Μόλις 26 χρόνων ο Ρομάν Προτάσεβιτς κατάφερε να ’’κινήσει’’ τον ηγέτη της Λευκορωσίας, έτσι ώστε να διατάξει κρατική αεροπειρατεία, προκειμένου να τον συλλάβει, σε μία προσπάθειά του να φιμώσει τον αντιφρονούντα δημοσιογράφο.
Ο 26χρονος ταξίδευε με πτήση της Ryanair από την Αθήνα στο Βίλνιους της Λιθουανίας όταν το λευκορωσικό μαχητικό εξέτρεψε το αεροσκάφος ώστε να προσγειωθεί στο Μινσκ, την πρωτεύουσα της Λευκορωσίας, όπου ο επικριτής του Λουκασένκο τέθηκε υπό κράτηση.
Ποιος είναι ο Ρομάν Προτάσεβιτς
Ο Λευκορώσος, αποτελεί ιδρυτικό μέλος της αντιπολιτευόμενης υπηρεσίας ειδήσεων ΝΕΧΤΑ η οποία θεωρείται από τις κύριες πηγές ειδήσεων που αφορούν τις διαδηλώσεις στη χώρα. Το μέσο είναι κατά του Λουκασένκο, όπως και ο Προτάσεβις, ο οποίος κατηγορείται ότι αποκάλυψε πως ο Λουκασένκο κέρδισε τις εκλογές με νοθεία. Σημειώνεται πως ο δημοσιογράφος, είχε καλύψει ενεργά τα όσα έγιναν στις εκλογές του 2020, καθώς και τις αντικυβερνητικές διαδηλώσεις. Τώρα εργάζεται για το Belamova, ένα διαφορετικό κανάλι του Telegram.
Μετά τις αμφιλεγόμενες προεδρικές εκλογές του 2020 υπάρχουν λίγες εναπομείνασες ανεξάρτητες δημοσιογραφικές πηγές στη Λευκορωσία. Τα περισσότερα ΜΜΕ αναγκάστηκαν να κλείσουν μετά τις μαζικές διαδηλώσεις που ακολούθησαν των εκλογών.
Ο Προτασεβοτς, έφυγε από τη χώρα το 2019, φοβούμενος τη σύλληψή του. Όμως συνέχισε να «πολεμά» το καθεστώς του Λουκασένκο ενώ ζούσε στην εξορία στη Λιθουανία, σε βαθμό που κατηγορήθηκε τον Νοέμβριο για υποκίνηση δημόσιας αναταραχής και κοινωνικού μίσους. Ως έφηβος, ο Προτάσεβιτς έγινε αντιφρονών, επιτηρώντας την επιβολή του νόμου. Εκδιώχθηκε από ένα σχολείο με κύρος για συμμετοχή σε διαδήλωση διαμαρτυρίας το 2011 και αργότερα τον απέβαλαν από το δημοσιογραφικό πρόγραμμα του Κρατικού Πανεπιστημίου του Μινσκ.
Γιατί βρέθηκε στην Ελλάδα
Την Κυριακή, ο Προτάσεβιτς επέστρεφε στη Λιθουανία από την Ελλάδα, όπου παραβρέθηκε προκειμένου να καλύψει τη συμμετοχή στο Οικονομικό Φόρουμ των Δελφών της ηγέτιδας της λευκορωσικής αντιπολίτευσης, Σβετλάνα Τιχάνοφσκαγια.
Η πτήση, η οποία μετέφερε περίπου 170 επιβάτες είχε κανονική διάρκεια τριών ωρών. Καθώς προσέγγιζε τα σύνορα μεταξύ Λευκορωσίας και Λιθουανίας, το μαχητικό τζετ μπήκε στη μέση.
Ενδέχεται να αντιμετωπίσει θανατική ποινή
Σύμφωνα με το κύριο δίκτυο ασφαλείας της Λευκορωσίας, την K.G.B., το όνομα του δημοσιογράφου βρίσκεται στη λίστα των τρομοκρατών της χώρας. Αν κατηγορηθεί και καταδικαστεί για τρομοκρατία, μπορεί να αντιμετωπίσει ακόμη και τη θανατική ποινή. Οι κατηγορίες για υποκίνηση δημόσιας αναταραχής και κοινωνικού μίσους φέρουν ποινή φυλάκισης άνω των 12 ετών.
Οργή από την ηγεσία της αντιπολίτευσης
Για απαράδεκτη ενέργεια έκανε λόγο η ηγέτης της αντιπολίτευσης της Λευκορωσίας, Σβετλάνα Τιχανόφσκαγια. ’’Από εδώ και στο εξής κανένας από οποιαδήποτε χώρα στον κόσμο, που πετάει πάνω από τη Λευκορωσία δεν μπορεί να έχει εγγύηση ακόμη και για τη βασική του ασφάλεια. Σήμερα ο Λουκασένκο προσωπικά δημιούργησε ένα διεθνές σκάνδαλο. Χρησιμοποίησε την πολεμική αεροπορία εναντίον πολιτών της Λευκορωσίας με σκοπό να εκδικηθεί ένα και μόνο άτομο. Κανένας δε μπορεί να είναι πλέον ασφαλής’’, δήλωσε χθες 23/5, η επικεφαλής της αντιπολίτευσης.
Άμεση απελευθέρωση ζητά η ΕΕ
Η Ευρωπαϊκή Ένωση καλεί για την άμεση απελευθέρωση του Ρομάν Προτάσεβιτς, αναφέρει ο Ζοζέπ Μπορέλ σε ανακοίνωση που εξέδωσε εκ μέρους της ΕΕ. Παράλληλα, ο Ύπατος Εκπρόσωπος της ΕΕ για θέματα Εξωτερικής Πολιτικής υπογραμμίζει ότι «η ΕΕ θα εξετάσει τις συνέπειες αυτής της ενέργειας, συμπεριλαμβανομένης της επιβολής κυρώσεων κατά των υπευθύνων».
Συγκεκριμένα, η ανακοίνωση σημειώνει ότι «στις 23 Μαΐου, οι αρχές της Λευκορωσίας, σε ένα απαράδεκτο βήμα, ανάγκασαν ένα πολιτικό αεροπλάνο να εκτελέσει έκτακτη προσγείωση στο Μινσκ. Το αεροπλάνο, που ανήκει σε εταιρεία της ΕΕ, που πέταγε μεταξύ δύο πρωτευουσών της ΕΕ και μετέφερε περισσότερους από 100 επιβάτες, αναγκάστηκε να προσγειωθεί αφού αναχαιτίστηκε από στρατιωτικό αεροσκάφος της Λευκορωσίας».
«Ένας από τους επιβάτες της πτήσης, ο κ. Ρομάν Προτάσεβιτς, ανεξάρτητος δημοσιογράφος από τη Λευκορωσία, κρατήθηκε από τις αρχές της Λευκορωσίας (...) Πρόκειται για μια ακόμη κατάφωρη προσπάθεια των αρχών της Λευκορωσίας να σιωπήσουν όλες τις φωνές της αντιπολίτευσης», προσθέτει ο Ζοζέπ Μπορέλ και επισημαίνει: «Ζητούμε την άμεση απελευθέρωση του κ. Προτάσέβιτς».
Παράλληλα, αναφέρει ότι «κατά την εκτέλεση αυτής της καταναγκαστικής πράξης, οι αρχές της Λευκορωσίας έθεσαν σε κίνδυνο την ασφάλεια των επιβατών και του πληρώματος. Πρέπει να διεξαχθεί διεθνής έρευνα για αυτό το περιστατικό για να διαπιστωθεί τυχόν παραβίαση των διεθνών αεροπορικών κανόνων».
Καταλήγει λέγοντας ότι «αυτό το ζήτημα θα τεθεί κατά την προσεχή σύνοδο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου. Η ΕΕ θα εξετάσει τις συνέπειες αυτής της ενέργειας, συμπεριλαμβανομένης της επιβολής κυρώσεων κατά των υπευθύνων».
