Ο Νίκος Εγγονόπουλος γεννήθηκε στις 21 Οκτωβρίου του 1907 στην Αθήνα και πέθανε σας σήμερα, 31 Οκτωβρίου, το 1985.
Ο Νίκος Εγγονόπουλος ήταν καθηγητής του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου, ζωγράφος, σκηνογράφος αλλά και ποιητής.
Άφησε το στίγμα του
Θεωρείται ένας από τους σημαντικότερους εκπροσώπους της γενιάς του '30. Επιπλέον, αποτέλεσε και έναν από τους βασικότερους εκφραστές του υπερρεαλιστικού κινήματος στην Ελλάδα. Το έργο του περιλαμβάνει ακόμα μεταφράσεις, κριτικές μελέτες και δοκίμια.
Η ζωή του Εγγονόπουλου
Γέννηση - Έκδοση 2ης Ποιητικής Συλλογής
- 1907: Γεννήθηκε στις 21 Οκτωβρίου του 1907 στην Αθήνα.
- 1914: Ταξίδι στην Κωνσταντινούπολη. Η οικογένεια εγκαθίσταται αναγκαστικά εκεί μετά την κήρυξη του πολέμου.
- 1923-1927: Eσωτερικός σε ένα Λύκειο στο Παρίσι, όπου και διδάσκεται την κλασική γαλλική ποίηση.
- 1924: Επηρεάζεται από το μανιφέστο του Αντρέ Μπρετόν.
- 1927: Eπιστρέφει στην Ελλάδα για να υπηρετήσει τη στρατιωτική του θητεία.
- Αρχικά, εργάστηκε ως σχεδιαστής εξωφύλλων σε περιοδικά.
- 1930-1933: Eργάστηκε ως σχεδιαστής στη Διεύθυνση Σχεδίων Πόλεως του Υπουργείου Δημοσίων Έργων.
- 1932: Γράφτηκε στη Σχολή Καλών Τεχνών της Αθήνας με δάσκαλο τον Κωνσταντίνο Παρθένη. Παράλληλα, θα φοιτήσει και στο καλλιτεχνικό εργαστήρι του Φώτη Κόντογλου, μαζί με τον Γιάννη Τσαρούχη.
- Έκανε ελεύθερες σπουδές σε Παρίσι, Βιέννη, Μόναχο και Ιταλία.
- 1938: Δημοσιεύει την πρώτη του ποιητική συλλογή Μην ομιλείτε εις τον οδηγόν.
- Την ίδια περίοδο ξεκίνησε κι ο διασυρμός της ποίησης του. Πολλά περιοδικά και εφημερίδες, ελληνικές και ξένες, χλεύαζαν τα ποιήματα του.
- 1939: Oργανώνει την πρώτη έκθεση των έργων του ζωγραφικής, στο σπίτι του Νίκου Καλαμάρη. Παράλληλα, εκδίδει τη δεύτερη ποιητική του συλλογή, Τα Κλειδοκύμβαλα της Σιωπής.
Επιστράτευση - Θάνατος
- 1940: Με την επιστράτευση στέλνεται κατευθείαν στην πρώτη γραμμή του Αλβανικού μετώπου. Το καθεστώς Μεταξά τον κρατά στην πρώτη γραμμή πυρός, μέχρι και το τέλος του πολέμου.
- 1941: Στις 13 Απριλίου συλλαμβάνεται από τους Γερμανούς, μετά από φονικότατη μάχη της Στρατιάς Κεντρικής Μακεδονίας, και στέλνεται παράνομα σε στρατόπεδο «εργασίας αιχμαλώτων». Από εκεί κατάφερε όμως και δραπέτευσε και επέστρεψε στην Αθήνα.
- Στην ελεύθερη πλέον Ελλάδα αποκτά πλήθος από καλλιτεχνικές πρωτοβουλίες με την ίδρυση συλλόγων στους οποίους συμμετέχει ενεργά, δίχως να σταματήσει λεπτό να γράφει ή να ζωγραφίζει.
- 1954: Εκπροσώπησε την Ελλάδα στην 27η Μπιενάλε της Βενετίας με συνολικά 72 έργα.
- 1967: Γίνεται καθηγητής στο Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο στο ελεύθερο σχέδιο. Το
- 1973: Συνταξιοδοτείται. Ωστόσο, στο διάστημα που πέρασε κατάφερε να επηρεάσει σημαντικά τη φοιτητική ζωή εντός και εκτός Πολυτεχνείου.
- 1985: Στις 31 Οκτωβρίου άφησε την τελευταία του πνοή από ανακοπή καρδιάς και η κηδεία του πραγματοποιήθηκε δημοσία δαπάνη στο 'Α Νεκροταφείο της Αθήνας.
- Πίνακες του υπάρχουν: στην Εθνική Πινακοθήκη, στις Δημοτικές Πινακοθήκες Αθηνών, Ρόδου, Θεσσαλονίκης, στο Μουσείο Θεάτρου στο Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο και σε ιδιωτικές συλλογές.
- Ποιήματα του Εγγονόπουλου έχουν μεταφραστεί στα γαλλικά, αγγλικά, ιταλικά, ισπανικά, δανικά, πολωνικά, ουγγρικά και τη βενετική διάλεκτο.
- Επιπλέον, ποιήματα του έχουν μελοποιηθεί από το Νίκο Μαμαγκάκη και τον Αργύρη Κουνάδη, ο οποίος έγραψε τη μουσική υπόκρουση στο ποίημα Μπολιβάρ για το δίσκο της εταιρίας Διόνυσος, σε απαγγελία του ίδιου του Εγγονόπουλου.
- Το έτος 2007 ανακηρύχθηκε από τον καλλιτεχνικό κόσμο της χώρας ως «Έτος Ν. Εγγονόπουλου».
Τα έργα του είναι:
- 1938: Μην ομιλείτε εις τον οδηγόν
- 1939: Τα κλειδοκύμβαλα της σιωπής
- 1944: Επτά ποιήματα
- 1944: Μπολιβάρ
- 1946: Η επιστροφή των πουλιών
- 1948: Έλευσις
- 1954: Ο Ατλαντικός (ανάτυπο από το περιοδικό Αγγλοελληνική Επιθεώρηση)
- 1957: Εν ανθηρώ Έλληνι λόγω
- 1966: Ποιήματα -τ. Α'- (συγκεντρωτική έκδοση των συλλογών Μην ομιλείτε εις τον οδηγόν και Τα κλειδοκύμβαλα της σιωπής)
- 1972: Ελληνικά σπίτια
- 1977: Ποιήματα -τ. Β'- (συγκεντρωτική έκδοση των συλλογών Μπολιβάρ, Η επιστροφή των πουλιών, Έλευσις, Ο Ατλαντικός, Εν ανθηρώ Έλληνι λόγω)
- 1978: Στην κοιλάδα με τους Ροδώνες
- 1980: Ο Καραγκιόζης, ένα ελληνικό θέατρο σκιών
Μετά το θάνατό του εκδόθηκαν τα εξής βιβλία:
- 1987: Πεζά κείμενα
- 1993: ... και σ' αγαπώ παράφορα: Γράμματα στη Λένα 1959-1967
- 1999: Οι άγγελοι στον παράδεισο μιλούν ελληνικά...
- 2005: Το μέτρον, ο άνθρωπος: πέντε ποιήματα και δέκα πίνακες
- 2007: Ωραίος σαν Έλληνας: ποιήματα/The Beauty of a Greek: Poems
Ο Νίκος Εγγονόπουλος ήταν ένας βαθύτατα πνευματικός άνθρωπος. Δεν ήταν μόνο ζωγράφος και ποιητής, αλλά και ένας πραγματικός στοχαστής.
