Η ταυτότητα της γυναίκας και η σχέση της με τα κοινά – Η άρρηκτη σύνδεση των Ρομά με τη μουσική και τον χορό

Η ιστορία των Ρομά είναι σαν ένα από τα αλλοτινά τους ταξίδια, γεμάτα εικόνες και εικασίες, χωρίς σαφή αφετηρία και με δεκάδες διαδρομές στον χρόνο. Πολλές και διαφορετικές είναι οι θεωρίες που περιστρέφονται γύρω από την καταγωγή τους, με επικρατέστερη εκείνη της γλωσσολογίας, που στηρίζεται στη στενή σχέση ανάμεσα στις τσιγγάνικες διαλέκτους (γλώσσα Romani) και αυτές που ομιλούνται ακόμη και σήμερα στη Βορειοδυτική Ινδία.

Αυτό προκύπτει κατά βάση από το γεγονός ότι η κουλτούρα τους είναι προφορική και οτιδήποτε υπάρχει ως γραπτή αναφορά και πληροφορία καταγράφεται από «παρατηρητές» τους.

Σχετικά με τη χρήση του όρου «Τσιγγάνος» ή «Ρομά, «ο όρος «Τσιγγάνος» δεν θεωρείται γενικά υποτιμητικός, εμπεριέχει όμως αρνητικές αποχρώσεις σε κάποιες ευρωπαϊκές χώρες. Όσον αφορά την Ελλάδα, μοιάζει να αποτελεί αποδεκτή επιλογή για τις περισσότερες ομάδες, ενώ ο όρος «Ροµ» ή και «Ρομά» (που σημαίνει «άνθρωπος» στη Ρομανί) χρησιμοποιείται όλο και περισσότερο.

Η γυναίκα Ρομά, κατά τον Liégeois, είναι εκείνη που συμβάλλει περισσότερο από τον καθένα τόσο στη διαμόρφωση της ταυτότητας του παιδιού όσο και στην ανατροφή του, ενώ την ίδια στιγμή συντελεί καθοριστικά στην επιβίωση της ίδιας της τσιγγάνικης κοινωνίας. Ήδη από μικρή ηλικία, στα νεαρά κορίτσια αυτό που αποτελεί απαρέγκλιτη διαδικασία στην κοινωνικοποίησή τους είναι να αναλαμβάνουν τη φροντίδα του σπιτιού και των μικρότερων μελών της οικογένειας, με απώτερο στόχο τη δημιουργία της οικογένειας.

Ωστόσο, η γυναίκα που επιθυμεί να εργαστεί πέρα από το οικείο οικογενειακό περιβάλλον έχει να αντιμετωπίσει σειρά διακρίσεων που δεν σχετίζονται μόνο με το φύλο, αλλά και με την εθνοτική της καταγωγή. Οι γυναίκες Ρομά, σύμφωνα με την Járóka, αντιμετωπίζουν διακρίσεις στις προσλήψεις και στις αποδοχές. Επιπλέον, πολλές γυναίκες παραμένουν εντελώς αποκλεισμένες από την επίσημη οικονομία, λόγω των περιορισμένων εκπαιδευτικών ευκαιριών, της ανεπαρκούς στέγασης και της κακής υγειονομικής περίθαλψης.

Στο πεδίο του χορού, όπως και της μουσικής, οι Ρομά προβάλλονται αυτονόητα ως εξαιρετικοί χορευτές και μουσικοί. Μιας και σύμφωνα και με την άποψη της Gray, ο χορός και η μουσική είναι σημαντικό να μελετούνται ταυτόχρονα, γιατί είναι τόσο συνυφασμένα φαινόμενα και τα δύο, που δεν μπορούν να υπάρξουν ανεξάρτητα το ένα από το άλλο.

Μια από τις πολυάριθμες θεωρίες περί καταγωγής των Ρομά αναφέρει ότι ο Πέρσης μονάρχης Μπαράμ Γκούρ έπεισε τον βασιλιά της Ινδίας να του στείλει 12.000 μουσικούς, τους οποίους σκόρπισε σε διάφορα σημεία του περσικού βασιλείου. Οι Τσιγγάνοι στην Ελλάδα ήταν, σύμφωνα με μεγάλους μουσικολόγους, αυτοί που διέσωσαν το παραδοσιακό τραγούδι.

Να σημειωθεί πως το «Εντερλέζι» είναι ένα δημοφιλές παραδοσιακό λαϊκό τραγούδι της μειονότητας των Ρομά στα Βαλκάνια. Το τραγούδι πήρε το όνομά του από το Εντερλέζι, μια γιορτή για την άνοιξη, ξεχωριστής σημασίας για τους τσιγγάνους Ρομά στα Βαλκάνια (και σε άλλα μέρη του κόσμου). Αυτή η γιορτή γιορτάζει την επιστροφή της άνοιξης.

Με πληροφορίες από: «Απασχόληση και κοινωνικοπολιτισμική ταυτότητα των γυναικών Ρομά», «Χορευτικές πρακτικές στην κοινότητα του Δενδροποτάμου: πολιτικές του πολιτισμού και της ταυτότητας»

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ

• Κοροναϊός: Λάρισα: Η Πολιτική Προστασία στον οικισμό Ρομά – Εκτεταμένοι έλεγχοι μετά τα θετικά κρούσματα
• Λέινι Μόλναρ: Η γυναίκα που με τα σκίτσα της βάζει τέλος στα «πρέπει» της κοινωνίας
• ΑΕΛ: Στο πλευρό των Ρομά

ΑΚΟΛΟΥΘΗΣΤΕ ΤΟ NEWS2U ΣΤΟ INSTAGRAM