Τον Μπορίς Παστερνάκ, «πατέρα» του βιβλίου «Δόκτωρ Ζιβάγκο», τιμά σήμερα με ένα doodle η Google – Όσα πρέπει να γνωρίζετε για τον μεγάλο Ρώσο συγγραφέα

Είμαι σίγουρη πως ήδη έχετε δει το νέο doodle της Google, η οποία αποτίει φόρο τιμής στον σπουδαίο Ρώσο συγγραφέα και βραβευμένο με Νόμπελ Λογοτεχνίας, Μπορίς Παστερνάκ. Αν, πάλι, δεν το είδατε ή δεν το προσέξατε, εδώ είμαστε.

Το ερώτημα όμως που προκύπτει είναι γιατί η Google τιμά τον πεζογράφο Παστερνάκ. Τόσο σπουδαίος ήταν; Ποιος ήταν και τι πρέπει να γνωρίζουμε γι’ αυτόν;

Ο Μπορίς Λεονίντοβιτς Παστερνάκ (Boris Pasternak) γεννήθηκε σαν σήμερα, 10 Φεβρουαρίου, το 1890 στη Μόσχα, γόνος πλούσιας ρωσο-εβραϊκής οικογένειας. Ο πατέρας του ήταν ο διάσημος καλλιτέχνης Λεονίντ Παστερνάκ, καθηγητής στη Σχολή Ζωγραφικής, Γλυπτικής και Αρχιτεκτονικής της Μόσχας, και μητέρα του η Ρόζα Κάουφμαν, γνωστή πιανίστα της εποχής.

Ο νεαρός Μπορίς σκόπευε να ακολουθήσει καριέρα μουσικού, ωστόσο πήρε τελικά τον δρόμο της λογοτεχνίας και ξεκίνησε την παραγωγή του ως φουτουριστής ποιητής.

Σπούδασε θεωρία και σύνθεση για έξι χρόνια, αλλά ξαφνικά διέκοψε τις σπουδές του προκειμένου να μελετήσει φιλοσοφία στα Πανεπιστήμια της Μόσχας και του Μάρμπουργκ στη Γερμανία.

Εξαιτίας της ασθενικής του κράσης απαλλάχθηκε από τη στρατιωτική θητεία και κατά τη διάρκεια του Α’ Παγκόσμιου Πολέμου εργάστηκε σε χημικό εργοστάσιο στα Ουράλια.

Μετά την Οκτωβριανή Επανάσταση (1917) εργάστηκε στη βιβλιοθήκη του Σοβιετικού Κομισαριάτου (υπουργείου) Παιδείας. Όπως και πολλοί σύγχρονοί του διανοούμενοι, αποδέχτηκε το νέο καθεστώς και αρνήθηκε να ακολουθήσει την οικογένειά του, που εγκαταστάθηκε στην Αγγλία. Η αποδοχή του, όμως, δεν ήταν πλήρης και ξεκάθαρη.

Η διάσταση ανάμεσα στο έργο του και στην επίσημη τάση του σοσιαλιστικού ρεαλισμού την περίοδο 1933-1943 ήταν τόσο μεγάλη, που δεν του επέτρεπε να δημοσιεύει, και με τις δίκες και τις σταλινικές εκκαθαρίσεις της δεκαετίας του ’30 φοβόταν για την ασφάλειά του.

Κατά τη διάρκεια της ζωής του έκανε αρκετές μεταφράσεις ξένων ποιητών, όπως ο Γκέτε, ο Βερλέν, ο Ρίλκε κ.ά. και περισσότερο του Σαίξπηρ. Μάλιστα, έχει επικρατήσει η αντίληψη πως ο Στάλιν τον έσωσε γιατί ο Παστερνάκ είχε μεταφράσει έργα των ποιητών της γενέτειράς του Γεωργίας.

Στη συνέχεια, ο Β’ Παγκόσμιος Πόλεμος του έδωσε την αφορμή να συμφιλιωθεί με το καθεστώς, με τις συλλογές των πατριωτικών ποιημάτων «Τα πρωινά τρένα» («Narannikhpoezdakh», 1943) και «Γήινες εκτάσεις» («Zemnoyprostor», 1945).

Μπορεί στη Ρωσία να ήταν διάσημος ως ποιητής κυρίως, ωστόσο το μυθιστόρημά του με τίτλο «Δόκτωρ Ζιβάγκο», που εκδόθηκε το 1957 στην Ιταλία από τον εκδοτικό οίκο Φελτρινέλι, ο οποίος είχε αγοράσει τα δικαιώματα από τον συγγραφέα, τον έκανε παγκοσμίως γνωστό.

Για το έργο του αυτό βραβεύτηκε, μάλιστα, με το Νόμπελ Λογοτεχνίας το 1958. Ωστόσο, ενώ αρχικά δήλωσε ενθουσιασμένος και αποδέχτηκε το επίζηλο βραβείο, αμέσως μετά, δεχόμενος πιέσεις από το σοβιετικό καθεστώς, αποποιήθηκε το βραβείο «εξαιτίας του νοήματος που απέδωσε στη διάκριση αυτή η κοινωνία, στους κόλπους της οποίας ζούσε».

Ακόμη και μετά την άρνηση παραλαβής του βραβείου, το καθεστώς της χώρας του δεν σταμάτησε να τον απειλεί, το λιγότερο με εξορία. Να σημειωθεί, ωστόσο, πως το 1989 το βραβείο δόθηκε στον γιο του Παστερνάκ, Γιεβγκένι, σε τελετή που πραγματοποιήθηκε στη Στοκχόλμη.

Να υπενθυμίσουμε πως το συγκεκριμένο μυθιστόρημα μεταφέρθηκε το 1965 στον κινηματογράφο από τον Άγγλο σκηνοθέτη Ντέιβιντ Λιν, με πρωταγωνιστές τον Ομάρ Σαρίφ και την Τζούλι Κρίστι. Η ταινία είχε μεγάλη εμπορική επιτυχία και προτάθηκε για 10 Όσκαρ, κερδίζοντας τελικά πέντε.

Ο Μπορίς Παστερνάκ κατέληξε στην ηλικία των 70 ετών, στις 30 Μαΐου του 1960, ύστερα από σκληρή μάχη με τον καρκίνο των πνευμόνων.

Χιλιάδες ήταν οι άνθρωποι που ταξίδεψαν από τη Μόσχα στο Περεντέλκινο, όπου και ζούσε ο συγγραφέας μέχρι το τέλος της ζωής του, προκειμένου να παραστούν στην κηδεία του.

Μάλιστα, εθελοντές μετέφεραν το ανοιχτό φέρετρό του στον τόπο ταφής και όλοι οι παρόντες –συμπεριλαμβανομένου του σπουδαίου Ρώσου ποιητή και θεωρούμενου ως «πνευματικού» του παιδιού, Αντρέι Βοζνεσένσκι– απήγγειλαν το απαγορευμένο ποίημα «Άμλετ».

Έπειτα από όλα αυτά, νομίζω πως είναι απολύτως δικαιολογημένη και ουσιώδης η κίνηση της Google να αφιερώσει ένα doodle της στον διακεκριμένο συγγραφέα. Συμφωνείτε;

• Google – Doodle: Δείτε πως τιμά την Ημέρα Γης (pics+vid)
• Η Google τιμά την ριζοσπαστική ζωγράφο Αρτεμίζια Τζεντιλέσκι (pics)
• Google: Τιμά την Μάρσα Π. Τζόνσον με το σημερινό της doodle – Δείτε ποια ήταν (pics)\

ΑΚΟΛΟΥΘΗΣΤΕ ΤΟ NEWS2U ΣΤΟ INSTAGRAM