυτέλεια» που μας εξυπηρετεί. Αν καθίσεις να το αναλογιστείς, πίστεψέ με, θα καταλάβεις πόσο επηρεάζει την ψυχολογία σου ένα like, ένα follow, ακόμη και ένα μήνυμα. Και πλέον γίνεται τόσο μα τόσο αβίαστα!
Πολλές είναι οι μελέτες, μάλιστα, οι οποίες υποδεικνύουν αυτό ακριβώς: τον αντίκτυπο των social media στην ψυχολογία μας.
Ενδεικτικά, σύμφωνα με έρευνα που πραγματοποιήθηκε από τη Βασιλική Εταιρεία Δημόσιας Υγείας στη Βρετανία, το Ιnstagram φέρει τον χαρακτηρισμό ως η πιο «επιβλαβής πλατφόρμα για τους νέους» – σε σύγκριση με τα υπόλοιπα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Από μόνο του αυτό αποτελεί περίτρανη απόδειξη του «αέναου κυνηγιού της τέλειας λήψης» –και κατ’ επέκταση της τέλειας ζωής–, δημιουργεί ένα συνεχόμενο άγχος και ανασφάλεια στους νέους, οι οποίοι δεν σταματούν να πασχίζουν για το «θεαθήναι».
Επιπλέον, ερευνητές από τη Βρετανία, τη Σουηδία (Ιατρικό Ινστιτούτο Καρολίνσκα Πανεπιστημίου Στοκχόλμης) και την Αυστραλία, με επικεφαλής τον Άαρον Κάντολα του Τμήματος Ψυχιατρικής του Πανεπιστημιακού Κολεγίου του Λονδίνου (UCL), οι οποίοι έκαναν δημοσίευση στο περιοδικό ψυχολογικής ιατρικής «Psychological Medicine», ανέφεραν πως τα ευρήματα νέας μελέτης δείχνουν πως ο χρόνος μπροστά σε μια οθόνη μπορεί να επηρεάσει είτε θετικά είτε αρνητικά την ψυχική υγεία των παιδιών – πρόκειται για μελέτη που αφορούσε συνολικά 11.341 παιδιά και εφήβους.
Μάλιστα, ο καθηγητής Ψυχολογίας στο Πανεπιστήμιο του Μίσιγκαν, Ίθαν Κρος, επιβεβαιώνει πως «είμαστε βομβαρδισμένοι από ζωές γεμάτες “photoshop”, και αυτό έχει στο ανθρώπινο είδος σοβαρό αντίκτυπο».
Και κάπου εδώ, μαζί με αυτή τη σύγχρονη μόδα, έρχονται και κολλάνε διάφοροι όροι, όπως «ναρκισσισμός», «αυταρέσκεια», «αποδοχή», «αυτοεκτίμηση», «επίδειξη», «απομόνωση», «αβεβαιότητα»… «κυκλοθυμία» κ.ο.κ.
Η κυκλοθυμία ως απόρροια της χρήσης των μέσων κοινωνικής δικτύωσης
Επιστρέφοντας λοιπόν στο κομμάτι που μας ενδιαφέρει, δηλαδή την κυκλοθυμία, είναι εύκολο να αντιληφθεί κανείς το πώς η τριβή μας με τα κοινωνικά δίκτυα επιφέρει σκαμπανεβάσματα στη διάθεσή μας. Βέβαια, είναι σημαντικό να διαχωρίσουμε πότε μιλάμε για την κυκλοθυμία ως ψυχική διαταραχή και πότε γίνεται χρήση του όρου αυτού αυθαίρετα.
Όπως αναφέρθηκε, η κυκλοθυμία ανήκει στην οικογένεια των ψυχικών διαταραχών – αν και μιλάμε για μια σχετικά ήπια μορφή διαταραχής. Ωστόσο, αποτελεί, σε σημαντικό βαθμό, βασική επίπτωση της κατάχρησης των μέσων κοινωνικής δικτύωσης, ειδικά ανάμεσα στους νέους.
Πόσες φορές έχεις πιάσει τον εαυτό σου να ανυπομονεί για ένα like, ένα σχόλιο ή ένα μήνυμα;
Ξέρουμε πολύ καλά, και οι δύο, πως η απάντηση δεν μετριέται στα δάχτυλα των δύο χεριών. Και είναι φυσικό και επόμενο, καθώς μέσα από τα social media μάθαμε να αποδεχόμαστε τον εαυτό μας ή έστω να τον επιδεικνύουμε και, παράλληλα, εκείνα βρήκαν το πάτημα που χρειάζονταν προκειμένου να μας εξουσιάζουν δίχως να παίρνουμε χαμπάρι.
Ή, πιο συγκεκριμένα, τους δώσαμε εμείς οι ίδιοι την άδεια να το κάνουν, γιατί αφεθήκαμε στη μαγεία που μας προσφέρουν, αδιαφορώντας για τυχόν κινδύνους που μπορεί να ενέχουν. Ποιος να φανταστεί εξάλλου πως μια τέτοια πλατφόρμα μπορεί να επηρεάσει τόσο ύπουλα τη διάθεση και την ψυχολογία μας;
Ναι, κανείς! Ή έστω κανείς δεν μπήκε στη διαδικασία να αναλογιστεί το πού μπορεί να φτάσει όλο αυτό. Γιατί, ναι, το να μπεις στο Instagram ή το Facebook και να σκρολάρεις φαντάζει υπερβολικά ακίνδυνο, αλλά τι συμβαίνει όταν γίνεσαι υποχείριο του Μέσου;
Επίσης, μέσα από τα social media γινόμαστε το λιγότερο πράκτορες του FBI ή, αν έχουμε λιγάκι χιούμορ, «εμπρός, καλό μου χέρι», που λέει και ο Αστυνόμος Σαΐνης, αφού μπαίνουμε στη διαδικασία να εξετάζουμε τις ζωές που έχουμε φτιάξει διαδικτυακά, τόσο εμείς όσο και οι γύρω μας, και να αποζητάμε διαρκώς το κάτι παραπάνω. Συγκρίνουμε τη ζωή μας με των άλλων και νιώθουμε καλύτερα ή χειρότερα μέσα από όλο αυτό, λες και έχει πραγματική ουσία στην τελική.
Επιπλέον, είναι σημαντικό να σημειωθεί πως αυτός ο ορυμαγδός της πληροφόρησης –με την εναλλαγή ευχάριστων και δυσάρεστων ειδήσεων– μέσω social media καθώς και η αποδοχή ή μη από τους διαδικτυακούς μας φίλους είναι μια συνθήκη που, με τη σειρά της, ευνοεί την έντονη εναλλαγή συναισθημάτων. Γεγονός το οποίο μας ανακατευθύνει και πάλι στο ζήτημα της κυκλοθυμίας.
Όσα διαβάζουμε καθημερινά μας επηρεάζουν τόσο πολύ, που πολλές φορές μάς «μαθαίνουν» το πώς να αντιδράμε και εκτός της εικονικής αυτής σφαίρας. Ο καταιγισμός διαφορετικών ειδήσεων από όλα τα μήκη και πλάτη του πλανήτη μάς κατακλύζει και εμείς, αντί να βάλουμε ένα «φρένο» και να τα φιλτράρουμε, συνεχίζουμε να τα δεχόμαστε –με ή χωρίς αντίδραση ή/και κρίση– και παράλληλα τους επιτρέπουμε να διαμορφώνουν και την ψυχολογία μας σε υπέρτατο βαθμό.
Επιπρόσθετα, η πολύωρη ενασχόληση με τα social media έχει αντίκτυπο και στη συγκέντρωση και προσοχή μας κατά τη διάρκεια της ημέρας – αλλά και της νύχτας. Για παράδειγμα, μια καινούρια δημοσίευση και ένα νέο like είναι αρκετά για να μας αποσπάσουν την προσοχή, αλλάζοντας και τη διάθεσή μας στο λεπτό. Έτσι, σπαταλάμε ώρες ατελείωτες μπροστά από μια οθόνη –κινητού, τάμπλετ, υπολογιστή κ.λπ.– με αλλεπάλληλες ψυχολογικές μεταπτώσεις.
Η κυκλοθυμία δεν είναι επιλογή
Συμπερασματικά, λοιπόν, κρίνεται αναγκαίο «να συνειδητοποιήσουμε πως τα social media δεν αποτελούν ακριβή αναπαράσταση της πραγματικότητας, παρά μόνο μια πολύ επεξεργασμένη και ωραιοποιημένη πλευρά της».
Τέλος, πρέπει να αναλογιστούμε της επιπτώσεις αυτής της κατάχρησης, καθώς δεν είναι δυνατόν να επιτρέπουμε τόσο απρόσκοπτα τα σκαμπανεβάσματα στη διάθεσή μας. Και αν είμαστε σε σημείο όπου αδυνατούμε να το διαχειριστούμε, η λύση του προβλήματος περνά στα χέρια των ειδικών. Γιατί όλοι μας αξίζουμε περισσότερη χαρά από όση νομίζουμε!
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ
- Τα social media του χθες
- Οι κορυφαίες ιδέες για virtual dates
- Fitness: Έχει γίνει «εμμονή» εξαιτίας των social media;
- 5+1 αξεσουάρ για το smartphone σας
- Lockdown: Επτά στους δέκα Έλληνες αύξησαν τον χρόνο που ξοδεύουν στα social media
