Οι περισσότεροι άνθρωποι έχουν ακούσει τον όρο «Bitcoin», αλλά σχεδόν κανείς, που δεν ασχολείται με τα οικονομικά, γνωρίζει τι ακριβώς είναι.

Σε ένα γενικό πλαίσιο, το «Bitcoin» είναι ένα ψηφιακό νόμισμα, το οποίο βασίζεται πάνω στις αρχές της κρυπτογραφίας. Και όταν λέμε κρυπτογραφία δεν εννοούμε πως είναι κρυφό στον κόσμο, αλλά το ότι το περιεχόμενο των ηλεκτρονικών συναλλαγών αποκρύπτεται για λόγους ασφαλείας.

Το όνομα Satoshi Nakamoto ήταν αυτό που έδωσε ελεύθερα στο διαδίκτυο το λογισμικό του Bitcoin το 2009. Ωστόσο, πιθανολογείται πως πρόκειται για ψευδώνυμο και κανείς δεν γνωρίζει αν είναι ένα πρόσωπο ή μια ομάδα.

Το Bitcoin είναι το πρώτο επιτυχημένο αποκεντρωμένο ψηφιακό νόμισμα, αλλά δεν είναι το τελευταίο. Από το 2009 έχουν δημιουργηθεί περισσότερα από 6.000 κρυπτονομίσματα, με μερικά εξ αυτών να χρησιμοποιούν το ίδιο σύστημα με το Bitcoin.

Χωρίς μεσάζοντα: Tο ατού της πλατφόρμας του Bitcoin

Ένα από τα μεγαλύτερα πλεονεκτήματα του Bitcoin είναι πως δεν χρειάζεται καμία παροχή βοήθειας από τράπεζες ή τραπεζικά συστήματα. Η διαδικασία μεταφοράς bitcoins είναι πάρα πολύ απλή. Σκεφτείτε πως είναι σαν ένα e-banking, το οποίο δεν υπάγεται σε κάποια συγκεκριμένη τράπεζα. Το μόνο που χρειάζεται είναι να έχουν και τα δύο μέλη (εντολέας-αποδέκτης) ίντερνετ και έναν λογαριασμό στο Bitcoin.

Κατά αυτόν τον τρόπο, μπορούμε να στείλουμε με ασφάλεια  ένα ποσό από το ηλεκτρονικό μας πορτοφόλι μέσα σε λίγα λεπτά. Μάλιστα, ο αποδέκτης δεν χρειάζεται να βρίσκεται εντός της χώρας της οποίας ζούμε. Μπορεί να είναι οπουδήποτε στον κόσμο, όπως και εμείς μπορούμε να στείλουμε τα bitcoins όποια μέρα και ώρα θέλουμε.

Οι βασικοί όροι που πρέπει να γνωρίζουμε (block, mining, blockchain, miners)

Για να κατανοήσουμε καλύτερα τον τρόπο λειτουργίας του Bitcoin, θα πρέπει πρώτα να γνωρίζουμε τις βασικές έννοιες του συστήματος.

Αρχικά το λογισμικό του δικτύου ονομάζεται Bitcoin και οι μονάδες συναλλαγής bitcoins. Όλα εύκολα μέχρι εδώ.

Από τις ηλεκτρονικές συναλλαγές δημιουργείται ένα block. Το block είναι ουσιαστικά το σύνολο των συναλλαγών, που έχουν καταχωρηθεί στο δίκτυο του Bitcoin και περιμένουν επιβεβαίωση. Εφόσον δεν υπάρχει κάποια τράπεζα που να ελέγχει και να επιβεβαιώνει την εγκυρότητα της συναλλαγής (π.χ αν όντως υπάρχουν τα bitcoins που θέλει κάποιος να στείλει), υπάρχουν κάποιοι άλλοι που ονομάζονται miners.

Οι miners είναι εκείνοι που συνεισφέρουν στην επιβεβαίωση των συναλλαγών μέσω του Bitcoin και η διαδικασία ονομάζεται mining. Ωστόσο, οι ανθρακωρύχοι-miners δεν το κάνουν δωρεάν, αλλά αμείβονται μέσω του mining. Κάθε δέκα λεπτά εκδίδονται νέα bitcoins, τα οποία δίνονται ως αμοιβή στους miners.

Έτσι, όσο πιο πολλούς ελέγχους εγκυρότητας κάνει κάποιος miner σε συναλλαγές, τόσο μεγαλύτερο θα είναι και το ποσοστό που θα κερδίσει από τα νέα bitcoins.

Οι «ανθρακωρύχοι», επιβεβαιώνοντας τις έγκυρες συναλλαγές, δημιουργούν το blockchain. Το blockchain είναι μια αλυσίδα blocks, τα οποία ωστόσο έχουν επιβεβαιωθεί και ομαδοποιηθεί. Είναι δηλαδή σαν ένα ψηφιακό λογιστικό βιβλίο, του οποίου οι πληροφορίες είναι διαθέσιμες σε όλους, για λόγους διαφάνειας. Τα blocks αφού επιβεβαιωθούν μπαίνουν σε μια χρονική σειρά από την πρώτη έως την πιο τελευταία συναλλαγή, δημιουργώντας έτσι το blockchain (αλυσίδα ομάδων).

Το blockchain δεν είναι στατικό, καθώς εμπλουτίζεται από τις νέες συναλλαγές του εκάστοτε εντολέα. Η ειδοποιός διαφορά ενός αρχείου blockchain είναι πως δεν υπάρχει η δυνατότητα διαγραφής δεδομένων.

Αντιδράσεις

Το κρυπτονόμισμα του Bitcoin έχει δεχθεί σωρεία αρνητικών αντιδράσεων, ιδιαίτερα από επενδυτικές εταιρείες που προειδοποιούν τους πελάτες τους.

Ο Αμερικανός οικονομολόγος Άλαν Γκρίνσπαν, που είχε διατελέσει πρόεδρος της Ομοσπονδιακής Τράπεζας των Ηνωμένων Πολιτειών για σχεδόν 20 χρόνια χαρακτήρισε το Bitcoin μαζί με τον επιχειρηματία Τζορτζ Σόρος ως μια «φούσκα». Στο ίδιο μοτίβο κινήθηκε και ο Αμερικανός μεγιστάνας Ουόρεν Μπάφετ, δηλώνοντας πως το Bitcoin είναι μια ψευδαίσθηση.

Η θέση της Ελλάδας και άλλων ευρωπαϊκών χωρών 

Στην ευρωπαϊκή νομοθεσία έχουν γίνει κάποιες ενέργειες, προκειμένου το νομικό πλαίσιο που αφορά το ψηφιακό νόμισμα να μην είναι τόσο ασαφές.

Παρ΄όλα αυτά το γεγονός ότι δεν υπάρχει κάποια κεντρική τράπεζα που να σχετίζεται με το Bitcoin δυσχεραίνει τη θέσπιση όρων. Οι νέες παράμετροι που πρέπει να ληφθούν υπόψη από την αποκεντρωμένη φύση των bitcoins δεν έχουν εξεταστεί σε καμία χώρα.

Στην Ελλάδα, το Bitcoin δεν θεωρείται καν νόμισμα, αλλά χαρακτηρίζεται ως χρήμα εν ευρεία έννοια. Η Γερμανία έχει ονομάσει τα κρυπτονομίσματα ως privates Geld, δηλαδή ιδιωτικά χρήματα.

Μια χώρα της Ευρώπης που βρίσκεται πιο κοντά στο νόημα του Bitcoin, είναι η Ολλανδία. Η συγκεκριμένη χώρα έχει καθορίσει το Bitcoin, ως μια συναλλαγή που δεν χρειάζεται την παρέμβαση της κεντρικής τράπεζας της χώρας.

Κίνδυνοι και ρίσκα

Όπως όλα τα συστήματα λογισμικών, έτσι και το Bitcoin δεν είναι αδιαπέραστο 100%. Ωστόσο, παρέχει ασφάλεια κατά ένα πολύ μεγάλο ποσοστό.

Ένας από τους κινδύνους που μπορεί να αντιμετωπίσει κάποιος χρήστης είναι η απώλεια των ιδιωτικών του κλειδιών. Κάποιος ξένος δηλαδή να προσπαθεί να εισέλθει στον προσωπικό του λογαριασμό και να αποκτήσει των έλεγχο των bitcoins του.

Συγχρόνως, ένα ρίσκο που προκύπτει είναι η διακύμανση της ισοτιμίας. Η ταχύτητα με την οποία μπορούν να μεταφερθούν τα bitcoins σε όλο τον πλανήτη, αλλά και η απουσία κάποιας κεντρικής αρχής που να παρεμβαίνει στην προσφορά και τη ζήτηση έχει προκαλέσει έντονο προβληματισμό στον τομέα της οικονομίας για την μεταβλητότητα της τιμής. Επίσης, καθώς οι χρήστες του Bitcoin δεν είναι πάρα πολλοί, όταν μεταφέρονται μεγάλοι όγκοι ψηφιακού νομίσματος προκαλείται δυσαναλογία στις ισοτιμίες των ανταλλακτηρίων.

Όπως με κάθε αλλαγή, έτσι και το ψηφιακό νόμισμα του Bitcoin χρειάζεται χρόνια για να εδραιωθεί στην καθημερινότητα των ανθρώπων, αλλά και πολλές παραμέτρους που πρέπει να ληφθούν υπόψη, όπως ένα νομικό πλαίσιο που θα καλύπτει πλήρως τους εν δυνάμει χρήστες. Και όπως φαίνεται, στην Ελλάδα, είμαστε πολύ μακριά από τον κόσμο του ψηφιακού νομίσματος.