Ήταν 16 του Γενάρη του 1992 όταν κορυφώθηκε σε απόλυτο βαθμό, η ιστορική περίοδος που από τους οπαδούς του τότε κραταιού ΠΑΣΟΚ – δηλαδή από τη μισή Ελλάδα, για να είμαστε και αριθμητικά κατά προσέγγιση ακριβείς – χαρακτηρίστηκε ως το «Βρώμικο 89», ενώ για τους οπαδούς της ΝΔ που ήταν το κυβερνόν κόμμα, ήταν «η αρχή της κάθαρσης».
Του Γιάννη Βασιλακόπουλου
Ο Ανδρέας Παπανδρέου αποδίδεται αθώος, από το Ειδικό Δικαστήριο κατά πλειοψηφία, με ψήφους 7-6, μα η ρωγμή που είχε ανοίξει η όλη υπόθεση που είχε κυρίως να κάνει με το «Σκάνδαλο Κοσκωτά» είχε διαπεράσει ολόκληρο το σώμα της Ελληνικής κοινωνίας. Η απόφαση του Ειδικού Δικαστηρίου εκδόθηκε στις 16 Ιανουαρίου 1992. Με ψήφους 7 προς 6, ο Ανδρέας Παπανδρέου κηρύχθηκε αθώος, ενώ στον Δημήτρη Τσοβόλα επεβλήθη ποινή φυλάκισης δυόμιση ετών και τριετή στέρηση των πολιτικών του δικαιωμάτων και στον Γεώργιο Πέτσο φυλάκιση 10 μηνών και διετή στέρηση των πολιτικών του δικαιωμάτων για μια πολεοδομική παράβαση.
Ο διχασμός της κοινωνίας ήταν βαθύς και κράτησε αρκετά χρόνια. Δεν βοήθησε ούτε η θέση που πήρε δημόσια, ο τότε πρόεδρος της Δημοκρατίας Κωνσταντίνος Καραμανλής, ότι «οι πρωθυπουργοί δεν πάνε στη φυλακή, πάνε σπίτι τους». Καθόρισε θεσμικά τις εξελίξεις αλλά δεν επιτάχυνε την επούλωση της πληγής.
Το πολιτικό δικαστικό θρίλερ ξεκίνησε στις 27 Σεπτεμβρίου 1989 όταν η Βουλή αποφάσισε να παραπέμψει εκ νέου στο Ειδικό Δικαστήριο για το σκάνδαλο Κοσκωτά, αυτή τη φορά, τον Ανδρέα Παπανδρέου μαζί τους υπουργούς της κυβέρνησής του Αγαμέμνονα Κουτσόγιωργα, Γεώργιο Πέτσο, Παναγιώτη Ρουμελιώτη και Δημήτρη Τσοβόλα, μία μέρα μετά τη δολοφονία από τη 17Ν του βουλευτή της Νέας Δημοκρατίας Παύλου Μπακογιάννη. Μέρος του τύπου επιχείρησε να συνδέσει την τρομοκρατική οργάνωση με το ΠΑΣΟΚ, προκαλώντας τις οξύτατες αντιδράσεις των στελεχών του κινήματος.
Τότε η κυβέρνηση συνεργασίας που είχε προκύψει από τις εκλογές του προηγούμενου Ιουνίου, τις οποίες είχε κερδίσει χωρίς όμως αυτοδύναμη πλειοψηφία η ΝΔ του Κωνσταντίνου Μητσοτάκη, στηρίχθηκε από την ΝΔ και τον Συνασπισμό της Αριστεράς και της Προόδου, σχήμα που δημιουργήθηκε από την συνεργασία των άλλοτε «προαιώνιων εχθρών», εντός της αριστεράς ΚΚΕ και ΚΚΕ εσωτερικού και είχε ως πρωθυπουργό τον βουλευτή της ΝΔ, Τζαννή Τζαννετάκη.
Την κυβέρνηση αυτή διαδέχτηκε μια τρίμηνης διάρκειας «οικουμενική» κυβέρνηση υπό τον Ξενοφώντα Ζολώτα. Η επιχείρηση «κάθαρση», μέσα σε αυτό το κλίμα, όπως ήταν φυσικό, δεν «περπάτησε» πολύ. Στις 15 Μαΐου 1992 με απόφαση της Βουλής ανεστάλη η δίωξη κατά του Ανδρέα Παπανδρέου για την υπόθεση των τηλεφωνικών υποκλοπών.
Στη σχετική ψηφοφορία, από την οποία απουσίαζαν το ΠΑΣΟΚ και το ΚΚΕ, 117 βουλευτές ψήφισαν υπέρ της αναστολής, 24 κατά και 3 δήλωσαν «παρών». Η αυλαία του «Βρώμικου '89» ή της «Κάθαρσης» έπεσε και τυπικά στις 17 Ιανουαρίου 1994, όταν η Βουλή συγκατατέθηκε στην άρση των εννόμων συνεπειών της καταδίκης του Νίκου Αθανασόπουλου για την υπόθεση του γιουγκοσλαβικού καλαμποκιού. Νωρίτερα και συγκεκριμένα στις 26 Νοεμβρίου 1993, η Βουλή με απόφασή της είχε συγκατατεθεί στην απονομή χάριτος και την άρση των έννομων συνεπειών της καταδίκης του Δημήτρη Τσοβόλα.
Οι πολιτικές εξελίξεις ήταν περίπου σεισμικές. Η αναιμική πλειοψηφία της κυβέρνησης της ΝΔ ( 152 έδρες μετά από απόφαση του εκλογοδικείου για μια έδρα στην Κέρκυρα) που προέκυψε μετά από Τρίτη διαδοχική εκλογική αναμέτρηση τον Απρίλιο του 1990, ανετράπη μετά από 3,5 χρόνια και μετά από έναν … περίπατο του ΠΑΣΟΚ σε επαναληπτικές εκλογές στη Β Αθηνών το 1992, ακολούθησε και μια θριαμβευτική επαναφορά του Ανδρέα Παπανδρέου, ο οποίος παρά την «εύθραυστη» υγεία του κατέγραψε έναν άνευ προηγουμένου, εκλογικό θρίαμβο τον Οκτώβριο του 1993. Η Αριστερά πλήρωσε ακριβά το κόστος της συγκυβέρνησης με την ΝΔ και ο Συνασπισμός, τουλάχιστον, όπως τον ξέραμε διαλύθηκε γρήγορα με την αποχώρηση του ΚΚΕ. Κι όλα αυτά αθροιζόμενα με την δύσκολη συγκυρία της «πτώσης του Ανατολικού μπλοκ», αποτέλεσαν ένα σοβαρό πολιτικό πλήγμα για την Αριστερά, από το οποίο άργησε αρκετά να συνέλθει.
Μια αξιοσημείωτη ιστορική λεπτομέρεια : Μέλος της σύνθεσης του ειδικού δικαστηρίου που αθώωσε οριακά τον Ανδρέα Παπανδρέου, ήταν και ο Νικόλαος Σακελλαρόπουλος, πατέρας της Προέδρου της Δημοκρατίας, Κατερίνας Σακελαροπούλου …
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ:
