Αστυνόμος Μπέκας και Ηρακλής Πουαρό, οι δύο μυθιστορηματικοί αντιήρωες και τα κοινά στοιχεία τους έτσι όπως τους ενσάρκωσαν κορυφαίοι ηθοποιοί.

Κατά τη διάρκεια της θεατρικής σεζόν 2019-20, όσο διάστημα τα θέατρα ήταν ακόμη  ανοιχτά, συνάντησα τον εξαιρετικό ηθοποιό Δάνη Κατρανίδη , όταν ενσάρκωνε τον δαιμόνιο Ηρακλή Πουαρό, τον μυθικό ήρωα της Αγκάθα Κρίστι, στο «Έγκλημα στο Όριεντ Εξπρές» που ανέβαινε τότε στο θέατρο Κάτια Δανδουλάκη.

Του Γιάννη Βασιλακόπουλου

«Είστε ένας άλλος, εντελώς διαφορετικός Πουρό», του είπα κι άρχισε μια σύντομη συζήτηση που, όμως, απεδείχθη εξαιρετικά χρήσιμη: «Δεν είστε ο παχουλός συμπαθητικός κύριος που δεν τον πιάνει το μάτι σου, έτσι όπως περιέγραφε η Κρίστι τον Πουαρό. Λανσάρετε έναν Πουαρό γοητευτικό με αέρα που κερδίζει την προσοχή στο χώρο. Αυτό δεν είναι μια ανατροπή σε σχέση με το κείμενο;». «Ίσως», μου απάντησε, «μα μην ξεχνάτε ότι ένα κείμενο όσο διαχρονικό και να είναι, επηρεάζεται και από την εποχή που γράφεται… Άλλωστε μην ξεχνάτε ότι στο δρόμο που χάραξε η Αγκάθα Κρίστι, βάδισε και ο δικός μας Γιάννης Μαρής σκαρώνοντας τον αστυνόμο Μπέκα».

Αυτό είναι απόλυτη αλήθεια: Τόσο ο Ηρακλής Πουαρό, όσο κι ο Έλληνας «ομόλογος» του Γιώργος Μπέκας είχαν σουλούπι μάλλον «μικροαστικό» εμφανισιακά αδιάφορο που περισσότερο έφερναν στο μυαλό έναν ράθυμο συνταξιούχο, παρά έναν περιπετειώδη και αποτελεσματικό αστυνομικό. Κι όμως: Ακόμη και με τους πιο ανορθόδοξους τρόπους, ή δρόμους σκέψης αποδεικνύονταν αλάνθαστοι απέναντι στους πιο δύσκολους γρίφους.

Κι όταν τα αθάνατα αυτά κείμενα πήραν κινηματογραφική ή θεατρική υπόσταση, η επιλογή των ηθοποιών που ενσάρκωσαν αυτούς τους δυο «γητευτές του μυστηρίου» ήταν … χειρουργικά επιτυχής. Ούτε ζεν πρεμιέ, ούτε κλασικοί «ωραίοι» της μικρής ή της μεγάλης οθόνης, αλλά τεράστιοι ηθοποιοί που απέδειξαν ότι ένας «μυθιστορηματικός» αστυνομικός μπορεί να γίνει δημοφιλής στο πανί και στο σανίδι ακόμη κι αν δεν είναι «υπερήρωας» σαν τον Τζέιμς Μποντ.

Από τον Πήτερ Ουστίνοφ ως τον Ντέιβιντ Σάτσετ κι από τον Τίτο Βανδή ως τον Σταύρο Ξενίδη και τον Ιεροκλή Μιχαηλίδη, τεράστιοι Βρετανοί και Έλληνες ηθοποιοί ενσάρκωσαν δυο ίδιους τύπους , με ίδια χαρακτηριστικά κι αντανακλαστικά  που δεν… γνωρίστηκαν ποτέ κι όμως είχαν… βίους απόλυτα παράλληλους. Λες κι ο Γιάννης Μαρής ήταν τρυπωμένος στο μυαλό της εμβληματικής «γιαγιάς» της αστυνομικής λογοτεχνίας και το αντίστροφο.

Το Ραντεβού με το Θάνατο, για παράδειγμα,  είναι ταινία μυστηρίου, της εταιρείας παραγωγής Γκολάν-Γκλόμπους (Golan-Globus Productions), σε σκηνοθεσία του Μάικλ Γουίνερ. Είναι προσαρμογή του ομώνυμου μυθιστορήματος της Αγκάθα Κρίστι με ήρωα τον ντετέκτιβ Ηρακλή Πουαρό. Η προσαρμογή του σεναρίου έγινε από τον Πήτερ Μπάκμαν, τον Άντονι Σάφερ και τον Μάικλ Γουίνερ.

Στην ταινία πρωταγωνιστούν οι Πίτερ Ούστινοφ, ως Ηρακλής Πουαρό, η Λορίν Μπακόλ, η Κάρι Φίσερ, ο Τζον Γκίλγκουντ, η Πάιπερ Λόρι, η Χέιλι Μιλς, η Τζένι Σίγκροουβ και ο Ντέιβιντ Σόουλ. Το ρόλο ερμήνευσε εκ νέου στο Έγκλημα στον Νείλο, το 1978 .

Λίγο νωρίτερα στο θρυλικό «Έγκλημα στα Παρασκήνια» ο Ελληνικός Κινηματογράφος αποκτούσε τον δικό του «Πουαρό» με τον Τίτο Βανδή να ενσαρκώνει με μεγαλειώδη τρόπο τον Αστυνόμο Μπέκα. Ο Πουαρό  ερμηνεύτηκε με τα χρόνια από πλειάδα ηθοποιών, μέχρι που φτάσαμε στον πιο πρόσφατο Ντέιβιντ Σάτσετ, έναν γόνο Ρωσοεβραίων μεταναστών στο Λονδίνο. Στα χνάρια του Ουστίνοφ με τη Ρωσική καταγωγή.

Ο Μπέκας του Μαρή, ερμηνεύτηκε από λιγότερους ηθοποιούς στο πέρασμα του χρόνου αλλά έχει αφήσει πολύ έντονο στίγμα. Ο Γιάννης Μπέρτος είναι ο Πρώτος μας Ηθοποιός που παίζει στον Κινηματογράφο το ρόλο του Αστυνόμου Μπέκα. Τον συναντάμε να ....δρα στο   "ΕΓΚΛΗΜΑ ΣΤΟ ΚΟΛΩΝΑΚΙ" στα 1959, το οποίο και αποτελεί  την πρώτη μεταφορά στον Κινηματογράφο του θρυλικού μυθιστορήματος του Μαρή.

Σε Σενάριο του ίδιου του Γιάννη Μαρή και Σκηνοθεσία του ΝΤΙΝΟΥ ΚΑΤΣΟΥΡΙΔΗ, ο ΤΙΤΟΣ ΒΑΝΔΗΣ είναι απόλυτος στο ρόλο του Ήρωα του Γιάννη Μαρή, στο «Έγκλημα στα Παρασκήνια» το 1960..

Πιο επιβλητικός αυτή τη φορά από τον Γιάννη Μπέρτο, θα έλεγε κανείς πιο "σκληρός", πιο "απρόσιτος" και αυστηρός, γίνεται καθοριστικός στην ερμηνεία του δίνοντας στο ρόλο του διαχρονική αξία.

Ο Λιάκος Χριστογιαννόπουλος ήταν ο τρίτος κατά σειρά ηθοποιός μας που ερμήνευσε τον Αστυνόμο Μπέκα. Το 1964 στην  ταινία "ΑΜΦΙΒΟΛΙΕΣ" σε Σενάριο-διασκευή του ίδιου του Μαρή από το έργο του συγγραφέα  "ΤΟ ΚΟΚΚΙΝΟ ΒΑΖΟ".

Ο κορυφαίος ηθοποιός, Σταύρος Ξενίδης,  μπορεί και δικαιούται να θεωρείται ο αντίστοιχος Έλληνας "Πουαρό" στην Οθόνη, κάτι δηλαδή ταυτισμένο με τον Ντέιβιντ Σάσετ. Μπορεί ο Έλληνας Ηθοποιός να ήταν γεννημένος 23 χρόνια πριν τον Άγγλο Ηθοποιό, στις 8/7/1923 αλλά έδωσε και εκείνος το πιο γνήσιο και αυθεντικό "στίγμα" του Αστυνόμου Μπέκα.

Το ένα ήταν ότι δεν ερμήνευσε τον κλασικό ήρωα του Μαρή στον Κινηματογράφο καθώς δεν είχε προλάβει τότε τις αντίστοιχες δημιουργίες. Το άλλο ζήτημα και αναμφισβήτητα θετικό ήταν ότι υποδύθηκε το ρόλο του σε ΤΡΕΙΣ (3) Μεγάλες και υπέροχες ΤΗΛΕΟΠΤΙΚΕΣ ΣΕΙΡΕΣ.

Αυτό σήμαινε ότι ως Αστυνόμος Μπέκας, έμπαινε στα "σπίτια" και στις καρδιές μας, στις μνήμες μας κάθε βδομάδα για πολύ μεγάλο χρονικό διάστημα, γεγονός που τον καταξίωσε σε τέτοιο βαθμό στην συνείδησή μας ώστε να τον ταυτίσουμε με το ρόλο.

Η ΠΡΩΤΗ του εμφάνιση ήταν το 1987 στην μεγάλη παραγωγή της ΕΡΤ "Ο ΘΑΝΑΤΟΣ ΤΟΥ ΤΙΜΟΘΕΟΥ ΚΩΝΣΤΑ" σε Σενάριο των ΒΑΣΙΛΗ ΜΑΝΟΥΣΑΚΗ και ΤΖΙΜΜΥ ΚΟΡΙΝΗ σε Σκηνοθέσία ΕΡΡΙΚΟΣ ΑΝΔΡΕΟΥ έδωσε σε 22 επεισόδια τη διασκευή του συγκλονιστικού αυτού διηγήματος του Γιάννη Μαρή.

Το 1990 ο Μεγάλος μας Ηθοποιός, επαναλαμβάνει το ρόλο και υπέροχη ερμηνεία του στην Τηλεοπτική Σειρά: "ΤΟ ΜΥΣΤΙΚΟ ΤΟΥ ΑΡΗ ΜΠΟΝΣΑΛΕΝΤΗ" που αποτέλεσε διασκευή στην τηλεόραση του έργου του Μαρή "ΖΗΤΗΜΑ ΕΜΠΙΣΤΟΣΥΝΗΣ"

Ο κύκλος του Σταύρου Ξενίδη ως ‘’Αστυνόμος Μπέκας’’ έκλεισε το 1990 με την «Γυναίκα από το Παρελθόν».  Από το 2006 ώς το 2008, ανεβαίνουν σε τηλεοπτική σειρά με πολλούς σκηνοθέτες και Σενάριο της ΣΤΕΛΛΑΣ ΒΑΣΙΛΑΝΤΩΝΑΚΗ, πολλά από τα κλασικά αριστουργήματα του Γιάννη Μαρή.

Αυτή τη φορά ο Ιεροκλής Μιχαηλίδης , ενσαρκώνει μοναδικά έναν Αστυνόμο Μπέκα που ακόμα κι αν άλλαξαν οι καιροί άφησε εποχή. Έτσι «γεννήθηκαν» δυο τόσο ίδιοι μεταξύ τους ήρωες, που πέρασαν από την πένα στο πανί και από εκεί στην αιωνιότητα που έμοιαζαν κι ας «υπήρξαν» σε τόσο «άλλες» γωνιές της γης…Και «υπάρχουν» ακόμη και θα «υπάρχουν» για πολλά χρόνια , όπως καθετί κλασικό …