Η 6η Μαρτίου έχει θεσπιστεί από το Υπουργείο Παιδείας ως Πανελλήνια Ημέρα κατά της σχολικής βίας και του εκφοβισμού.
Ο όρος «εκφοβισμός και βία στο σχολείο» ή όπως είναι ευρέως διαδεδομένος school bullying, είναι ένα φαινόμενο νεανικής βίας που εμφανίζεται σε πολλές χώρες του κόσμου.
Ο σχολικός εκφοβισμός, προέρχεται από άλλα παιδιά, συνήθως της ίδιας ηλικίας και αποτελεί μορφή επιθετικής συμπεριφοράς, που εμφανίζεται κυρίως στη σχολική πραγματικότητα, με σοβαρές επιπτώσεις για την ψυχοσυναισθηματική ανάπτυξη του παιδιού και του εφήβου και τη διαδικασία της μάθησης. Ο σχολικός εκφοβισμός δεν αναφέρεται σε ένα μεμονωμένο περιστατικό, που θα συμβεί στα πλαίσια του σχολικού περιβάλλοντος, αλλά σε συστηματική χρήση βίας από ένα πιο «ισχυρό» προς ένα πιο «αδύναμο» παιδί τόσο εντός, όσο και εκτός σχολείου.
Το φαινόμενο της σχολικής βίας εκδηλώνεται με διάφορες μορφές, οι οποίες αναλόγως την κατάσταση και τους χειρισμούς μπορούν να είναι πιο ήπιες ή και να κλιμακωθούν φτάνοντας ως και την φυσική βία ή την σεξουαλική παρενόχληση.
Η ενδοσχολική βία είναι ομαδικό φαινόμενο, αφού σχετίζεται τόσο με τους μαθητές που απαρτίζουν τον δράστη και το θύμα, αλλά και τους παρατηρητές του φαινομένου που μπορεί να είναι συνομήλικοι, γονείς ή εκπαιδευτικοί.
Σε τι μορφές παρατηρούμε τη βία στο σχολικό περιβάλλον;Η σχολική βία μπορεί να λάβει διάφορες μορφές και διαστάσεις. Αρχικά, η βία μέσα στα σχολεία, όπως και η βία σε οποιοδήποτε περιβάλλον, μπορεί να είναι σωματική, εφ’ όσον περιλαμβάνει κάποιους είδους σωματική βία, όπως είναι τα χτυπήματα. Επιπλέον, μπορεί να είναι λεκτική, αν περιλαμβάνει υβριστικά ή κοροϊδευτικά σχόλια και χαρακτηρισμούς, ή και ρατσιστικός αν τα υβριστικά σχόλια και οι εκφράσεις αφορούν τη φυλή, την εθνικότητα, τη θρησκεία, την ταυτότητα αναπηρίας ή και την σεξουαλική ταυτότητα του θύματος.
Αν ο εκφοβισμός και η βία υφίστανται μέσω κάποιας ηλεκτρονικής συσκευής, τότε μιλάμε για ηλεκτρονικό εκφοβισμό ή cyberbullying. Ακόμη, υπάρχει ο έμμεσος ή κοινωνικός εκφοβισμός, ο οποίος περιλαμβάνει τον εσκεμμένο ή συχνό αποκλεισμό μαθητών από κοινωνικές δραστηριότητες, την κοινωνική τους απομόνωση, την διάδοση κακοηθών και ψευδών φημών, την επιδιωκόμενη απομάκρυνση των φίλων, τις κλοπές ή τις ζημιές στα προσωπικά αντικείμενα του τους.
Τέλος, υπάρχει και ο σεξουαλικός εκφοβισμός που ορίζεται ως οποιαδήποτε μορφή εκφοβισμού σωματική ή μη, που βασίζεται στο σεξουαλικότητα ή το φύλο. Σε αυτή την περίπτωση η σεξουαλικότητα ή το φύλο χρησιμοποιείται ως όπλο από αγόρια ή κορίτσια προς άλλα αγόρια ή κορίτσια, ενώ μπορεί να συμβεί κατά πρόσωπο, πίσω από την πλάτη του ατόμου ή μέσω της χρήσης της τεχνολογίας.
Πώς μπορούν να βοηθηθούν τα θύματα bullying;Αρχικά, σημαντικό ρόλο στην αντιμετώπιση του φαινομένου παίζουν οι γονείς. Οι γονείς είναι υπεύθυνοι να μαθαίνουν στα παιδιά τους την διαφορετικότητα, την ισότητα, και τον σεβασμό προς όλους. Αν υποψιαστούν ότι το παιδί τους έχει πέσει θύμα εκφοβισμού είναι σημαντικό να προσεγγίσουν το παιδί και να συζητήσουν μαζί του, ενώ σε επόμενη φάση πρέπει να προσεγγίσουν και τους εκπαιδευτικούς του σχολείου.
Όσον αφορά το σχολείο, ο ρόλος του είναι επίσης σημαντικός και οφείλει να ενημερώνει τα παιδιά για το φαινόμενο, τις επιπτώσεις μίας αντίστοιχης συμπεριφοράς στα θύματα και να καλλιεργεί τον σεβασμό για τον συνάνθρωπο.
