Μια άλλη Ελλάδα. Έτσι μπορεί κανείς να χαρακτηρίσει την ακμάζουσα παροικία των Ελλήνων της Aλεξάνδρειας στην εύφορη γη του Νείλου από τις αρχές του 19ου αιώνα έως τα μέσα του 20ού, καθώς η σχέση των δύο λαών χάνεται στα βάθη της ιστορίας της Ανατολικής Μεσογείου.
Της ΝΑΝΣΥΣ ΚΑΠΝΑΚΗ
Διασχίζοντας πολέμους και αυτοκρατορίες, μετακινήσεις πληθυσμών και εξουσίες, φτάνουμε στην άφιξη του Μιχαήλ Τοσίτσα, το 1815, που στα επόμενα χρόνια έπαιξε τον σημαντικότερο ίσως ρόλο στην άνθηση της ελληνικής επιχειρηματικότητας στην Αίγυπτο.
Το έργο του Μιχαήλ ΤοσίτσαΟ γουνέμπορος Μιχαήλ Τοσίτσας, καταγόμενος από την Ήπειρο, γνώριζε από την Καβάλα τον καπνέμπορο Μοχάμεντ Άλι και, όταν βρέθηκε στη χώρα που η Υψηλή Πύλη είχε αναθέσει στον τελευταίο να διοικεί, άδραξε την ευκαιρία να δράσει. Έτσι, το 1833, όντας βαθύπλουτος και παντοδύναμος επιχειρηματίας, χρίστηκε πρώτος πρόξενος του νεοσύστατου ελληνικού κράτους στην Αλεξάνδρεια. Η πόλη που ίδρυσε ο Μακεδόνας στρατηλάτης έμελλε να αποτελέσει για δεύτερη φορά στην Ιστορία μια σχεδόν ελληνική πόλη, όπου κυριαρχούσαν τόσο η ελληνική γλώσσα όσο και το ελληνικό εμπόριο, η βιομηχανία και η πολιτιστική ζωή.
Δύο ακόμη αδέλφια ακολούθησαν τα χνάρια του μεγάλου αδελφού και η οικογένεια Τοσίτσα, μαζί με τους Στουρνάρη, Ζερβουδάκη και Καβάφη, ήταν από τις πρώτες που διέπρεψαν και ασκούσαν μεγάλη επιρροή στις σχέσεις μεταξύ Ελλάδας και Αιγύπτου. Πολλοί από αυτούς είχαν εκμεταλλευτεί την κρίση του αμερικανικού εμφυλίου και πουλώντας αιγυπτιακό βαμβάκι είχαν κερδίσει αμύθητα ποσά.
Έτσι, με χρήματα του Θεόδωρου Τοσίτσα ανοίγει στην Αλεξάνδρεια το πρώτο ελληνικό νοσοκομείο το 1840 και τρία χρόνια μετά ιδρύεται η πρώτη ελληνική κοινότητα, με επίτιμο πρόεδρο τον Μιχαήλ Τοσίτσα.
Επιτεύγματα κατά τον 19ο - 20ό αιώνα
Μέχρι το 1870, ο Μένανδρος Ζιζίνιας χτίζει το ομώνυμο θέατρο, ενώ η κεντρική πλατεία στο πιο αριστοκρατικό σημείο της πόλης κατοικείται κατά ένα μεγάλο ποσοστό από Έλληνες επιχειρηματίες.
Μεταξύ των ετών 1859 - 1869 δεκάδες Έλληνες τεχνίτες, μηχανικοί και απλοί εργάτες εργάζονται στη διάνοιξη της διώρυγας του Σουέζ και η παρουσία του ελληνικού στοιχείου σε ολόκληρη τη χώρα αριθμεί πια 40.000 ανθρώπους.
Όταν το 1909 εγκαινιάζεται ο Ελληνικός Ναυτικός Όμιλος με πρώτο επίτιμο πρόεδρο, Εμμανουήλ Μπενάκη, γίνεται το σημείο συνάντησης ολόκληρης της ευημερούσας Αλεξάνδρειας.
Το 1915 ένα τεράστιο πλήθος καλωσορίζει τον Βενιζέλο. Σαν μια ελληνική «αποικία» με αυτόνομη πολιτιστική ανάπτυξη. Δεκάδες εφημερίδες, περιοδικά και θίασοι καταφτάνουν από την Ελλάδα και μένουν μεγάλα διαστήματα. Μια κοσμοπολίτικη και καλλιεργημένη παροικία που ανταποκρίνεται.
Μετά το 1961 ξεκινά η μεγάλη αναχώρηση των Ελλήνων. Πολλά από τα καλλιμάρμαρα σχολεία δεν είχαν πια μαθητές να γεμίζουν τις αίθουσές τους, γι’ αυτό πωλούνται κι αυτά με τη σειρά τους στο Δημόσιο.
Σήμερα οι ελληνικές κοινότητες, συσπειρωμένες, αριθμούν περίπου 3.000 ηλικιωμένους, κυρίως, ανθρώπους. Η Αχιλλοπούλειος Σχολή συγκεντρώνει τα περισσότερα ελληνόπουλα και ένα πολιτιστικό κέντρο προσπαθεί να διατηρήσει τη φλόγα αναμμένη.
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ- Το ρεμπέτικο τραγούδι γίνεται μάθημα σε αμερικανικό Πανεπιστήμιο!
- Ε όχι και ουδείς αναντικατάστατος! Σαν τον Freddie Mercury κανείς!
- Ζωζώ Νταλμάς: Η Ελληνίδα ντίβα που ερωτεύτηκε ο Κεμάλ, από τα καμπαρέ της Πόλης ως το πακέτο των “Sante”
