Ένα κομμάτι για τον Φιλοποίμενα Φίνο θα μπορούσε να ανοίξει και να κλείσει μόνο με λόγια που είπαν όσοι συνεργάστηκαν μαζί του, όσοι τον γνώρισαν ,όσοι τον έζησαν. Έτσι, χωρίς προλόγους κι επιλόγους…Του Γιάννη Βασιλακόπουλου
Και θα ήταν ήδη ένα πλήρες και πελώριο κείμενο που εκτός από αναφορά στο πρόσωπο θα ήταν και μια ιστορική πηγή, όχι μόνον για τον Ελληνικό Κινηματογράφο που ο Φίνος, αναμφίβολα θεμελίωσε και θέριεψε, αλλά για ολόκληρη την Ελληνική πραγματικότητα, την περίοδο που έζησε και την αποτύπωσε σε εικόνα για να τη μάθουμε κι εμείς, οι Έλληνες των επόμενων, τυχερών ή «χαμένων» γενεών. Μαζί με όλα τα άλλα, ο Φίνος, ως πρόσωπο ήταν κι ένας Θησαυροφύλακας της σύγχρονης Ελληνικής ιστορίας.
Να σταθούμε στα λόγια του σκηνοθέτη Κώστα Φέρρη: "Όλοι μας κουβαλάμε τον Φίνο μέσα μας γιατί και όσοι δεν μαθητεύσαμε κοντά του, μαθητεύσαμε σ’ αυτούς που δίδαξε ο Φίνος.", έχει πει για αυτόν τον γεννημένο στα Ρουμελιώτικα χώματα της Λοκρίδας και έμελλε να χτίσει το Ελληνικό Hollywood- αυτό ήταν για την Ελλάδα η μυθική πια Finos Films …Πριν το Φίνο πολύ απλά δεν υπήρχε Ελληνικός Κινηματογράφος. Δεν μπορούσε ίσως να υπάρχει στεριωμένος σε φιλότιμες, αλλά πρόχειρες προσπάθειες του Αχιλλέα Μανδρά και μερικούς άλλους – μετρημένους στα δάχτυλα του ενός χεριού οραματιστές της δεκαετίας του ‘30.
Κι ύστερα ήρθε ο Φίνος , παθιασμένος κι αποφασισμένος να γεννήσει και να μεγαλώσει στα χέρια του τη μαγεία του σινεμά. Και το έκανε. Όχι ξεπηδώντας από μια ζωή ρόδινη και παραμυθένια. Με έναν πατέρα αριστερό που κυνηγήθηκε για αυτό παρά το ότι ήταν γιατρός, αλλά και από τους πρώτους κινηματογραφικούς επιχειρηματίες των Αθηνών. Είχε κινηματογραφικές αίθουσες στην Αθήνα και την επαρχία, με πιο γνωστή το Αλκαζάρ, το μεγαλύτερο και σπουδαιότερο θερινό σινεμά της Αθήνας. Ένα μέρος που αποτελεί σημείο αναφοράς στην πορεία του Φιλοποίμενα, αφού εκεί δέχθηκε τα πρώτα ερεθίσματα της έβδομης τέχνης, εκεί άρχισε να οραματίζεται... Κυνηγήθηκε κι αυτός αλλά δεν τον σταμάτησε τίποτα. Σπούδασε νομικά στην Αθήνα και ολοκληρώνοντας με ένα μεταπτυχιακό πολιτικών επιστημών στη Γερμανία. Αλλά αυτό δεν ήταν παρά μόνο μια παρένθεση. Από εκεί και πέρα ο Κινηματογράφος έγινε όλη του η ζωή. Κι ένα … κατσαβίδι που έγινε κάτι σαν προέκταση του χεριού του, σήμα κατατεθέν της αναζήτησης της τελειότητας… Από το 1943 έβρισκε τα πιο σύγχρονα μηχανήματα της εποχής και τα μαστόρευε ο ίδιος με το θρυλικό πια κατσαβίδι του. Δεν τον αποθάρρυναν ποτέ ούτε οι αποτυχίες του πρώτου δύσκολου καιρού. Τότε ας πούμε που κατόρθωσε με την πολύτιμη αρωγή του φίλου του ηλεκτρονικού Ιωάννη Σαλίβερου να κατασκευάσει το 1935 σύγχρονο ηχοληπτικό μηχάνημα. Οι δυο τους, μαζί με τον Νόβακ και τον Παρασκευά, ξεκίνησαν το γύρισμα της ταινίας «Νερωμένο Κρασί», η οποία όμως δεν ολοκληρώθηκε ποτέ.
Αυτή η αναζήτηση της τελειότητας δεν κόπασε ποτέ για τον Φίνο. Από την εποχή που δημιούργησε τα «Ελληνικά Κινηματογραφικά Στούντιο» στα 1938 και την πρώτη ομιλούσα ταινία «Το Τραγούδι του Χωρισμού» στα 1940 ως το κλείσιμο του μεγαλειώδους κύκλου της Finos Films στα 1977 με το «Ο Κυρ Γιώργης Εκπαιδεύεται» , ο Φίνος κυνηγούσε το τέλειο και συχνά δικαιωνόταν…
Η σύντροφος της ζωής του, η Τζέλλα το έλεγε όχι πια με παράπονο, αλλά ως καταγραφή μιας αλήθειας : «Όλη του τη ζωή την είχε δώσει και την είχε αφιερώσει στον κινηματογράφο και μόνο. Το σπίτι, η διασκέδαση, η ψυχαγωγία ήταν δεύτερο πλάνο για μας».
Ο Φίνος δεν είχε βιολογικά παιδιά. Ήταν όμως ο «πατέρας» ανθρώπων που λατρέψαμε. Η Αλίκη, η Τζένη, ο Βουτσάς, ο Αλεξανδράκης και εκατοντάδες άλλοι «ήταν όλοι τους παιδιά του». Και τα καμάρωνε.
Δεν ζήτησε ποτέ βοήθεια από το κράτος, παρά το γεγονός ότι τον συνέδεε μακρά φιλία με τον επί χρόνια πρωθυπουργό εκείνης της περιόδου, Κωνσταντίνο Καραμανλή. Όσα χρήματα κέρδιζε από τις ταινίες του, τα επένδυε στις επόμενες. Για αυτό, άλλωστε, δεν είχε κάνει περιουσία παρά μόνο ένα διαμέρισμα στο όνομα της πολυαγαπημένης του συντρόφου, Τζέλλας Βανάκου. Με την Τζέλλα παντρεύτηκε το 1947 στο σπίτι της μητέρας του (!) - επιτρεπόταν τότε - μουτζουρωμένος και αλαφιασμένος από τη δουλειά. Ήταν ζευγάρι από λίγο πριν τον πόλεμο, ενώ κουμπάρος τους ήταν ο φίλος του Φίνου και αγαπημένος του συνεργάτης, Αλέκος Σακελάριος. Η Τζέλλα ήταν το απόλυτο στήριγμα του Φιλοποίμενα, παρά το γεγονός ότι στερήθηκε ανέσεις, πολυτέλειες και ψυχαγωγία..
Όσο και αν ο Φίνος αφιέρωσε τη ζωή του αποκλειστικά στην 7η τέχνη, κάποιοι του καταλόγισαν πως δεν έκανε πολλές ταινίες "τέχνης". Όπως δήλωσε σε συνέντευξή του, στόχος του ήταν να δημιουργήσει καλό, εμπορικό κινηματογράφο - κάτι που πέτυχε απόλυτα. Επιπλέον, είχε την ατυχία να χάσει πολλά χρήματα όσες φορές επένδυσε σε πιο "καλλιτεχνικές" παραγωγές τις οποίες είχε πιστέψει. Ωστόσο, πάντα βοηθούσε και στήριζε δημιουργούς, οι οποίοι είχαν βαθύτερες καλλιτεχνικές αναζητήσεις. Όπως έχει πει ο Νίκος Κούνδουρος: "Ο Φίνος συντηρούσε για μας, τις μηχανές και την υποδομή ολόκληρη. Και όταν λέω «μας» εννοώ έναν περιορισμένο κόσμο που κάναμε ένα άλλο είδος κινηματογράφου". Κι αυτό αποτυπώθηκε σε πάνω από 130 ταινίες που ακόμη βλέπουμε αχόρταγα σαν να είναι η πρώτη φορά.
«Στο τέλος μιλάει το πανί»Ο Φιλοποίμην Φίνος είναι μια από τις σημαντικότερες μορφές της σύγχρονης πολιτιστικής ιστορίας του τόπου μας. Το έργο του αποτελεί παγκόσμιο πρότυπο «μαζικής κουλτούρας», χωρίς αυτό να σημαίνει χαμηλή καλλιτεχνική στάθμη. Η μεγαλύτερη απόδειξη είναι η αέναη αγάπη του κόσμου ανεξαρτήτως ηλικίας, που ψυχαγωγείται βλέποντας ακούραστα ξανά και ξανά αυτές τις ταινίες. Όπως, άλλωστε, έχει πει και ο ίδιος "Στο τέλος μιλάει το πανί".
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ:
- Η σεξουαλική κακοποίηση στη μεγάλη οθόνη
- Τζάκσον Πόλοκ: Ο αφηρημένος εξπρεσιονιστής και η τέχνη του «dripping»
- Φιόντορ Ντοστογιέφσκι 20+1 πράγματα που μας έμαθε για την ζωή
- Ίμια: Η πληγή που αιμορραγεί ακόμη…
