Η Πρωτοχρονιά συνιστά την πιο κομβική μέρα του χρόνου για όλους μας και μια από τις πιο σημαντικές γιορτές για τους Έλληνες

Σε θρησκευτικό αλλά και συμβολικό επίπεδο είναι μια μέρα, στην οποία μπορούμε όλοι να θεμελιώσουμε ελπίδες και να πιστεύουμε πως αυτές θα πραγματωθούν στο σύνολο τους, ξορκίζοντας – τουλάχιστον για αυτήν την μια και μοναδική μέρα – την πιθανότητα αυτή η ελπίδα, να είναι απλώς ψευδαίσθηση…

Πρώτη του Γενάρη λοιπόν και πρώτη του χρόνου. Μια μέρα νέας αρχής, ταυτισμένη με το βιορυθμό μας, την ίδια μας την ύπαρξη, τόσο που μας φαίνεται ως και αδιανόητο, το ότι θα μπορούσε σε άλλες εποχές, μια άλλη μέρα κι όχι η Πρώτη του Γενάρη να σηματοδοτεί την αφετηρία του νέου έτους. Κι όμως!

Πρωτογιορτάστηκε το 1923, όταν η Ελλάδα εναρμονίστηκε με τα περισσότερα ημερολόγια της Ευρώπης, οι χώρες της οποίας έτσι κι αλλιώς εναρμονίζονταν… τμηματικά για περισσότερο από 3 αιώνες!

Η Βενετιά για παράδειγμα καθιέρωσε την πρώτη Ιανουαρίου το 1522, ενώ ακολούθησε η Σουηδία, εφτά χρόνια αργότερα στα 1529. Η Ισπανία, η Πορτογαλία και η Πολωνία τις μιμήθηκαν το 1556, ενώ Δανία και Νορβηγία προστέθηκαν στη σχετική λίστα το 1559 και η Γαλλία με το Διάταγμα του Ροσιλιόν το 1564.

Αξίζει να σημειωθεί πως δυο διαχρονικές υπερδυνάμεις του πλανήτη, η Αγγλία και η Ρωσία καθιέρωσαν την 1^η Ιανουαρίου ως Πρωτοχρονιά αρκετά αργά, το 1752 και το 1700 αντίστοιχα.

Σύμφωνα με αναλύσεις αστρονομικά φαινόμενα, ήταν καθοριστικά και ειδικά ο ήλιος και η σελήνη με τον συνδυασμό των κινήσεών τους (αστρονομικό έτος), αλλά η Πρωτοχρονιά είναι μια επαναλαμβανόμενη «εφεύρεση», μέχρι να επιβληθεί η 1η Ιανουαρίου.

Η ημερολογιακή αρχή της χρονιάς ήταν διαφορετική πολλές φορές σε διάφορες εποχές. Διέφερε ακόμη και μέσα σε ίδιες εποχές από διάφορες εθνικές ή άλλες ομάδες. Ο κυρίαρχος σήμερα τρόπος μέτρησης του πολιτικού και εκκλησιαστικού χρόνου, που εισηγήθηκε ο μοναχός Διονύσιος ο Μικρός (6ος αιώνας), ήταν η ωριμότερη έως τότε σκέψη.

Έτσι, με την ίδια λογική, με την οποία η γέννηση του Ιησού αποτέλεσε την αρχή της ιστορίας με τον προσδιορισμό του πριν και μετά, παλαιότερα έμπαιναν ορόσημα με βάση ιστορικά γεγονότα. Για παράδειγμα την άλωση της Τροίας, την πρώτη Ολυμπιάδα, την κτίση της Ρώμης, την άνοδο του Διοκλητιανού στην εξουσία, τη δημιουργία του κόσμου κλπ.

Μπαίνουμε ας πούμε στο αεροπλάνο και ταξιδεύουμε προς ανατολάς, σε μια από τις γωνιές των χιλίων και μιας νυκτών και των άλλων μαγικών Αραβικών παραμυθιών. Όταν βρεθούμε εκεί δεν θα είμαστε μόνον εκτός τόπου – στην κυριολεξία – αλλά και εκτός χρόνου…

Το Αραβικό ημερολόγιο  που κι αυτό είναι σεληνιακό με διάρκεια 354 ημερών, δεν προστίθεται ποτέ κάποιος επιπλέον μήνας με αποτέλεσμα οι διάφορες θρησκευτικές εορτές των Μουσουλμάνων να μετακινούνται δια μέσου των εποχών.

Το γεγονός αυτό οδηγεί το ημερολόγιο να αρχίζει 10 έως 12 ημέρες νωρίτερα του προηγουμένου σε σχέση με το ηλιακό έτος. Η Πρωτοχρονιά δηλαδή των Μουσουλμάνων είναι πάντα η πρώτη ημέρα του μήνα τον οποίον ονομάζουν «Μουχαράμ».

Αλλά και στη χρονολόγηση υπάρχει διαφορά, αφού οι Μουσουλμάνοι ξεκινούν την αρίθμηση των ετών τους από το έτος της «Εγίρας», δηλαδή την 16η Ιουλίου του 622 μ. Χ. στο Ιουλιανό ημερολόγιο. Η ημέρα αυτή είναι η συμβατική ημέρα της αναχώρησης του Μωάμεθ από την Μέκκα προς την γειτονική πόλη της Μεδίνας για να γλιτώσει από μία συνωμοσία εναντίον του. Την ημέρα αυτή γιορτάζεται και η Πρωτοχρονιά των Μουσουλμάνων.

Την ίδια ώρα η Κινέζικη Πρωτοχρονιά δεν συμπίπτει την 1η Ιανουαρίου αλλά γιορτάζεται σε διαφορετικές ημερομηνίες κάθε χρόνο, αφού βασίζεται ακόμη και σήμερα στο αρχαίο κινεζικό ημερολόγιο που έχει τις ρίζες του βαθιά στο παρελθόν όταν, σύμφωνα με την παράδοση, το ημερολόγιο αυτό επινοήθηκε και εγκαθιδρύθηκε από τον Κινέζο αυτοκράτορα Χουανγκντί το 2637 π. Χ.

Όπως και πολλά άλλα ημερολόγια του κόσμου, το Κινέζικο είναι κι αυτό ένας συνδυασμός ηλιακού και σεληνιακού ημερολογίου και βασίζεται μερικώς τουλάχιστον στις φάσεις της Σελήνης, ένα μηνιαίο φαινόμενο που είναι εμφανές σε όλους.

Σύμφωνα με το ημερολόγιο αυτό ένα κανονικό έτος έχει 12 σεληνιακούς μήνες, ενώ ένα δίσεκτο έτος έχει 13 σεληνιακούς μήνες. Σε ημέρες το κανονικό έτος διαρκεί από 353 έως 355 ημέρες, ενώ ένα δίσεκτο έτος διαρκεί από 383 έως 385 ημέρες. Με αυτά ως βάση στο κινεζικό ημερολόγιο η Πρωτοχρονιά γιορτάζεται σε διαφορετικές ημερομηνίες που επαναλαμβάνονται σε μια περίοδο 60 ετών, ενώ κάθε έτος παίρνει την ονομασία ενός ζώου.

Έτσι, η Πρωτοχρονιά στη διάρκεια του 2005 γιορτάστηκε στις 9 Φεβρουαρίου (έτος 4703 ή έτος του πετεινού), ενώ το 2006 γιορτάστηκε στις 29 Ιανουαρίου (έτος 4704 ή έτος του σκύλου)…

Μα ότι εμπορικοί, οικονομικοί και τουριστικοί λόγοι έχουν αναγκάσει τους πάντες από Ανατολή σε Δύση να υποδέχονται κάθε πρώτη του Γενάρη, το νέο έτος σε πολλές περιπτώσεις μακριά από μακραίωνες παραδόσεις…

Διαφορετικές ημέρες στον εορτασμό της πρωτοχρονιάς συναντώνται και ανάμεσα στους Χριστιανούς. Οι λεγόμενοι Παλαιοημερολογίτες, που ακολουθούν το Γρηγοριανό ημερολόγιο  γιορτάζουν την Πρωτοχρονιά 13 ημέρες μετά, δηλαδή στις 14 Ιανουαρίου, ακολουθώντας το παλαιότερο Ιουλιανό ημερολόγιο, εξ ου και παλαιοημερολογίτες.

Ως γνωστό το Ιουλιανό ημερολόγιο ως προς τις εορτές (εορτολόγιο) ακολουθούν σήμερα όλα τα Πατριαρχεία και όλες οι Ανατολικές Ορθόδοξες Εκκλησίες εκτός της Εκκλησίας της Ελλάδος, η οποία τον Φεβρουάριο του 1924 αποφάσισε να χρησιμοποιεί το Γρηγοριανό ημερολόγιο για τις θρησκευτικές γιορτές με εξαίρεση τις κινητές εορτές που βασίζονται στη γιορτή του Πάσχα, η οποία συνεχίζει να υπολογίζεται με βάση το Ιουλιανό ημερολόγιο και τον σεληνιακό κύκλο του Μέτωνος.

• XMAS DIY’s: Φτιάξτε τα δικά σας στολίδια μαζί με τα παιδιά σας
• Νόστιμες και υγιεινές συνταγές για το πρωτοχρονιάτικο τραπέζι

• Η ιστορία του Αγίου Νικολάου και ο Άη Βασίλης: Πώς συνδέονται

ΑΚΟΛΟΥΘΗΣΤΕ ΤΟ NEWS2U ΣΤΟ INSTAGRAM